‘Gençlik hastalığı’ olarak bilinen ve ada genelinde barınaktaki yüzlerce köpeğin yaşamını yitirmesine neden olan salgın, sadece barınaklardaki değil, ‘aşısız evcil köpekleri’ de tehdit ediyor… Uzmanlar hastalığın ‘Karma aşı’ ile önlenebileceği belirtirken, 50 TL civarında olan bu aşının mutlak suretle yılda bir kez, yaşı her ne olursa olsun, her köpeğe yapılması gerektiğine vurgu yapıyor…
Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı Umut Sayılı: “Karma aşıyı hemen yaptırın”
Veteriner Dairesi Müdür Hüseyin Ataben: “Tasmalı dolaştırın, sokak köpeklerine yaklaştırmayın”
Fehime ALASYA
‘Gençlik hastalığı’ olarak bilinen ve ada genelinde barınaktaki yüzlerce köpeğin yaşamını yitirmesine neden olan salgının kontrol altına alınmaya başlandığını belirten Veteriner Dairesi Müdürü Hüseyin Ataben, aşısı yapılmayan evcil köpeklerin de risk altında olduğunu belirtti.
Ataben, YENİDÜZEN aracılığı ile köpeklere mutlaka aşılama yapılması için çağrıda bulunurken, Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı Umut Sayılı ise, yaklaşık 50 TL tutarındaki ‘karma aşı’ verilen bu aşının, hem evcil hem de sahipsiz olan köpeklere, yaşı her ne olursa olsun, mutlaka yılda bir kez yapılması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.
Yasalarda köpeklerin kayıt tüzüğüne göre çiplenip sahibi adına kaydolunmasının bir zorunluluk olduğuna değinen Sayılı, buna karşın denetim olmadığını belirtti.
Veteriner Sayılı, köpeklerde kayıt zorunluluğunun yanında, aşılarla ilgili net bir yasa, ceza ve denetim bulunmadığını, bu konuda hayvan sahiplerinin duyarlı olması gerektiğini ifade etti.
Korunabilmenin en etkin ve önemli yolu ‘karma aşı’
Gençlik hastalığı adındaki bu salgından korunabilmenin en etkin ve önemli yolunun ‘karma aşı’ yaptırmak olduğunu anlatan Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı Umut Sayılı, hayvan sahiplerinin köpeklerine yılda bir muhakkak ‘karma aşı’ yaptırması gerektiğine dikkat çekti.
Bunun yanında hayvan sahiplerinin rutin olarak yaptırması gereken aşılar bulunduğunu kaydeden Sayılı, “Yasalarımızda köpeklerin kayıt tüzüğüne göre çiplenip sahibi adına kaydolunması yasal zorunluluktur. Buna karşın denetimde sıkıntılarımız var. Aşılar konusunda çok net bir yasa, ceza, denetim yok, bu konuda hayvan sahiplerinin duyarlı olması gerek” dedi.
Sayılı, bu bağlamda ada genelinde kayıtlı hayvan oranının yüzde 50 civarında olduğunu belirtti.
Hayvan sahipleri dikkatli olmalı
‘Gençlik hastalığı’ kapsamında yürütülen çalışmaları anlatan Veteriner Dairesi Müdür Hüseyin Ataben, ada genelinde tüm bölgelerle iletişime geçilerek gerekeli kontroller ve aşılamanın yapıldığını belirtti.
Barınaklardaki karantina ve hayvan giriş çıkışlarının hala yapılmadığına değinen Ataben, bu hastalığın özellikle köpekler açısından çok tehlikeli olduğuna dikkat çekerek, kediler veya başka memelilere bulaşmadığını belirtti.
“Halk sağlığını tehdit etmez ama hayvanların yaşam standardını düşürüp acı çekmesine sebebiyet verdiği için, çoğu zaman da ölümcül olması nedeniyle tedbir alınması gerek” diyen Ataben, aşılı olan köpeklerde gençlik hastalığının görülmesinin çok düşük bir ihtimal olduğuna değinerek, evcil hayvan sahiplerine de çağrıda bulundu.
Ataben, köpeklerini tasmalı gezdirmeleri ve sokaktaki hayvanlarla temas ettirmemelerini ifade etti.
