Hüseyin ÖZBARIŞCI
Ekonomik örgütler, hükümetin ekonomik krizi unuttuğunu ve unutturmaya çalıştığına işaret etti, ‘bahanelerin arkasına saklandığını’ vurguladı…
Ekonomik örgüt temsilcileri YENİDÜZEN’e konuştu: “Bir yara var ve bu yaranın üstünü kapatarak sorun çözülmez. Bahane üretmek yerine çare arayın”.
Maliyetlerin sürekli olarak artması, pahalılık, buna bağlı olarak da alım gücünün günden güne erimesi, toplumun tüm kesimlerini mağdur ediyor. Hal böyle iken, işletmeler de krizden nasibini alıyor. YENİDÜZEN’e konuşan ekonomik örgütlerin temsilcileri, UBP-DP-YDP Hükümeti’nin ekonomik krizi unuttuğuna vurgu yaparak, hayat pahalılığını durdurabilmek için ciddi çalışmalar yürütülmesi gerektiğini söyledi.
Özellikle reform ve ciddi planlama yapılması gerektiğinin altını çizen ekonomik örgüt temsilcileri, hükümetin çare üretmekten yana olmadığını ve sürekli olarak “bahaneler ürettiğini” dile getirdi.
Ocak ayı itibariyle Sosyal Sigorta Prim Desteği’nin verilmediğini de hatırlatan ekonomik örgüt temsilcileri, böyle bir desteğin şart olduğunu belirtti. Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz konu hakkında “Bu konuda da eylem planımız olacak. Sesimiz yükselecek” dedi.
İlgili kesimler ne dedi?
KTTO Başkanı Turgay Deniz:
“Yapmamız gereken tüm kurumlarımızda reformlar gerçekleştirmektir”
Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Turgay Deniz, ekonomide çarkların dönmediğine vurgu yaparak, reform yapılmasının şart olduğunu söyledi.
Toplumun şu anda moral seviyesinin düşük olduğuna dikkat çeken Deniz, ekonominin en büyük düşmanının moral ve motivasyon kaybı olduğuna vurgu yaptı, bu tip krizlere karşı hazırlıklı olunması gerektiğinden bahsetti. Deniz yaptığı değerlendirmenin devamında, “Hem COVID süreci, hem de deprem süreci bize bir kriz ortamına hazırlıklı olmadığımızı gösterdi. Artık yaşananlardan ders çıkarmalıyız. Yapmamız gereken tüm kurumlarımızda reformlar gerçekleştirmektir. Kamu reformu başta olmak üzere, sağlık, eğitim ve vergilendirme konusunda reformlar yapılmalı. Kamunun verimsiz çalıştığını herkes biliyor. İnsanlarımız sağlıkta da, eğitim de özel kurumları tercih ediyor. Buna artık dur denilmesinin ve gerçekten bir çalışma yapılmasının zamanı geldi” dedi.
“Kaybettiğimiz 80 milyon TL’yi okulların tadilatında kullansınlar”
KTTO Başkanı Deniz, bir kez daha Sosyal Sigorta Prim Desteği’nin devam etmesi gerektiğinin altını çizerek, iki ay boyunca işletmelerin alamadığı bu desteği talep etmeyeceklerini ancak 80 milyon TL’lik bu miktarın “boşa harcanması” yerine okulların tadilatında kullanılmasını istediklerini söyledi.
