Fayka Arseven KİŞİ
Karayolları Dairesi eski Müdürü Hasan Nihat Erduran, “Miadı dolan yollar var. Örneğin, Lefkoşa-Girne anayolu ve Değirmenlik dağ yolu. Esentepe yolunun da bölünmüş olması ihtiyacı var yerleşimler artmıştır, Girne-Güzelyurt yolunun bölünmüş olması zamanı gelmiştir” dedi.
Ölümlü trafik kazalarının hemen ardından yol yapısı, yol güvenliği, yol kalitesi konuşulur eleştirilir, Erduran, “Yollarımız standartlara göre yapılır, asfaltımızın kalitesi de öyle. Ama bizde asıl önemli olan trafik eğitiminin ve trafikte denetimin olmamasıdır” vurgusunda bulundu. Hile hurda laboratuvarda tespit edilebilir. KKTC şartlarına uygun bitüm kullanılır, kullanılacak kaya çakıl taş tozuna göre şartnamelere uygun dizayn laboratuvar tarafından asfalt müteahhitlerine verilir ve kontrolde aranır…” ifadesinde bulundu
Bu hafta sıkça eleştirilere neden olan ‘yollar’ konusunu Karayolları Dairesi eski Müdürü,Müşavir Hasan Nihat Erduran ile konuştuk.
-Öncelikle sizi tanıyalım?
Hasan Nihat ERDURAN: Makine Yüksek Mühendisi ve işletmeciyim. Uzun süre 13 yıl özel sektörde çalıştım. Ardından devlete girdim. 20 yıldır da devletteyim. Karayolları’nda asfalt şantiyesinde, konkasör plent beton tesisinde makina sorumlusu olarak çalıştım. Daha sonra terfi alarak Makine Şube’de göreve atandım. Daha sonra da müdür mevkiine atandım. 2013 yılının sonunda, müdürüm ağabeyim Mustafa bey emekli olduktan 4 ay falan sonra.(Bakan Ahmet Kaşif zamanında.)Hasan Taçoy, Tahsin Ertuğruloğlu, Başbakan Özkan Yorgancıoğlu ve Ömer Kalyoncu ile çalıştım. 2016 Mayıs sonu da Bakan Kemal Dürüst döneminde görevden alındım. Bu tamamen Sn. Bakanın tercihi Başbakan ve koalisyon dolayısıyla Başbakan Yardımcısının onayıdır.
Biliyorsunuz görevden alma ve atamalar 3’lü kararname ile yapılır. Müşavirlik başlar ancak hizmet bitmez. Uygun görev verilirse yapılır…Eski projelerimin realize olmasını takip ederim, telefonum 7/24 açık ve ev ofisim de hizmettedir. Emeklilik de zaten yakındır…
- Bu hep böyle miydi?
Hasan Nihat ERDURAN: Hayır, bu ilk kez oldu. Çünkü bizde müdür muavini olmak için makine mühendisi veya inşaat mühendisi olmak gerekir yasamız gereği. Dolayısıyla, bir Şube amiri, müdür muavini olur, ondan sonra da müdürlüğe tayin olunur. Yeni atanan arkadaş elektrik mühendisidir, Sağlık Bakanlığı’ndan gelmedir. Genç bir arkadaştır, öğrenecek zamanla tabiiki. Turizm gibi karayolculuk da bir hastalıktır. Karayolları rozetini taktık görevi devrettik bilgi paylaştık ve sorulursa yine buradayız. Zaman zaman görüşürüz.
Karayollarında mühendisler ve teknisyenler TC- KGM de 3 ay veya 6 ay Türkiye’de kursa gidip, karayolları temel kurslarına katılıyoruz ve sonrasında yenilikler için kurs seminer toplantılara katılarak karayolcu oluruz… Gelenek budur.TC KGM’lüğü bütçesi toplam Kıbrıs bütçelerinden fazladır ve arge ile ve en yeni teknolojilerle çalışmaktadır. Karayolu ,köprü ve tünellerde çok çok iyidir. Müteahhitleri dünyanın her yerinde çalışmaktadır.
-------------------------
“Kanserim diye görevden aldılar, çok çok ayıp!”
-DP,UBP’li ve CTP’li hükümetlerde görev aldınız ve yine UBP’li bir bakan görevde… Görevden alınma sebebiniz nedir?
