Barikatlarda Kilometrelerce Kuyruklar
Ve 15 yıl sonra aniden resim tersine çevrildi. 2003 yılında barikatların açılmasıyla birlikte Kıbrıslı Rumların toplu geçişlerinin hemen ardından barikatlardan daha fazla geçenler hep Kıbrıslı Türkler olmuştu. Şimdiyse Kıbrıslı Rumlar barikatlarda kuyruklar oluşturuyorlar! Hepsi arabalarıyla... Diğer tarafa geçmek için kilometrelerce kuyruk bekliyorlar…
Bu kişilerin birçoğunun belki de tanıdığı tek kişi barikata en yakın benzincidir. Belki buldukları ilk marketteki bir çalışan… Arabalarına benzin dolduruyorlar, bir paket de sigara, hadi bir kutu da ilaç alıp geri dönüş yoluna giriyorlar.
Ekonomi olguları ters yüz etti. Bugün barikat kuyruklarında sabırla bekleyen kişilerden bazıları 2003 yılından beridir bir hava değişmek için dahi diğer tarafa ayak basmamış kişilerdir. Onlara soracak olursan, verecekleri sert yanıt “Kıbrıs sorunu bitti. Durumlar nasılsa öyle kalsın” şeklinde olacaktır. Dar görüşlü bir yaklaşım. Zira yalnızca menfaat bağlamında da ele alınsa ekonomi statik bir şey değildir. Bunu ilk elden biliyoruz.
Öte yandan, bir de olumlu taraf vardır. Ekonomik menfaatin yarattığı itici güç ile bugüne kadar Kıbrıslı Türklerle hiçbir ilişkisi olmayanlar ilişkiye geçmeye başlayabilirler. Birlikte var olma, bilinç, karşılıklı anlayış ve karşılıklı saygı milliyetçiliğe karşı barış için itici güçlerdir. Daha geçen güne kadar diğer tarafa geçmeyi “hainlik” sayanların benzincideki Mustafa ahbaplarından ve marketteki Ahmet ahbaplarından söz ettiklerine sayıları çok fazla olmasa
da tanıklık ettim. Bu Mustafalar ve Ahmetler oldukça kibar davranıyorlar ve kendilerini Yunanca karşılıyorlar. Bu da bir şeydir! Ama yetmez. Çünkü liderler bu potansiyel konjonktürden yararlanılması doğrultusunda destek vermiyorlar.
İnsanlar ve iki taraf arasında “iki devletlikten” doğabilecek “nimetlerin” olduğu algısının zamanla yerleşmesinden ve liderliklerin apışıp kalarak veya bilerek isteyerek (bundan henüz emin değilim) bunu öylece izlemelerinden çok korkuyorum. İşin siyasi kısmına girmeyi hiç istemiyorum. Zaten uğraşılacak çok şey de yoktur. Her iki tarafın ve her iki liderliğin de statükonun biraz daha devam etmesinden oldukça memnun oldukları görülebiliyor. Muazzam başarı!
Bunlar bir yana, sadece Kıbrıslı Türk arkadaşlarıyla diğer tarafta bir kahve içmek isteyen Kıbrıslı Rumlara tavsiyemdir, şimdilik randevularını Lidra (Lokmacı) civarlarında bir yerde ayarlasınlar. Yürüyerek geçsinler. Ama şimdilik… Bir balondur, biraz daha patlayacak. Her inişin çıkışı vardır. Bu bir kanundur ve ekonomi için de geçerlidir. Sonrasında barikatların yeniden nasıl boşaldığını göreceksiniz!
Son bir şey daha... Tek amaç vatandaşların statüko koşullarında rahatlıklarının sağlanması olmasın. Paralel olarak bütünlüklü bir çözümle birleşik bir Kıbrıs’a ulaşılması yönünde sorunun çözülmesi için uğraşmamız halinde diğer tarafla kurulan ilişkiler oldukça faydalı olur.
Ουρές χιλιομέτρων στα οδοφράγματα
Και ξαφνικά η εικόνα αντιστρέφεται ξανά μετά από 15 χρόνια. Εκεί που οι περισσότεροι που περνούσαν το οδόφραγμα ήταν οι Τουρκοκύπριοι, μετά τη μαζική ροή Ελληνοκυπρίων τις πρώτες-πρώτες μέρες της διάνοιξης των οδοφραγμάτων το 2003, τώρα ουρές στα οδοφράγματα κάνουν οι Ελληνοκύπριοι! Όλοι με αυτοκίνητα. Ουρές χιλιομέτρων για να περάσουν στην άλλη πλευρά.
