Zekai Altan
Çok eskilerde günümüze kadar geçen tarihsel süreçde değişimler yaşandı ve yaşanmaktadır. Çeşitli nedenlerle yok olan kültürümüzün yanısıra alışkanlıklar da yok oldu. Yeme içme alışkanlıkları damak tatlarını da değiştirdi. Özellikle geleneksel tatlar günümüzde aranır durumda. Doğal ve geleneksel yapılış yöntemleri ile aranan Kıbrıs mutfağı yiyecek ve içecekleri bundan böyle bulunabilecektir. Hem de günümüz teknolojisini kullanarak. İnternet üzerinden ayağınıza gelecek kadar. Bir telefon yeterli. Geçen yıldan beridir Turkcell tarafından yürütülen bu proje hayata geçti. Kıbrıs mutfağı damak tadı ürünlerini www.bandabuliyam.com adresinden bulup sipariş verebilirsiniz. Bu sitede birçok insanın emeği vardır. Başta Turkcell Genel Müdürü Aybars bey olmak üzere ortaya koyduğu geniş vizyonu ile yürüyen İlkan bey, Ayhan hanım ve ve ve adeta bir nefer gibi çalışan ve bandabuliyamı çocuğu gibi algılayan Yaman Yalvaç’tan Göktürk’e, Ersen’e, Ali’ye ve danışma kurulu üyelerinden evinde el emeği göz nuru ile Kıbrıs mutfağı lezzetlerini üreten kadınlarımız ve erkekler. Tümünün bu projede inanılmaz emeği ve özverisi var. Belki de KKTC’de üretilen en önemli projelerden biri. Kültür kokuyor, Kıbrıs kokuyor, emek kokuyor, Kıbrıs mutfağı kokuyor ve en önemlisi Bandabuliya kokuyor. Bu site yakında farklı boyutta gelişecek. Proje çalışmaları sürüyor. Yakında yılbaşı. Yiyeceklerinizde Kıbrıs mutfağını tercih edin. Vazgeçemeyeceğiniz tatlar burada. Restorantların mönülerinin kalitesini artıracak ürünler yine burada.
BANDABULİYA ÜRÜNLERİ
Size birkaç ürün hakkında bilgi;
Pastelli: Pastelli Kıbrıs’a özgü özel bir tatlıdır. Uzun süre saklanılabilir. Gerek turistlerin gerekse Kıbrıslı’nın sunabilecekleri Kıbrıs Mutfağına özgü bir hediyedir. Betmez, ateşin üzerinde konsantre bir hal alıncaya dek kaynatılır. Ondan sonra da soğumaya bırakılır. Soğuyan betmez zaman kaybedilmeden acele bir biçimde sündürülerek ağartılır ve istenilen ölçüde parçalanır. Ağartma ve sündürme işlemi geleneksel olarak duvara çakılan bir kazık üzerinde yapılır. Buzdolabında muhafaza edilir. Oldukça serttir. Pastelliyi yemek için üzerine bıçak gibi sert bir cisim ile vurularak kırılır ve yenir. Çok güzel bir aroması ve tadı vardır. İstenirse üzerine beyazlandırılmış susam da konularak yenir.
Pastelli Ballı: Aynı zamanda pastelli adı ile ballı olarak da yapılmaktadır. Üzerine sısam da ilave edilir. Yenmesi için üzerine bıçak gibi sert bir cisim ile vurmak gerekmez.
Kullanılan Malzeme: Bal, şeker, padem, tahın, mezdeki ve sısam.
Hindistan Cevizli Hurma Topu: Hurma, Kıbrıs mutfağında özel bir yere sahiptir. Hurma macun olarak ve doğal ortamda pişirlerek yendiği gibi hurmadan farklı tatlar da üretilmektedir. Hindistan Cevizli Hurma topu da bunlardan biri. Hurmanın çekirdeği çıkartılıp hurma hamur haline getirilir ve hamur içerisine ceviz parçaları konur. Etrafı Hindistan Cevizi rendesi ile kaplanır. Her türlü amaca göre tüketilebilir. Özel günlerde soğuk meze olarak ve seyahatlerde rahatlıkla tüketilebilir. Hediye paketi olarak tercih edilir. Serin yerde saklanmalıdır. Buzdolabında 1 yıl saklanabilir.