Salgından dolayı hayatını kaybeden köpek sayısına ilişkin açıklama yapmaktan kaçınan Ataben, “Kesin tespitler yapılmadı, sadece gençlik hastalığı değil, başka etkenlerle birleşince ölümcül boyutlara ulaştık, o yüzden gençlik hastalığından dolayı şu kadar ölüm yaşandı diye henüz bir rakam yok” dedi.
Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı Umut Sayılı:
“Karma aşıyı hemen yaptırın”
Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı Umut Sayılı, hayvan sahibi kişilerin nelere dikkat etmesi gerektiği konusuna dikkat çekerken, gerek gençlik hastalığı gerekse hayvanlara uygulanan rutin aşı takvimiyle ilgili bilgi aktardı.
Sayılı, özellikle gençlik hastalığı konusunda koruyucu tedbir amaçlı hayvan sahiplerinin köpeklerine yılda bir muhakkak ‘karma aşı’ yaptırması gerektiğine dikkat çekti.
Sayılı, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
Bu hastalık, köpek gençlik hastalığı diye geçiyor. Sadece genç ya da yavruları değil, ileriki yaşta da ortaya çıkar. Viral bir hastalıktır. Genel virüslerin tedavisinde vücudun direncini arttırmak ve antibiyotik kullanmak gerek. Bu hastalıkta temel önlem aşılamadır.
Aşılama derken de karma aşılardır. Bunların her yıl uygulanması gerek. Koruyuculuğu vardır. Tüm hayvan sahiplerinin bunu her yıl tekrarlaması gerek. Bu hastalıktan ancak bu sayede korunabiliriz. Ada genelinde her yerde bu hastalık görüldü, sokak köpeklerinde olduğu için de hızlı yayılım gösterdi.”
“Gençlik hastalığı için önem arz eden karma aşıdır”
“Bir hayvan, rutin ilk yavru aşılarında 4 aylığa kadar 5-6 tane aşı yapılması gerek, 1 yaşından sonra ise yılda bir kez karma aşı ve viral öksürük aşısı yapılmalı.
Gençlik hastalığı için önem arz eden ise karma aşıdır. Koruma amaçlı yapılan aşıdır. Hastalık oluştuktan sonra hayvandan hayvana tedavi değişebiliyor. Farklı yollar izlenebiliyor. Bazı noktalarda tedavinin geriye dönüşümü olmaz. O yüzden esas temel bu hastalıktan köpekleri korumaktır. Aşılı bir köpek yüzde 99 oranında korunur.”
Hayvan sahiplerine çağrı…
“Hayvanların yıllık rutin aşılarını yaptırsınlar. Yaptırmayanlar ise karma aşıyı hemen yaptırsın. Aşılamadan 10-15 gün sonrasında ise köpeğini dışarıdaki hayvanlardan korusun. Bunun dışında karma aşı yapıldığı zaman endişe edilecek bir husus yok.”
“Ada genelinde yüzde 50 kayıt”
“Yasalarımız köpeklerin kayıt tüzüğüne göre çiplenip sahibi adına kaydolunması yasal zorunluluktur. Denetim sıkıntılı olduğu için ada genelinde yüzde 50 kayıt yaptırıyoruz diyebilirim. Çok net bir yasa, ceza ve denetim yok, hayvan sahiplerinin duyarlı olması gerek.
Kayıtla ilgili yasa var fakat denetimde sıkıntı var.”
“Daha sıkı bir uygulama ve denetimde olsaydı belki de bu kadar kayıp yaşamayacaktık”
“Bu salgın hızını kesiyor diye düşünüyorum çünkü ortak çalışmalar ile köpekler aşılandı. Fakat sokakta serbest gezen köpeklerin aşıları azar azara yapılıyor. Hastalığın hızı önümüzdeki günlerde düşecektir. Karma aşı 50 TL’dir. Uzun yıllardır bu hastalık görülmemişti, bir şekilde ülkemize geldi. Barınakların gönüllü inisiyatifinde olması ile ciddi bir salgınla karşı karşıya kaldık. Gönüllülük esasında yapılan bu barınak çalışmaların da kayıt altına alınması gerek ve denetlenmesi gerek diye inanıyorum. Bir yere bağlı olmalılar. Biz hızlı bir aşılama sürecine girdik ama salgın artık patlamıştı, fazlaca hayvan hayatını kaybetti. Bunlar daha sıkı bir uygulama ve denetimde olsaydı belki de bu kadar kayıp yaşamayacaktık.”
