Kıbrıs, Avrupa Birliği ortalamasında en yüksek ortalama yaşam süresine sahip ülke olarak öne çıktı.
Avrupa Sağlık Sistemleri ve Politikaları Merkezi tarafından yayımlanan 2019 Kıbrıs’ta Sağlık Durumu profiline göre, Kıbrıs'ta önlenebilir ölümlerin önde gelen nedenlerinden biri akciğer kanseri. Aynı zamanda, 2004’ten itibaren önemli bir düşüş kaydedilse de diyabet ölümlerinde Kıbrıs ilk sıralarda bulunuyor.
Avrupa Birliği ve Kıbrıs için her iki Sağlık Raporu da perşembe günü Lefkoşa’daki Avrupa Evi’nde düzenlenen bir etkinlikte açıklandı.
Kıbrıs’la ilgili verileri açıklayan Avrupa Sağlık Sistemleri ve Politikaları Gözlemevi Teknik Personeli Erica Richardson “Kıbrıslıların uzun yaşadıklarını” belirterek adada ortalama yaşam süresinin 82,2 olduğunu ve bunun AB’de en yüksek ortalama yaşam süresi olduğunu söyledi.
Richardson devamla “aslında pek çok hastalıktan dolayı ölümlerde düşüş kaydedildi. Özellikle, iskemik kalp hastalığı, beyin kanaması ve diyabet nedeniyle ölümlerde yaşanan düşüş kayda değer” dedi.
Ölüm oranlarında artış görülen iki başlıca hastalığın akciğer kanseri ve Alzheimer olduğunu belirten Avrupalı uzman, Alzheimer ile ilgili artışların muhtemelen hastalık tanımından kaynaklandığını vurguladı.
Erica Richardson şunları söyledi:
“Akciğeri kanserinden ölümler arttı ve bu muhtemelen büyük ölçüde ülkede var olan yüksek miktarda sigara içme geleneğinden kaynaklanmaktadır. Bunun yanı sıra, Kıbrıs’ın (güney) önleyici hizmetlere katkısı Gayrı Safi Yurt İçi Hasılanın (GSYİH) sadece %1’e denk gelmektedir. Bu oran AB’de %3,1 düzeyinde bulunuyor.”
Richardson Kıbrıs’la ilgili önemli bir bulgunun da 65 yaş üzeri insanların sayısındaki artış olduğunu belirterek “bu demografik yapı çok önemli çünkü sağlık sistemi bu nüfusun ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde uygulanmalı” dedi.
“Sigara alışkanlığı”
Risk faktörleriyle ilgili olarak, beş Kıbrıslıdan birinin sigarayla bağlantılı olduğunu ve sigara içenler oranının çok yüksek olduğunu ve aynı şekilde çocuk yaştaki obezliğin de yüksek olduğunu belirtti. Verilere göre, altı ile dokuz yaş arası aşırı kilolu ve obez çocukların sayısı çok yüksek ve %43’e ulaşıyor.
“Yetkililer bu konuları biliyor ve bunu göğüslemek için adımlar atılıyor”.
Verilere göre, Kıbrıs, AB içinde aşırı alkol tüketimi düşük bir orana sahip. Buna rağmen, Kıbrıs Ulusal Bağımlılık Kurumu İcra sekreteri Kypros Konstantinos Stylianou konuşmasında Kıbrıs’ın küçük çocukların aşırı alkol tüketimi sırlamasında, AB’de üçüncü sırada yer aldığını söyledi.
Kıbrıs’ta sağlık sistemiyle ilgili, veriler, Kıbrıs’ın 2017’de sağlık için GSYİH’nın 6,75’ni harcadığını gösterirken AB ortalamasında bu oran GSYİH’nın %9,8’e ulaşmaktadır. Kamu sağlık harcamaları ise %43’te bulunurken AB’de bu oran %79.
“Özelde sağlık harcamaları”
Bunun aksine, özel sektörün sağlık sistemine doğrudan harcamaları %56’ya ulaştı ve bu da AB’de en yüksek oran.
Aynı anda Kıbrıs AB içinde engellenen ve tedavi edilebilir ölümler arasında en düşük ölüm oranına sahip ve bu da sigara haricinde yetişkin bireyler için risk faktörlerinin alt etkisini yansıtır.
Avrupa Komisyonu Sağlık Politikası ve Gıda Güvenliği Genel Müdürlüğü yetkilisi Dimitrios Florinis AB ile ilgili veriler sunarak AB’de sağlık sisteminin iyileştirilmesi için raporun içerdiği beş önemli eğilimleri bildirdi.
Bunlardan ilkinin aşılardan kaçınılması olduğunu, bunu tüm Avrupa’da kamu sağlığı için önemli bir tehlike olarak gördüğünü, bunun sağlık konularında eğitiminin iyileştirilmesiyle, yanlış bilgilendirmenin engellenmesiyle ve sağlık alanında çalışanların katılımıyla aşılabileceğini belirtti. Buna örnek olarak, son yıllarda ölümlere neden olan kızamığı gösterdi.
Florinis, sağlık alanında dijital dönüşüm geliştirilmesi yapılmasına ve hedefli gözetim gerektiren hastalıkların engellenmesine de değindi ve zorlukların incelenmesine ve gizlilik koruma yasaları ve doğru teknolojilerin seçimiyle
uygun olarak göğüslenmesine de atıfta bulundu.
Aynı anda, kaliteli gerçekten uygun, koruyucu ve tedavi edici sağlık eğitimi sağlamak için daha fazla veri gerektiğini söyledi. Diğer bir eğilimin İspanya ve Fransa gibi ülkelerde uygulanan beceriler ile yenilikçi kombinasyonu açısından bir pilot program olduğunu ve bunun sağlık sisteminin dayanıklılığını artırması açısından büyük bir potansiyele sahip olduğunu duyurdu.
Kıbrıs’taki Komisyon heyeti başkanı İerotheos Papadopoulos, AB’nin Kanserle Mücadele Planının dört sütununun 4 Şubat’ta Avrupa Komiseri Stella Kyriakidou tarafından açıklanacağını söyledi. Kıbrıs’taki sağlık sistemi reformunun Avrupa Konseyi tarafından finanse edilerek desteklendiğini duyurdu.