Deniz şöyle devam etti:
“Sosyal Sigorta Prim Desteği’nin devam etmesi yönündeki ısrarımızı devam ettiriyoruz. Herkes biliyor ki, ülkede her şey süt liman değildir. İnsanlarımız zor geçiniyor diyoruz ama işletmeler de yükselen maliyetler ve yüksek maaşlar vermek zorunda kaldığı için ayakta durmakta zorlanıyor. Hükümetin işletmelere verdiği destek sadece bu destektir. Kaynağı da işveren tarafından karşılanıyor. Bize iki aydır bu parayı vermiyorlar. Ocak ve Şubat ayındaki kayıplarımız 80 milyon TL… Biz bu kaybı talep etmeyeceğiz. Ama bu kaynak boşa harcanmasın. 80 milyon TL’lik bu kaynak derhal okullarımızın tamiri için kullanılsın. Çocuklarımıza deprem olmadan depremi yaşattık. Çadır kurmak yerine başka binalara geçici olarak taşınılabilirdi. Bu konuda 5 Şubat’a kadar süre vermiştik. Araya deprem felaketi girdiği için eylemi askıya aldık. Böyle bir dönemde eylem yapmak doğru olmazdı. Ama artık dillendirmeye başlıyoruz. Çünkü bu konuda iş dünyasının bize verdiği destek tam… İki ayı kaybettik ama 3’üncü ay itibariyle bunu yeniden talep edeceğiz. Bu konuda da eylem planımız olacak. Sesimiz yükselecek. Sosyal sigortalar Prim Desteği devam etmemesi durumunda hem işsizler ordusu olacak, hem de işyerleri kilit vuracak”
KTSO Başkanı Ali Kamacıoğlu:
“Kendi ayakları üzerinde duran bir ekonomi şart”
Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Başkanı Ali Kamacıoğlu, yaşanılan deprem felaketinin ve can kayıplarının toplumun her kesiminde büyük bir travma yarattığını hatırlatarak, bu travmadan bir an önce çıkılması gerektiğini ve özellikle ekonomi konusunda ciddi adımlar atılmasının şart olduğunu söyledi.
“Radikal kararlar alınmalı” diyen Kamacıoğlu, özellikle hükümetin çeşitli konulardaki harcamalarda kısıtlamaya gidilmesi gerektiğini ifade etti. Yılsonuna kadar kendi ayakları üzerinde duran bir ekonomi yaratmanın şart olduğunu da dile getiren KTSO Başkanı Kamacıoğlu, “Toplumun tüm kesimi elbette ki fedakârlık yapacak. Ama önce en baştan başlanmalı. Devletin üst kademesindeki gereksiz harcamalar vazgeçilmeli. Çeşitli noktalarda tasarruflar yapılmalı” ifadelerini kullandı.
UBP-DP-YDP Hükümeti’nin daha önce yürürlüğe koyduğu Sosyal Sigorta Prim Desteği konusunda da değerlendirmeler yapan Ali Kamacıoğlu, “Asgari ücretin özellikle son iki yıldır ciddi derecede yükselmiş olmasından dolayı verilen primde oransal olarak bir sıkıntı yaşandı. Şu anda oran çok yüksek ve bu oran, maaşların yaklaşık %27-28’e denk geliyor. KTSO olarak bizim savunduğumuz şey, asgari ücretin neden yükselmiş olduğu değil, işletmelerin bu oranları karşılayamamasıdır. Bu konuda şu anda birçok işletme yatırım yapma konusunda sorun yaşıyor. O yüzden her ne olursa olsun hükümet gerçekten üreten insanlara bu desteği vermeye devam etmeli. KTSO olarak biz bundan yanayız.”
KTEZO Başkanı Mehmet Ali Ardıç:
“Hükümet bahaneler üretiyor, hiçbir şey yapmıyor”
Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Odası (KTEZO) Başkanı Mehmet Ali Ardıç, ekonomik krizin günden güne artarak devam ettiğine vurgu yaparak, hükümetin bu konuda sürekli olarak bahaneler ürettiğini ve hiçbir şey yapmadığını belirtti.
Ekonominin düzlüğe çıkarılabilmesi için yoğun bir çalışmanın şart olduğuna dikkat çeken Ardıç, “Hep bahaneler üretiyorlar ama bir girişim yapmıyorlar. Çareleri yok mu var? En basit şekliyle Kuru sabitleyebiliriz, yurt dışından gelen ürünlerde vergilendirmeyi düşürebiliriz. Temel gıda maddelerinin KDV’lerini düşürebiliriz. Yapacak çok şey var ama sürekli olarak bahaneler üretiyorlar. Ufukta bir ışık görünmüyor. Her gün için daha kötüye gidiyoruz ve geçen günü arıyor vaziyete geliyoruz. Çocuklarımız ders yapamaz vaziyete geldi. Bu kadar aciz olmamalıyız” diyerek görüşlerine devam etti.
