Dila ŞİMŞEK
Mağusa, İskele, Yeniboğaziçi’ni kapsayan ve uzun zamandır üzerinde çalışılan İmar Planı, dün Belediye Başkanları ve Kaymakamların onayına sunuldu, taslak Belediye Başkanları tarafından onaylanmadı. Oylamaya katılan iki kaymakam ise taslağa ‘Evet’ oyu verdi.
Belediye Başkanları “taslağın bu halini kabul etmeyeceklerini” söyleyerek, ilk haline kıyasla birçok değişikliğin yapıldığını ve daha fazla bölgenin imara açıldığını ifade etti.
Şehir Planlama Dairesi’nde dün saat 11’de başlayan toplantıya, Mağusa Belediye Başkanı İsmail Arter, İskele Belediye Başkanı Hasan Sadıkoğlu, Yeniboğaziçi Belediye Başkanı Mustafa Zurnacılar ve belediyelerin meclis üyeleri ile Şehir Planlama uzmanları katıldı.
Niçin onay vermediler?
- İskele için üniversite yerleşkesi planda gösterilmedi.
- Kıyı koruma çizgisi haritadan çıkarıldı.
- Kamuya ait arazilerin şahıslara kiralanmasının önü açıldı.
- Altyapısı olmayan hektarlarca arazi kullanıma açıldı.
- Longbeach bölgesine odaklanıldı, özel imar hakları yaratıldı.
- İlk taslak çok değişti, pek çok yeni alan imara açıldı
Arter ‘düzenlenmesi gereken noktalar var’ dedi…
Toplantı sonrası YENİDÜZEN’e konuşan Mağusa Belediyesi Başkanı İsmail Arter, taslak üzerinde düzenlenmesi gereken noktalar olduğunu ve taslağın bu halinin reddedildiğini kaydetti. Başkan Arter, şehir planlama uzmanlarının taslak üzerinde çalışacağını ve tekrardan toplanılacağını söyledi.
Birleşik Kurul Toplantısına katılan İskele Belediye Başkanı Hasan Sadıkoğlu, Yeniboğaziçi Belediye Başkanı Mustafa Zurnacılar saat 14.00’da basın toplantısı düzenledi.
Mağusa Belediyesi Başkanı Arter’in, düzenlenen basın toplantısına katılmadı, bir programa katılması gerektiği için gelemediği öğrenildi. İmar Planı taslağı ile ilgili görüş ve bilgi alınamadı.
10 Aralık 2018 tarihinde yayımlanan Mağusa, İskele ve Yeniboğaziçi Emirnamesi sonrasında, 2016 yılından itibaren İmar Planı çalışmalarını yürüten İçişleri Bakanlığı, Şehir Planlama Dairesi ve süreçte en önemli paydaşlar olan Gazimağusa Belediyesi ve Yeniboğaziçi Belediyesi ile daha yoğun bir çalışma temposuna girmişti.
İskele Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre, üç Belediye Başkanının, iki Bölge Kaymakamının ve Şehir Planlama Dairesi’nden ilgililerin katılımı ile 14 Ekim 2019 Pazartesi günü Birleşik Kurul ilk toplantısı gerçekleşti. Belediyelere dağıtılan Plan Tasarısı Dökümanları incelendiğinde o güne kadar masada olan plan tasarısı üzerinde, son birkaç günlük süreçte büyük değişikliklere gidildiği ve planda derin dokunuşlar yapıldığı görüldüğü belirtildi.
İskele Belediyesi Başkanı Sadıkoğlu:
“İmar adaletinin olmadığı bir plana hayır diyoruz”
İskele Belediyesi Başkanı Hasan Sadıkoğlu, toplumun sadece belli kesimlerinin değil, hepsinin mutlu olacağı bir plan istediklerini vurguladı. Sadıkoğlu şu şekilde konuştu:
“Toplumumuzun tüm kesimlerinden 100’e yakın katılımcının ortaya çıkardığı, Vizyon ve Stratejiler Raporu İlkeleri, Hedefleri ve Politika Önerileri dışında oluşan hiçbir plan tasarısına onay vermemiz mümkün değildir. Bizlerin önceliği kamu yararını merkeze koyan ‘Kalbinde Koruma, Aklında Ekonomik Kalkınma’ olan toplumun belli kesiminin değil tüm kesimlerinin sesinin eşit ve etkin bir şekilde duyulabileceği bir plandır. İskele ve Bölge Halkını mutsuz edecek ve geleceklerini karartacak bir plana evet dememiz, kabul etmemiz ve onaylamamız asla beklenmemelidir.