Veteriner Dairesi Müdür Hüseyin Ataben:
“Tasmalı dolaştırın, sokak köpeklerine yaklaştırmayın”
Veteriner Dairesi Müdür Hüseyin Ataben, aşılı olan köpeklerde gençlik hastalığının görülmesinin çok düşük bir ihtimal olduğuna değinerek, evcil hayvan sahiplerine de çağrıda bulundu.
Köpeklerini tasmalı gezdirmeleri ve sokaktaki hayvanlarla temas ettirmemelerini ifade eden Ataben, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Arapköy’deki hayvanları koruma derneğinde çıkan gençlik hastalığı vakası sonrasında Girne veteriner dairsinden yetkili veteriner hekimler yerinde gerekli tespitleri yaptık. Hastalığın yayılmasını ve bulaşmasını önlemek için buraya yeni hayvan girişin veya hayvan çıkışlarını durdurduk. Hastalıkla mücadele ve hastalığın oradaki yayılmasını engellemek için biyo güvenlik tedbirleri çerçevesinde dezenfeksiyon, aşılama ve hasta hayvanların genel durumlarını düzeltici ilaç tedavileri yaptırıldı.
Buna müteakip iskele hayvan barınağında da benze r şekilde bir hastalık tespiti yapılmış ve aynı tedbirler alınmıştır. Hastalık özellikle aşısız hayvanlarda görüldüğünden dolayı bu hastalık ve bu hastalığa bağlı olarak diğer hastalıkların da görülmesi sebebiyle ölen hayvanlar oldu.
Tedaviye cevap vermeyen hayvanlarda hastalığın bulaşmasını önleyici tedbir çerçevesinde etkisiz hale getirilmesi sağlandı.
“Barınaklarda kontroller yapıldı ve tedbir alındı”
“İlk bildirimi Girne’de aldık ve tüm kazalar konu hakkında bilgilendirildi. Özellikle hayvanların geçici veya sürekli olarak kullandığı barınakların ziyareti, belediyelerin bilgilendirilmesi ve uygulanması ile gerekeli tedbirler alınmasını istedik.
Lefkoşa sanayide bulunan hayvan barınağında da aynı kontroller yapıldı, bazı hayvanlarda bu hastalık görüldü. Burada yine veteriner hekimler birliği katkısı ile aşılama ve güvenlik için tedavi, sağlıklı olanların aşılanması gibi tedbirler uygulandı.
Münferit olarak özel veteriner kliniklerine de müracaat eden veya tedavi gören sokak hayvanlarının, sahipsiz hayvanların olduğu yönünde bilgi aldık.”
“Kediler veya başka memelilere bulaşmaz”
“Bu hastalık özellikle köpekler açısından çok tehlikeli. Kediler veya başka memelilere bulaşmaz. Halk sağlığını tehdit etmez ama hayvanların yaşam standardını düşürüp acı çekmesine sebebiyet verdiği için, çoğu zaman da ölümcül olması nedeniyle tedbir alınması gerek.”
“Halk sağlığı açsında endişe verici bir durum yok ama sokak köpeklerimiz tehlike altında”
“Dikkat edilmesi gereken nokta, bu ve benzeri hastalıkların özellikle sahipsiz ve başıboş köpeklerin daha duyarlı olması ve hastalığı yaydığıdır. Bundan dolayı hayvan refahı çerçevesinde sorumlulukları olan tüm kesimlerin ve hayvan sever halkın bilinçli olması çok önemli.
Halk sağlığı açsında endişe verici bir durum yok ama sokak köpeklerimiz tehlike altında.”
“Tasmalı dolaştırın, sokak köpeklerine yaklaştırmayın”
“Sahipli olan evcil, evde bakılan hayvanların aşı olması zorunluluktur, başıboş bırakılmamalılar, dışarıda gezerken tasmalı, zaptı rap altında dolaştırılması, başıboş olan köpeklere yaklaşmamaya dikkat etmeliler. Sadece bu hastalık bazında değil, genel olarak dikkat edilmeli çünkü başıboş köpeklerin sokakta olması çok doğru bir olay değildir.
Aşılı olduğu sürece evcil hayvanlarda görülmesi milyonda bir ihtimal görülebilir ama risk olarak bakıldığında esas başıboş köpeklerdir.”