Hasan Nihat ERDURAN: Sebep belirtmeye gerek yok 3’lü kararnamede. Benim kulağıma gelen hastalığımla ilgili konuşmuşlar, doğruysa bu çok çok ayıptır!. Ben kanser hastasıyım doğrudur.2002’den itibaren de tedavi görüyorum uzuvlar kaybettim ama ben karayollarındayken hasta oldum. Bu bir meslek hastalığıdır. Şantiyede toz yağ yakıt buharları katran vardır. Petokimya boya sanayii vs de mesane kanseri çok yaygındır. Çok şükür iyiyim… Gece 21.00 22.00’lere dek çalışırdım. Mecburdum çünkü atanmış tek şube amiri vardı ve kalan sorumlu veya görevlendirme ile hizmet etmekteydi. Tüm personelden de memnun olarak ayrıldım.Onlar benim ailem gibi…
Teknik dairelerde 3lü kararname ile atamalar yapılması, hataları da beraberinde getirmez mi?
Hasan Nihat ERDURAN: Teknik daireler, siyasetten bağımsız işini yapar. Siyasettin mühendisliğe hükmü yoktur. İçeriden kalifiye elemanlarla doldurulması lazım müdürlükleri, muavinlikleri... Aksi takdirde her hükümet her bakan değiştiğinde önemli aksamalar olur. Oysa teknik dairelerde işlerin durması diye bir şey söz konusu değil, devam etmek zorundadır. Ayrıca karayolları, bütün dairelerle işbirliği yapar. 28 belediye, 450 muhtar, 5 kaymakam, bir de olağan üstü hallerde Karayolları Dairesi kilit Daire’dir, daha doğrusu daireydi. Çok yangın su baskınına müdahil olduk, dere ıslahlarına girdik sosyal sorumluluk işlerinde bulunduk. Artık personel yok. Bu ağrıma gider benim! Personel durumu hep bakanların bilgisine getirildi ama kimse tedbir almadı. Aylık faaliyet raporlarımız var ve her ay yapılanlar yapılacaklar personel arz edilirdi. Kimse bilmiyordum diyemez. Ben görevdeyken personel sayısı 200 civarındaydı geçen gün açıklama yapıldı 150 kaldı. Çözüm durumunda bu daire bu haliyle hizmet veremez. Bir de personel alınsa bile daireye faydalı olana kadar kursu eğitimi tecrübesi vs zaman ister…Bir grayderci kolay yetişmez…Bizim teknisyenlerimiz hep mühendis tecrübesinde elemanlardır. Hem ofis de hem arazide çalışırlar.
-Trafik kazalarının ardından yollar hep suçlu gösteriliyor. En son örneklerden biri de Lefkoşa-Güzelyurt yolunda meydana gelen ölümlü kaza…
Hasan Nihat ERDURAN: 4 öğretmenin öldüğü kazada yeni tayin almıştım. Kaza noktasını gittim, gördüm. Orada kavşak vardır. Kavşağa 50 km ile girersiniz, 30 km ile yaklaşılır ve çıkılır. Levhalarda vs eksik yoktu. Orada korkunç bir sürat olduğu anlaşılır… Refüje düşüldü, refüjden çıkıldığında uçtu, uçtuğu zamanda karşıdan gelen aracı biçti. Orada oto korkuluk olsaydı da o noktada başlamazdı. Çünkü çembere yaklaşma mesafelerinde 50 km sonrasında başlar oto korkuluk çakımı… Çünkü orada sürat yoktur ve görüş de açıktır. Büyük bir acıydı benim için vefat edenler de hep Ulaştırma Bakanlığı camiasındandılar…
-Oto korkuluk nereye konur?
Hasan Nihat ERDURAN: Oto korkuluk her yere konulmaz. Bu bir yanlış bilgidir. Görüşü olan refüjlü bir yol, çift şerittir, ortasını ayırmaya gerek yok. Ama viraj varsa, görüş yoksa o bölgelerde muhakkak tedbir alınmıştır. Örneğin Lefkoşa-Girne anayolunda gerekli yerlerde ortada, diğer yerlerde ise yanlarda korkuluk var. En tehlikeli acil noktalar öncelik sahibidir. Bütçe oldukça da çakım yapılır. Örneğin Haspolat-Hamitköy tamamen çakıldı.