Bu görüşler ışığında toplanan İskele Belediyesi Meclisi, 2 Aralık 2019, Pazartesi günü gerçekleştirmiş olduğu toplantıda ‘Oy Birliği’ ile bu plana güçlü bir Hayır demiştir. Birkaç saat önce toplanan Birleşik Kurulda da Plan tasarısı üç belediyemizin Hayır’ı ile bizler tarafından reddedilmiştir. Bu aşamada İlgili Bakanlığın belediyelerden gelen retle ilgili sunmuş olduğu bilimsel gerekçeler titizlikle tekrardan çalışılacağı inancındayız.
İlçe olarak en büyük eksikliklerinden bir üniversite iken, üniversite yerleşkesinin dahi gösterilmediği, altyapısı dahi olmadan hektarlarca arazinin kullanıma açıldığı, kamuya ait arazilerin şahıslara peşkeş çekilmek istenen kıyı koruma çizgilerinin son dakika haritadan çıkarıldığı ve de imar adaletinin olmadığı bir plana hayır diyoruz!
Ve bizler ancak; Kalbinde Koruma, Aklında Ekonomik Kalkınma’ olan toplumun belli kesiminin değil tüm kesimlerinin sesinin eşit ve etkin bir şekilde duyulabileceği bir plana Evet diyebilir!”
Yeniboğaziçi Belediyesi Başkanı Zurnacılar:
“Planda eşitlik istiyoruz… Birilerinin zenginleşmesini, birilerinin fakirleşmesini istemiyoruz”
Yeniboğaziçi Belediyesi Başkanı Mustafa Zurnacılar, kendi bölgesi adına taslaktaki ‘halkı mağdur edebilecek’ noktaları anlattı.
Zurnacılar şu şekilde konuştu:
“Toprak değerli diye, 20 yıldır gençlerimize kırsal kesim arsası verilemiyor. Bu konuda Sayın Bakan bize destek verecekti. Evet bu İmar Planı taslağı kapsamında değildir ancak halkın ciddi mağduriyeti olduğu ortadadır. 2016’da başlayan süreçte, 2018’e kadar sınırsız, gelişigüzel imar izni verilmiştir. Bunların altyapıları ne olacak? Plansızdık ve plansızlığı bu yıllarda daha da teşvik ettik. Altyapıları uygun, merkezi alana yakın yerlerin imara açılması gerekirken, bugün Yeniboğaziçi’nde maalesef turizm toprakları kapatılma durumundadır ve merkezden uzak birçok yere imar planı uygulanmıştır. Dolayısıyla üç kez mağdur olan bir halkı, bizim mağdur etme lüksümüz yoktur. Eğer topraklar kuru araziye çevrilirse, halkın tazmin edilmesi gerekir. Bu çok önemli bir konudur. Bu nedenlerle taslağın bu halini kabul etmiyoruz. Yeniboğaziçi’nde ele alınması gereken birçok konu vardır. İmara açık alanların altyapısı, kamu yararına ayrılan arazi belirlenmeli, kıyı, orman, deniz ve tarihi eserlerin ise korunması gerekir. Şehir Planlama uzmanları ile neredeyse %100’e yakın bir hemfikirliğimiz vardır. 2018’den bu yana, hemen hemen her gün tüm paydaşlarla çalışmalarımız sürmüştür. Ancak bu kadar kısa süre, üç belediye için kesinlikle yeterli değildi. Hızlı büyüyen turizm bölgemizde, yasaklamanın doğru olmayacağını düşünüyoruz. Ancak nüfusumuz 15 Bine yükseldi. 11 yıldır talep ettiğimiz izin makam yetkisini alamadığımızdan dolayı, ekonomik olarak zora girdik. Bu konuda bakandan destek istemiş, ancak bunu görememiştik. Ben bu taslak için canı gönülden çalışan herkese teşekkür ederim. Biz bu planda eşitlik istiyoruz. Birilerinin zenginleşmesini, birilerinin fakirleşmesini istemiyoruz. Planın bu şekline bu nedenle hayır dedik. Eğer endişe duyduğumuz noktalar ortak bir yolda düzenlenirse, tabii ki fikrimiz değişebilir”