Kullanılan Malzeme: Hurma, ceviz, Hindistan Cevizi rendesi.
Porto: Kıbrıs mutfağında iki türlü yapılmatadır. Bunlardan biri reçel olarak diğeri ise biraz daha katı yapılır. Bir tür tatlıdır. Baf usulü yapılan portonun malzemesi harnıp betmezi ve simittir. Simit pembeleşinceye kadar kızartılır. Kızartılan simit bir kaba konulur. Simit soğumaya başlayınca içerisine betmez ilave edilerek karıştırılır. Simiti toparlayan betmez rolo şeklinde yapılmaktadır. Küçük parçacıklar biçiminde kesilir. Buzdolabında uzun süre saklanabilir. Türk kahvesinin yanında da lokumun yerine ve gelen misafirlere de ikram olarak servis edilebilir. Reçel olarak yapılan portoya tarhana buğdayı ve portakal rendesi de ilave edilir.
Kullanılan Malzeme: Harnıp betmezi, sısam ve gavrulmuş simit.
Gavurga: Buğday, havetta, kuru pakla, şinno, nohut, mercimek, gannavuri ile yapılır. Kıbrıs mutfağının eskilerde vazgeçilmez yemişleri idi. Günümüzde tamamen yok olup unutuldu. 50 yaş üzerinde olanlar tarafından hatırlanmaktadır. Görüldüğü zaman hemen tadılır. Tüm malzemeler şinno ve gannavuri hariç suda 2 saat bekletilir. Ondan kara saça konularak üzerine normal tuz atılarak kızartılır yani gavrulur. Gavurga adı da burdan gelmektedir. Unutulan bir yemişimizdir. Serin yerde saklanmalıdır. Nemli yani rutubetli yerde saklandığı zaman küflenme olur.
Kullanılan Malzeme: Kuru pakla, yeşil bütün mercimek, nohut, gannavuri, havetta, şinno ve buğday ve tuz.
Şinno Bitta: Kıbrıs’a özgü bir peksemet türüdür. Akdeniz iklimi maki örtüsünde yetişen ve şinno olarak yetişen bitkinin siyah yemişinden yapılmaktadır. Fırında pişirildikten sonra kurumaya bırakılır. Sertleşince yenir. Sert, çok hoş bir tadı vardır. Kıbrıs mutfağında şinno bitta olarak bilinir. Adını da kullanılan şinya ağacının bitkisi olan şinnodan alır. Şinno ayrıca yemiş olarak da yenir. Uzun süre dayanır. Günlük hayatta kıtır kıtır yenebilecek bir tattır. Şinno bitta kavanozlarda da saklanabilir.
Kullanılan Malzeme. Şinno (Çitlembik olarak da bilinir) Sana yağı, şeker, pakmaya, baking powder, un ve üzerine de sısam.
İncir Köftesi: Özellikle Erenköy bölgesine ait ve geleneksel bir tat olarak bilinen Sigo bittanın farklılaştırılmış olanıdır. Geleneksel Kıbrıs mutfağı ürünüdür. Lefkara köyünde de yapılmaktadır. Kuru incirden yapılır. Kuru incir küçük parçalar halinde doğranır. Ayrıca içerisine havanda dövülmüş padem ilave edilir. Aroma için içerisine havanda dövülmüş anason ayrıca ilave edilir. Fıstık yağı ilave edilerek elde yoğrulur. Top biçiminde elle şekillendirilir. Özellikle yaz mevsiminde buzdolabında ve kışın serin yerde saklanmalıdır. Misafirliklerde servis edilecek ideal bir Kıbrıs tadıdır.
Kullanılan Malzeme. Kuru İncir, padem, anason ve fıstk yağı.