Almanya’da beklenen oldu. Seçim sonuçları anketlerin gösterdiği doğrultuda çıktı. Sürpriz sonuç neredeyse yok gibi. Belki Merkel beklenenden daha çok oy kaybetti. Buna ragmen 4.üncü kez Başbakanlık koltuğuna oturacak.
Seçime katılma oranının %76.2 olduğu Almanya’da seçim sonuçları:
Hristiyan Birlik Partileri %33, Sosyal Demokratlar %20.5, Sol Parti %9.2, Yeşiller %8.9, Hür Demokratlar %10.7, Almanya için Alternatif %12.6 ve diğerleri %5.1 oy aldı.
Bu sonuçlara göre toplam 709 sandalyenin partilere dağılımı da şöyle oldu:
Hristiyan Birlik 246, SPD 153, Sol Parti 69, Yeşiller 67, FDP 80 ve AfD 94 sandalye kazandı.
Almanya’yı bu sonuçlardan sonra çok ama çok zor günler bekliyor. Almanya’nın önünde 2 önemli zorluk var.
- Koalisyon kurulması
- Irkçı, faşist AfD’nin Hitler’den sonra ilk kez Bundestag’da 3.üncü büyük parti olarak yerini alması.
SPD’nin çok fazla oy kaybetmesi ve tarihinin en düşük oyunu alması dolayısıyle olası bir büyük koalisyonda yer almayacağını ve ana muhalefet görevi yapacağını açıklamasından sonra tek alternatif “Jamaika koalisyonu” olarak anılan CDU/CSU-FDP-Yeşiller ortaklığıdır.
Elbette birbirinden çok farklı 3 partinin oluşturacağı koalisyon zor kurulur. Kurulsa bile uzun ömürlü ve başarılı olması da zordur. Ama hem bu 3 partinin, hem de Almanya’nın başka şansı yoktur.
Çünkü SPD’nin tavrından sonra gerekli 355 sandalye başka formüllerle bulunamaz. Merkel seçim öncesinde AfD ve Sol Parti ile koalisyon kurmayacağını açıklamıştı. Bu durumda tek alternatif parti renklerinin Jamaika bayrağının renkleri gibi siyah, sarı ve yeşil olmasından dolayı Jamaika koalisyonu olarak nitelenen 3’lü koalisyon kurulmasıdır.
Hükümet kurulamazsa bu durumda erken seçim gündeme gelir ki bunu da AfD dışında hiç kimse duymak bile istemiyor. O nedenle 3 partinin bugünlerde başlayacağı pazarlıklar mutlaka bir koalisyonla sonuçlanacaktır.
Yeni bir seçim sadece AfD’nin oylarını artıracak görüşü hemen bütün yorumcular tarafından kabul ediliyor.
Asıl tehlike de bu yeni durumdur. Almanya’da aşırı sağ yeniden yükselişe geçti. Almanya bir kere daha Hitler dönemini yaşar mı bilemem. Ama düne kadar kesinlikle yaşamaz diyenler de artık yaşanabileceğini kabul ediyorlar.
Almanya’yı ve tabii Avrupa’yı bekleyen asıl tehlike de budur. Bundan sonra yapılacak ilk seçimde AfD oylarını daha da artıracak, meclise daha çok vekil gönderecek.
Bu olmasın diye merkez sağ partiler de sağa kaymaya, söylemlerini sertleştirmeye, göçmen karşıtı politikalar sıcak bakmaya başlayacaklar. Ben bunun çok daha tehlikeli gelişmelere neden olabileceğini düşünüyorum.
Çünkü AfD’nin güçlenmesi evet tehdittir. Ama hükümette olmadıkları sürece yapabilecekleri çok fazla birşey yoktur. 1949 yılından bu yana en çok oy kaybeden Hristiyan Birlik Partileri bu ağır kaybı gidermek için sertlik yanlısı politikalara ağırlık verecek diye düşünüyorum.
Hristiyan Birlik partilerinden SPD hariç bütün partilere oy gitti. Araştırmalara göre 1 milyon 360 bin oy FDP’ye, 980 bin oy da AfD’ye kaptırdı.
Tarihinin en ağır yenilgisini alan SPD ise hiçbir partiden oy alamadı. Aksine bütün partilere oy kaptırdı. Araştırmalara göre SPD CDU/CSU’ya 20 bin, Sol Parti’ye 430 bin, Yeşillere 380 bin, FDP’ye 450 bin ve AfD’ye 470 bin oy kaptırdı.
SPD’nin muhalefette kalma kararı alması ve ilk geceden bu kararı açıklaması yerinde oldu. Çünkü sol partiler böylesi zor dönemlerde fedakarlık yaparak sağ partilerle koalisyona girdikleri zaman sağ partiden çok daha fazla yıpranırlar. Bu genel bir doğrudur. Bizim küçücük ülkemizde de çok defa aynı durum yaşandı. CTP da, zamanında TKP da bu tür koalisyonlardan hep küçülerek çıktı.
Almanya seçimleri için söylenecek, yazılacak çok şey var. Ama bir köşe yazısının sınırları içinde hepsini irdelemek mümkün değil. Buna rağmen son bir bilgi de eski doğu Almanya için vermek istiyorum.
Doğu eyaletlerinin oy dağılımı CDU/CSU %27.4, SPD %14.6, Sol Parti %17.3, Yeşiller %6, FDP %7.9, AfD %20.5.
Bu rakamları vermemin nedeni doğu ile batının birleşmeden bu yana tam 27 yıl geçmesine rağmen henüz tam anlamıyla kaynaşamadığını göstermek içindir. Dikkat ederseniz toplamda %12.6 oranında oy alan AfD buralarda %20.5 oy alarak 2.inci büyük parti oldu. Toplamda %9.2 oy alan Sol Parti de buralarda %17.3 oy alarak 3.üncü parti oldu. Toplamda %20.5 oy alan SPD ise buralarda % 14.6 ile ancak 4.üncü olabildi.
Bu eyaletler ya aşırı sola, ya da aşırı sağa oy vererek tepkilerini ortaya koyuyorlar. Muhtemelen eskiye özlem duyanlar sola, eskiyi lanetleyenler de aşırı sağa yöneldiler. Almanya bu sorunu da çözümlemek ve kaynaşmayı sağlamak görevi ile karşı karşıyadır.