Serap ŞAHİN
Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu’nun “yeni geçiş noktalarının açılmaması” yönündeki açıklamaları, “gerçeklerden habersiz” olarak nitelendirildi.
Ertuğruloğlu’nun bütçe görüşmeleri sırasında yaptığı konuşmada yeni geçiş noktalarının açılmaması yönündeki açıklamasını YENİDÜZEN’e değerlendiren siyasiler ve meslek örgütleri, “Ülkenin gerçeklerinden habersizce yapılan bir açıklama” olarak niteledi.
CTP Genel Sekreteri Asım Akansoy, geçiş noktalarının açılması konusunda iradenin sadece Kıbrıs’taki iki tarafla sınırlı olmadığını, garantör ülkelerin de çaba gösterdiğini söyledi. Akansoy, yeni geçiş noktalarının açılmasının ve 5 artı bir toplantısının, BM Genel Sekreteri António Guterres’in ortaya koyduğu yeni sürecin bir parçası olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Akansoy, Ertuğruloğlu’nun tepkisini, “Yeni geçiş noktalarının açılmasından öte, bunun yeni sürece dair bir olgu olduğunun farkında olmasıdır.” şeklinde yorumladı.
Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) Başkanı Mehmet Harmancı, Ertuğruloğlu’nun açıklamalarını “Ülkenin gerçeklerinden habersizce yapılan bir açıklama” olarak nitelendirdi. Harmancı, Bakan’ın Lefkoşa’daki araçlı geçiş trafiği ve özellikle Kermiya geçiş noktasındaki yoğunluğun “farkında olmadığını” belirtti.
Kermiya’nın alışveriş dışında eğitim ve sağlık gibi hizmetler için de başlıca geçiş noktası olduğunu belirten Harmancı, “İnsanların eğitim, sağlık hizmetleri alabilmeleri ve bunlara erişimiyle ilgili yeni bir soluğa ihtiyaç var.” ifadelerini kullandı.
HP Genel Sekreteri Turgut Alas, hükümetin, ekonomiyi güneydeki hareketliliğe karşı kuzeyde tutma çabasında olduğunu ve Ertuğruloğlu’nun buna yönelik bir algı yaratmaya çalıştığını söyledi. Alas, “Kapıyı kapatırsak veya kapıları arttırmazsak, insanlar güneyde alışveriş yapamaz diye düşünüyorlar.” dedi.
Sanayi Odası Başkanı Ali Kamacıoğlu ise ekonomiyi ucuzlatmanın önemli olduğunu ancak bunun geçiş noktalarının açılmasıyla birlikte yapılması gerektiğini belirterek, “Ekonomiyi ucuzlatmak lazım evet ama kapıların da açılması gerekiyor ve şarttır. İkisinin birlikte olması gerekiyor.” dedi.
CTP Genel Sekreteri Asım Akansoy:
“Hükümetin ekonomik vizyonu yok”
Kıbrıs sorununda belli bir hareketlilik olduğunu ve yeni gelişmeler yaşanacağını kaydeden Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Sekreteri Asım Akansoy, “5 artı 1 toplantısı Ocak sonu Şubat gibi yapılması hedefleniyor. Onun ardından da gayri resmi görüşmelerin devam edeceği ve belli bir fikir birliği oluşana kadar süreceği hakkında genel bir bilgi var.” dedi. “Oğuzhan Hasipoğlu'nun ifade ettiği gibi bir yemek pişiriliyor. Burada mesele bu yemek pişerken ya da benim deyimimle bu elbise Kıbrıslılara biçilirken ne yazık ki Kıbrıslı Türkler oyunun içerisinde değil ve belirleyici olamıyorlar, özne olamıyorlar.” diyen Akansoy, Kıbrıslı Türklerin siyasi temsiliyet ve geçmiş deneyimleri bağlamında Kıbrıs sorununun çözümü noktasında söyleyecek çok şey olduğunu ifade etti.