Şehir Planlama uzmanı Can Kara:
“Taslakta büyük değişiklikler yapılması endişe yarattı”
“Gelinen son aşamada görüyoruz ki plan üzerinde halka 9 Ağustos’ta sunulana kıyasla büyük değişiklikler yapıldı. Yaptığımız incelemelerde, temelde beş altı madde nedeniyle İskele Belediyesi Meclisi bu planı reddetmiştir. Farklı belediyelerin farklı çekinceleri olabilir. Bizim endişelerimiz tamamen İskele sınırları içindedir”
İskele Belediye Başkanı Hasan Sadıkoğlu, ‘İskele bölgesi için’ taslağın onaylanmamasına neden olan ve düzeltilmesi gereken noktaları açıkladı:
-ÜNİVERSİTE İÇİN MEKAN EKSİKLİĞİ
“Hedef ve Politika önerilerinde ‘Yeni fakülte ve/veya üniversitelerin İskele’de kurulmasının mekansal olarak desteklenmesi’ ana ilkesi yer almasına rağmen İmar Planında üniversite yerleşkesi için bir yer önerilememesi büyük bir eksikliktir.”
-İMARA AÇILACAK BÖLGELER İÇİN STRATEJİK YANLIŞLAR
“Çalıştay raporunun Hedefler ve Politika Önerileri başlığı altında, ‘İmara açılacak bölgeler ve yoğunluk değerlerinde altyapı koşulları dikkate alınmalıdır. İmar Planında bununla ilgili koşullar belirtilmelidir.’ ifadeleri yer almasına rağmen son dakika müdahalesi ile ‘Sıfır Altyapı’ bulunan Longbeach Bölgesi’nde hektarlarca büyüklükteki alanın İmara açılması bilmsellikten çok uzaktadır.”
-KAMU ARAZİLERİNİN ŞAHISLARA KİRALANMASI
“Birleşik Kurula sunulan plan taslağı raporunun, 1.4.2 Planın Uygulama Hükümleri maddesinin i) fıkrasında yapılan, kamuya ait parsellerle, hali arazilerin ‘orta ve düşük gelir grubuna yönelik yapılacak sosyal konut ve/veya kırsal kesim arsalarının’ kullanımına yönelik son dakika değişikliği asla kabul edilemez.”
-KIYI KORUMA ÇİZGİSİNİN HARİTADAN ÇIKARILMASI
“Kıyıdaki doğal alanları korumak amacıyla Belediyemiz tarafından çalışılan koordinatlı sahil şeridi koruma çizgisinin son dakika İmar Gelişme Haritası’ndan çıkarılarak sahillerimizin talana açılması çok düşündürücüdür.”
-KIYI ALANI İÇİNDE ÖZEL MÜLKE İMARIN ÖNÜNÜN AÇILMASI
“Kıyı rekreasyon alanı olarak belirlenen alanlar içerisinde kalan özel mülklerde son dakika değişikliği ile restaurant, kafeterya veya büfe yapılmasının önünün açılması çalıştayda ortayan konulan hedef ve stratejilere tamamen terstir.”
-İMAR AFFININ OLMASI
“Birleşik Kurula sunulan imar raporunda ‘İMAR AFFI’ anlamı taşıyan ‘Bir Defaya Mahsus Kazanılmış Haklar’ diye düzenlemeye gidilmesi bizlerde rahatsızlık yaratmıştır.”