Sosyal Sigorta Prim Desteği konusunda da açıklamalarda bulunan KTEZO Başkanı Mehmet Ali Ardıç, bu desteği şart olduğunu söyledi, “Bu konuda da bahane üretiyorlar” dedi. Ardıç, işletmelere bu desteğin verilmemesi halinde büyük sorunlar yaşanacağına vurgu yaptı, özellikle orta ölçekli işletmelerin sigorta ödemeleri konusunda sıkıntılar yaşayabileceğini sözlerine ekledi.
KTOB Başkanı Dimağ Çağıner:
“Pahalılığı durdurmak için ciddi bir planlama yapmaya ihtiyaç var”
Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KTOB) Başkanı Dimağ Çağıner, hayat pahalılığının gün geçtikçe devam ettiğine vurgu yaparak, hayat pahalılığını durdurabilmek için doğru bir planlamaya ihtiyaç olduğunu söyledi. Ülkemizde ekonomi yönetiminin başlı başına yanlış olduğunu savunan Çağıner, ekonomi yönetimini ekonomi ve maliye yönetimi olarak ikiye ayrılması gerektiğini belirtti.
Asgari ücrete sürekli olarak yapılan zammın bir çare olmadığını dile getiren Dimağ Çağıner, hayat pahalılığını durdurabilmek için geçmişten bu yana doğru politikalar yürütülmediğini de sözlerine ekledi.
Sosyal Sigorta Prim Desteği konusundaki düşüncelerini de aktaran Çağıner, bu desteğin verilmesi gerektiğini savundu, böyle destek vermek yerine önceliği hayat pahalılığını önleyecek adımlar atılması olduğunu söyleyerek, “Asgari ücret artışı da, verilen destekler de hem işletmelere, hem devlete büyük bir külfet haline gelmiş durumda… Konu emekçilerin kazancı değil. Bir yara var ve bu yaranın üstünü kapatarak sorun çözülmez. Öncelikli olarak hayat pahalılığı durdurulmalı, girdi maliyetleri düşürülmeli. Bu gerçekleştiği zaman zaten ciddi boyutta maaş artışına da, desteklere de gerek kalmaz” Şeklinde konuştu.
“Beklenti büyük değil”
Turizmde 2023 yılı yaz sezonundaki beklentilerini de YENİDÜZEN’e değerlendiren Otelciler Birliği Başkanı Çağıner, bu yıl turizme bütçe ayrılmadığını hatırlatarak beklentinin büyük olmadığını belirtti.
Çağıner, “Depremin etkisi turizme negatif şekilde yansıdı. Şu an için satışlarda düşüş oldu. Maliyet artışı olmasına rağmen turizme ayrılan bütçe de yok. Pazarlama açısından da bir politika yok. Yani uzun lafın kısası iyi iş yapabilen yapıyor. O yüzden büyük bir beklentimiz yok” ifadelerini kullandı.
TUTDER Başkanı Engin Yeşilada:
“Hayatı ucuzlatmak için devlet önce kendi yarattığı maliyetlerden fedakârlık etmeli”
Kuzey Kıbrıs Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği (TUTDER) Başkanı Engin Yeşilada, devlet yetkililerinin hayatı ucuzlatmak adına adım atması gerektiğini söyledi. Hükümet yetkililerinin hayatı ucuzlatmak adına bir çalışma yapması için önce kendi yaratmış olduğu maliyetlerden fedakârlık etmesi gerektiğini söyleyen TUTDER Başkanı Yeşilada, “Bu çalışma; vergi, gümrük ve KDV fiyatlarını aşağıya çekilerek yapılabilir. Devlet, eğer devletse ağırlığını koyup hissettirmesi lazım” dedi. Yeşilada, özellikle market raflarındaki fiyatlara ve maliyetlerin azalması konusunda ciddi çalışmalar yürütülmesi gerektiğini de belirtti.
Sosyal Sigorta Prim Desteği konusunda da açıklamalarda bulunan TUTDER Başkanı Engin Yeşilada, “Bu destek işletmelere can suyu olmuştu keşke devam etseydi. Her şeyde olduğu gibi onda da kaynak sorunu vardı” şeklinde konuştu.