5 Ekim'de yapılan gayri resmi üçlü görüşmede New York'ta António Guterres’in tarafların önüne iki temel nokta koyduğunu hatırlatan Akansoy, “Bir tanesi yeni geçiş noktalarının açılması noktasında ‘gidiniz ve insiyatif alınız’ dedi. Bir ikincisi de genişletilmiş toplantı olarak adlandırılan 5 artı 1 toplantısının gerçekleşmesi noktasında bir mutabakat sağlandı. Bu mutabakat aslında bu üçlü bağlamında sağlanmadı. Bunun arkasında bence garantör ülkeler de vardır.” ifadelerini kullandı.
Geçiş noktalarının açılması noktasında iradenin sadece Kıbrıs'taki taraflarda değil, garantör ülkelerin de çaba içinde olduğuna işaret eden Akansoy, “Yeni geçiş noktalarının açılması süreci ve 5 artı bir toplantısı Guterres'in ortaya koyduğu ve yeni sürece dair bir hamle olarak değerlendirilmesi gerekir.” dedi. “Sayın Ertuğruloğlu'nun tepkisi yeni geçiş noktalarının açılmasından öte bunun yeni sürece dair bir olgu olduğunun farkında olmasıdır.” diye konuşan Akansoy, “Geçiş noktalarının açılması elbette toplumlar arasında ekonomik-sosyal ilişkilerin geliştirilmesi bağlamında önemlidir. Şu anda çok büyük yoğunluk yaşanıyor. Bunun bir an önce rahatlatılması lazım. Bunun için diyalog ve insiyatif almak gerekiyor.” dedi.
Ocak ayı içerisinde BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in siyasi yardımcısının adayı ziyarete geleceğini belirten Akansoy, “Geldiğinde, geçiş noktaların açılması çerçevesini kamuoyuna duyuracak beklentisi var.” dedi. Sürecin sıradan olmadığını vurgulayan Akansoy, “Bu süreç BM sürecidir. Ben inanıyorum ki Dışişleri Bakanlığı'nın tepkisi yeni geçiş noktalarından öte farkında olduğu yeni bir dinamiğin Kıbrıs sorununda çözüme doğru ilerlediğini fark etmesidir.” Şeklinde konuştu.
Ekonomik sorunlarına da dikkat çeken Akansoy, “Kıbrıs’ın kuzeyinde ekonominin ucuzlatılması hükümetin asli görevi olmalıdır. Ancak geçiş noktalarını kapatarak ekonomiyi güneye kaydırmayı önleyemezsiniz. Bu ekonomi akar, ucuz olana gider,” dedi. Akansoy, devletin alım gücünü koruyarak hayatı ucuzlatması gerektiğini belirterek, “Denetim ve kontrolle kayıt dışı ekonominin üzerine gidilmesi gereken pek çok tedbir vardır. Ama bu hükümetin böyle bir ekonomik vizyonu yok.” ifadelerini kullandı.
LTB Başkanı Mehmet Harmancı:
“Ülkenin gerçeklerinden habersizce yapılan bir açıklama”
Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı, Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu’nun açıklamasına yönelik, “Ülkenin gerçeklerinden habersizce” yapıldığını ifade etti. Harmancı, Lefkoşa’daki araçlı geçiş trafiğinin belli ki farkında değil sayın Bakan. Metehan, yaklaşık bütün geçişlerin yüzde 70’ine sahip.” dedi.
Yalnızca alışveriş için değil, eğitim ve sağlık gibi hizmetler için de karşılıklı geçişlerin ağırlıklı olarak Kıbrıslı Türkler tarafından tercih edildiğine dikkat çeken Harmancı, “Buralarda insanların eğitim alabilmeleri, sağlık hizmetleri alabilmeleri ve bunlara erişimiyle ilgili yeni bir soluğa ihtiyaç var. Özellikle Lefkoşa’da.” ifadelerini kullandı.
Harmancı, bu konuda yeni çözümlerin üretilmesi gerektiğini belirterek, “Sayın Bakan bence bu gerçekleri reddederek bir siyaset yürütmesi günümüzün koşullarına ters. Yeni geçiş noktalarının açılması şart biz yıllardır bunun savunuculuğunu yapıyoruz. Bugün Sayın Cumhurbaşkanı'yla da bu konuyu görüştük ve aynı şeyleri dile getirdik." şeklinde konuştu.