Και οι περισσότεροι ξέρουν ίσως μόνο τον ιδιοκτήτη του πιο κοντινού βενζινάδικου από τοn οδόφραγμα. Ίσως και τους υπαλλήλους του πρώτου περιπτέρου που βρίσκουν. Γεμίζουν το αυτοκίνητό τους με βενζίνη, αγοράζουν κανένα πακέτο τσιγάρα, άντε και κανένα κουτί φάρμακα και παίρνουν τον δρόμο της επιστροφής.
Η οικονομία αντέστρεψε τα δεδομένα. Κάποιοι από αυτούς που σήμερα περιμένουν υπομονετικά στις ουρές των οδοφραγμάτων, δεν είχαν πατήσει το πόδι τους στην άλλη πλευρά ούτε για να αναπνεύσουν από το 2003. Αν τους ρωτήσεις θα σου πουν κοφτά «τελείωσε το Κυπριακό. Ας μείνουν τα πράγματα όπως είναι»! Κοντόφθαλμη προσέγγιση, γιατί και συμφεροντολογικά και μόνο να σκεφτεί κανείς, η οικονομία δεν είναι κάτι στατικό. Το ξέρουμε από πρώτο χέρι.
Από την άλλη, η θετική πλευρά, είναι πως με κινητήρια δύναμη το οικονομικό συμφέρον, μπορεί ακόμα κι αυτοί οι οποίοι δεν είχαν ποτέ σχέσεις μέχρι σήμερα με Τουρκοκύπριους, να αποκτήσουν. Η συνύπαρξη, η γνώση, η αλληλοκατανόηση και ο αλληλοσεβασμός είναι κινητήρια δύναμη υπέρ της ειρήνης και κατά του εθνικισμού. Και έχω υπάρξει μάρτυρας λίγων έστω παραδειγμάτων ανθρώπων που μέχρι προχθές θεωρούσαν «προδοσία» τη διέλευση στην άλλη πλευρά, να αναφέρονται σε παρέες για τον φίλο τους στο βενζινάδικο τον Μουσταφά και τον φίλο τους στο περίπτερο τον Αχμέτ, οι οποίοι είναι πολύ ευγενικοί και τους χαιρετούν στα ελληνικά. Κάτι είναι κι αυτό! Αλλά δεν αρκεί. Γιατί δεν βοηθούν και οι ηγεσίες στο να εκμεταλλευτούν αυτή την εν δυνάμει συγκυρία.
Πολύ φοβάμαι ότι οι ηγεσίες απλά παρακολουθούν αμέτοχες είτε σαστισμένες είτε επί σκοπού (δεν είμαι σίγουρη ακόμα) να εδραιώνεται ανάμεσα στον κόσμο και στις δύο πλευρές κατά διαστήματα η συνειδητοποίηση των «καλών» που προκύπτουν από την ύπαρξη «δύο κρατών». Με την πολιτική πτυχή δεν θέλω καθόλου να καταπιαστώ. Δεν
υπάρχουν και πολλά για να ασχοληθεί κανείς. Μια χαρά ικανοποιημένες φαίνεται πως είναι και στις δύο πλευρές οι ηγεσίες από τη συνέχιση λίγο ακόμα του στάτους κβο. Τεράστια επιτυχία!
Κατά τα άλλα, συμβουλή σε όσους Ελληνοκύπριους απλά θέλουν να πιουν ένα καφέ με τους Τουρκοκύπριους φίλους τους στην άλλη πλευρά, προς το παρόν ας κανονίζουν το ραντεβού κάπου κοντά στη Λήδρας για να περνάνε με τα πόδια. Φούσκα είναι, θα σκάσει σε λίγο. Ότι κατεβαίνει, ανεβαίνει. Είναι νόμος και ισχύει και για την οικονομία. Και να
δείτε πώς πάλι τα οδοφράγματα θα αδειάσουν!
Και κάτι τελευταίο, αλλά όχι ασήμαντο. Ας μην καθίσταται μοναδικός στόχος η διευκόλυνση των πολιτών υπό συνθήκες στάτους κβο. Η επαφή με την άλλη πλευρά είναι υποβοηθητική, εφόσον παράλληλα εργαζόμαστε για ολική αντιμετώπιση του προβλήματος μέσα από συνολική λύση για μια ενωμένη Κύπρο.