-TAŞKIN RİSKİ ALANLARINDAKİ DÜZENLEMELER
“Üç ay içerisinde sunulan imar planı raporlarında taşkın riski taşıyan alanlarla ilgili birbiryle çelişen önlemlerin gündeme taşınması ve sürekli değişikliğe gidilmesi, bu bölgelerdeki imar uygulamalarında belirsizliğe yol açarak büyük sıkıntılar yaratacaktır.”
-HİZMET MERKEZİ SAYISININ ARTIRILMASI
“Söz konusu çalıştay raporunda, ‘İskele Kent Merkezinin idari, sosyal ve ticari yönden gelişmesi için mekansal stratejilerin uygulanması ve gerekli projelerin uygulanması’ öngörülürken, son değişiklikle hizmet merkezi sayısının artırılması bu hedefle çelişmektedir.”
-LONGBEACH BÖLGESİNE ÖZEL HAKLAR
“Planda ağırlıklı olarak Longbeach Bölgesi’nin çalışılması ve sadece bu bölgeye özel tanınan imar haklarının yarattığı rahatsızlık bizi de endişelendirmiştir.”
Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nden uyarılar
- Ormanlar korunmalı, Tarım arazileri üretimde tutulmalı
- Planın son taslağı 338 bin ek nüfusa göre imara açıldı.
- Su da dahil diğer altyapı sorunları yaşanacak
- Verimli tarım arazilerin yüzde 10.6’sı imara açılıyor
- 300 hektar orman arazisinin ortadan kaldırılıyor.
KTMMOB İmar Planı ile ilgili talep edilen düzenlemeleri basın toplantısı ile duyurdu
“Ormanlar korunmalı, Tarım arazileri üretimde tutulmalı”
Kıbrıs Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (KTMMOB) Başkanı Seran Aysal, Mağusa/Yeniboğaziçi/İskele İmar Planı Tasarısı ile ilgili taleplerinin, orman ve verimli orman arazilerinin üretimde tutulması, Kıbrıs Türkünün kendi bölgesinde yabancılaşmaması olduğunu kaydetti.
Aysal, Birlik altındaki bazı oda başkanlarının da katılımıyla, Mağusa/Yeniboğaziçi/İskele İmar Planı Tasarısı hakkında basın toplantısı düzenledi.
Aysal KTBMMO’da düzenlediği basın toplantısında, düzenlemeler için 26 Aralık’a kadar olan zaman diliminin yeterli olduğunu, Birliğin Planda yer almasını gerekli gördüğü 8 hususu içeren bir çalışmanın siyasilere, ilgili belediye başkanları ve bakanlıklara gönderildiğini belirtti.
Aysal, “Aslı olan talebimiz ormanları korumaktır, özellikle birinci ve ikinci sınıf tarım arazilerinin üretimde tutulmasıdır. Turizme de üniversitelere de ihtiyacımız vardır, bunları yaparken, Kıbrıs Türküne katma değer olarak geri dönüşünü sağlayacak olan Kıbrıs Türkünün üretimde kalmasıdır” dedi.
Düzenleme talepleri olmasının Planın reddi anlamını taşımadığını belirten Aysal, planın olumlu yönlerinin bulunduğunu ancak en önemli konu olarak Kıbrıs Türkünün ülkesinde “yabancılaşmaması” olduğunu kaydetti.
Bir bölgede yerli nüfusun 20 katı kadar yabancı insana mülk satılmasının, yerli insanın yabancılaşmasını getireceğini kaydeden Aysal, “Bunların dengeleri var. Bu dengeleri korumak için çalışmalar yapılmalı ki ülke genelinde yabacıya konut satışının bölgelere göre ne olacağının da bilinmesi gerekmektedir” dedi.
“Su ancak öngörülen yeni nüfusa yeterli”
Aysal, bu çalışmada planın son şeklinde 338 bin ek nüfusa imkan tanıyacak alanın imara açıldığını, bunun su da dahil diğer altyapı sorunlarını beraberinde getirdiğini söyledi.