Halkın partisi Genel Sekreteri Turgut Alas:
“Kapıların sayısını arttırırken ekonomiyi düzeltecek ve burayı ucuzlatacak önlemler alınması lazım”
Halkın Partisi Genel Sekreteri Turgut Alas, geçiş noktalarındaki sıkıntıların ve trafik yoğunluğunun halk için çileye dönüştüğünü belirterek, daha fazla barikatların açılmasının gerekliliğine dikkat çekti.
Ekonomik konularda hükümetin tavrına işaret eden Alas, “Şu anki hükümet, ekonomi güneyde hareket ettiği için ‘bunu nasıl kuzeyde tutarız’ diye düşünüyor. Bence Tahsin Ertuğruloğlu böyle bir algı yaratmaya çalıştı. Kapıyı kapatırsak veya kapıları arttırmazsak, insanlar güneyde alışveriş yapamaz diye düşünüyorlar.” ifadelerini kullandı. Bu yaklaşıma katılmadığını belirten Alas, “Kapıların sayısını arttırırken ekonomiyi düzeltecek ve burayı ucuzlatacak önlemler alınması lazım ki oradan buraya geçişleri de yeniden arttıralım.” dedi.
Güzelyurt açık pazarı örneğini veren Alas, “Geçen yıla kadar güneyden gelen birçok insanın burada alışveriş yaptığını görürdük. Şimdi ise Güzelyurtlular hafta sonları güneyde alışveriş yapmaya gidiyor.” diyerek ekonominin fiyatlarla ilgili sorunlarının kapılarla bağlantılı olmadığını ifade etti. Alas, “Tahsin Bey'e bu konuda katılmıyorum. Atılacak adımlar tamamen farklıdır ve kendi içimizde yapılması gereken şeylerdir.” dedi.
Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecine de değinen Alas, “Diplomasinin daha proaktif olması ve daha fazla kapının açılması gerektiğini düşünüyorum. Ersin Tatar'ın seçim öncesi girişim açıklamalarıyla Tahsin Ertuğruloğlu'nun çelişkili açıklamaları arasında bir rekabet görüyorum. Tahsin Bey Ersin Tatar'a karşı aday olursa da şaşırmam.” şeklinde konuştu.
Sanayi Odası Başkanı Ali Kamacıoğlu:
“Ekonomiyi ucuzlatmak lazım evet ama kapıların da açılması gerekiyor ve şarttır”
Sanayi Odası Başkanı Ali Kamacıoğlu, ekonominin ucuzlatılması gerektiğini, ancak bu sürecin yeni geçiş noktasının açılmasıyla birlikte yürütülmesinin şart olduğunu vurguladı. Kamacıoğlu, “Ekonomiyi ucuzlatmak lazım evet ama kapıların da açılması gerekiyor ve şarttır. İkisinin birlikte olması gerekiyor.” dedi.
NE OLMUŞTU?
“Kıbrıs sorununu yaratan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kendisidir”
Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu bütçe görüşmelerinde yaptığı konuşmada “Dış politikayı zarara uğratacak argümanlardan lütfen vazgeçin. Kıbrıs sorununun özünün gözden kaçırılmaması gerekiyor. Kıbrıs sorununu yaratan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kendisidir.” demişti.
“İlave kapı açılmasına inanmıyorum.” diyen Ertuğruloğlu, bu yönde Bakanlar Kurulu kararı olması halinde kendisinin Türkiye’ye gidip vekalet verebileceğini söylemişti. Geçiş noktası açmak değil KKTC’yi ucuzlatmak gerektiğini dile getiren Ertuğruloğlu, “kapı açılması edebiyatına sarılarak sınırları kaldırın" edebiyatı yapıldığını ifade etmişti. Yıllardır sınır kapılarının açılması yönünde söylemler olduğunu belirten Ertuğruloğlu, şu anda 9 kapı olduğunu, Haspolat’ı da kendilerinin önerdiğini fakat güneyinbunu kabul etmediğini söylemişti.