Türkiye’den su tedarik projesinin, 2040’a kadar Kıbrıs’ın Kuzeyinde nüfusun 390 bin olacağı esas alınarak tasarlandığını kaydeden Aysal, Gazimağusa, İskele ve Yeniboğaziçi’nde 340 binlik bir nüfus için arazilerin imara açılmasının “kabul edilemeyecek bir husus” olduğunu kaydetti.
“Nüfus yönetilebilir seviyede olmalıdır”
Aysal, Türkiye’den gelen suyun sadece bu bölgenin ihtiyacını karşılayacak kadar olduğunun görüldüğünü kaydetti.
Yapılan Planın bölgedeki “altyapı gerçekleri ile uyuşmadığını” belirten Aysal, “Nüfus yoğunluğu yönetilebilir seviyeye çekilmelidir” dedi.
“Her belediyenin arıtma tesisi olmalıdır”
Altyapı ile ilgili bir diğer hususun da atık suyun iyileştirilmesi olduğuna dikkat çeken Aysal, her belediyenin arıtma tesisi olması gerektiğini belirtti.
Anayasa’da Tarım ve Çiftçinin Korunması maddesinin bulunmasına rağmen birinci ve ikinci sınıf tarım arazilerinin imara açıldığının görüldüğünü kaydeden Aysal, “çiftçileri tarımdan koparıyoruz” dedi.
Verimli tarım arazilerin yüzde 10.6’sı imara açılıyor
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Erkut Erkut Uluçam, 9 bin 140 dönüm birinci ve ikinci sınıf tarım arazisinin imara açıldığını, bunun bölgedeki toplam birinci ve ikinci sınıf tarım arazilerinin yüzde 10.6’sının imara açılması anlamına geldiğini ifade etti.
Su taşkın sahaları ve riskli zeminler
Planda, su taşkın sahalarının ve zemini riskli olan bölgelerle ilgili kriterlerin kesin bir şekilde belirlenmesi gerektiğini ifade eden Aysal, çok katlı binaların ciddi denetimi için de gereken altlıkların oluşturulması gerektiğini belirtti.
Aysal, “çok riskli zemine rağmen, proje dışı yapılar yapıldığını görmekteyiz” dedi.
“30 hektarlık orman gözden çıkarıldı”
Plan’da 300 hektarlık (3 bin dönüm)orman arazisi üzerine liman ve serbest bölge öngörüldüğüne de işaret eden Aysal, “300 hektar orman arazisinin ortadan kaldırılması öngörülüyor” dedi.
“Kentsel yeşil alanlar mümkün görünmüyor”
Plan’da öngörülen bazı kentsel yeşil alanların hayata geçmesinin uzun vadede dahi mümkün görünmediğini kaydeden Aysal, bu alanlardan birinin Gülseren Askeri Bölge, diğer alanın da Birleşmiş Milletlerin kullanımında olduğunu ifade etti.
“Tüzükler yapılmalı”
Planı destekleyecek yasa ve tüzüklerin Planın sağlıklı uygulanabilmesi için elzem olduğunu kaydeden Aysal, yangın ve yapı denetim tüzüklerinin gerekliliğinin altını çizdi.
Şerefiye Vergisi
Plandan dolayı mağduriyetler yaşanacağını, imara açık alanlardaki araziler değerlenirken, imara kapalı olan arazilerin, imara açık bölgedeki arazilere komşu olsa dahi değer kaybına uğrayacağını belirten Aysal, bu mağduriyetlerin giderilmesinin yönteminin, şerefiye vergisi gibi vergilerle mümkün olduğunu kaydetti.
“Esas olan imar adaleti”
Mimarlar Odası Başkanı Türker Aktaş ise, imar planları sonucunda, değer yapan taşınmaz mallara daha yüksek vergi konarak, plandan dolayı arazi değer kaybına uğrayanların mağduriyetinin giderilmesi gerektiğini söyledi.
İmar planından dolayı değerlenen arazilerde yapılan 5-6 kat üzerindeki binalar için ise verginin daha da yüksek olması gerektiğini belirten Aktaş, “Esas olan imar adaletidir” dedi.
(TAK)