Reklam tabelaları da etki ediyor ve bunlar yasal değildir. Reklam için karayolları istimlak sınırları içerisinde kimseye izin vermedi. Ama belediyeler veriyor. Kuralsız, yasa dışı dikilen reklam tabelaları da kazalara sebep oluyor. Bu konuyla ilgili Belediyeler Birliği Başkanı Ahmet Benli ve Dikmen ile Değirmenlik Belediye Başkanları ile çalışma başlatmıştık...28 belediyede aynı kurallar yeknasak uygulanacaktı. Gönyeli’nin 3 tüzüğü var ve ideale yakındır. Sadece anayollara uyarlanacaktı. Kavşak mesafeleri, araları, yoldan mesafeleri,ışık durumu, renk, harf, rakam puntoları yol sınıflarına göre düzenlenecekti. İçişleri Bakanlığı’nın da bilgisine getirdik ama ne oldu bilmiyorum. Umarım erken bitirilir. Belediyeler Yasası ve Fasıl 50 düzenlenmelidir. Hukukçu yardımına ihtiyaç vardır.
-Yol ihalelerine çıkılırken, tüm alt ve üst yapıyla mı çıkılır?
Hasan Nihat ERDURAN: Bizim iki bütçemiz var, yerel ve TC… Ben örneğin yerel bütçeye 13 milyon koydum ama Bütçe Dairesi 1.2 milyon TL verdi. Yani 600 bine yol yapacağım, 600 bine de trafik yol güvenliği sağlayacağım. Bu mümkün değil. Çünkü bunun içinde hem mevcut yolların tamiri hem de eskiyen çizimleri, oto korkulukların aydınlatmaların tamirleri yapılması var. Ama devlette bütçe tekelde havuzda toplanmıştır. Bütün gelen para Maliye’ye gider. Ama sizin hemen tamirleri yapmanız gerekir. Bu da yetki ve sıcak para bütçe gerektirir. Biz de ayrıca personel de kalmadı. Bir elektrikçimiz vardır 8 bin tane lamba 75 adet sayaca bakar. Dolayısıyla dışarıdan hizmet alımı yapmak durumunda kalırsınız. KIB-TEK belediyelere bakım yaparken karayollarına sadece enerji vermektedir, halbuki sayaçlar döndükçe KIB-TEK para kazanırken ülke de düzgün hizmet almış olur. Trafikte emniyet artmış olur.
TC bütçesinden aldığınıza ise bir keşif çıkar. Keşfin içine oto korkuluk ,çizim filan da koyarsınız ama fazla da koyamazsınız. Çünkü itiraz gelir. Maliyet yükselir. Bilahare bunlar için fon alırsınız ve o fonu kullanarak, yaparsınız. Örneğin Yenierenköy-Dipkarpaz yolunu yaptık. Arkasından oto korkuluğunu aldık, çaktık tamamladık. Ama yol bitti, bir müddet de o tehlikeli riskli haliyle kullanıldı. Yani kısacası bu iş para ister, aldığımız kaynaklar belli, yapabildiğimiz belli…eleman azlığı ile bunların tümünü yetişemezsiniz. Elektrik projelerimizi PİD yapmaktadır. Biz de yol asfalt köprü konularında onlara hizmet vermekteyiz. TCHY ile işbirliğimiz TC KGM gibi iyi seviyededir ve Karayolları Master Planı uygulanmaktadır. Güvenlik unsurlarının projelere maliyet artsa bile eş zamanlı finans sağlanması çok daha uygun olacaktır görüşümü muhafaza etmekteyim.
-Yollardaki sorun nedir? Yani vatandaş sürekli yollardan şikayetçi, engebeli, çukurlu seviyeli vs, vs…
Hasan Nihat ERDURAN: Beledi yollar ayrı, anayolların da birçoğunun miadı dolmuştur artık. Bir yolun ömrü 20 senedir. Dikkat edin Lefkoşa- Girne yolu 19 yaşındadır. Miadı doldu, çökmeler başladı. Haspolat’tan Gönyeli çemberine, Gönyeli Çemberi’nin 4 kolu ve Gönyeli çemberinden de Girne’ye kadar olan arızalı yol kesimlerinin yapılmasıyla ilgili 7 milyon TL’lik bir kaynak TCYH’den ayrılmıştı. Sanırım 4 kolun ihalesi çıkıyor. Bir kısım tamirleri zaten başlatmıştık. Umarım devam ettirilir.
-------------------------
-Hangi yolların miadı doldu?
Hasan Nihat ERDURAN: Girne-Değirmenlik dağ yolu en önemlisi… Girne dağ yolu Rum’dan kalmadır, üzeri kaplandı taş bağlama istinat duvarları oto korkuluklar eklendi ve açıldı. Lefkoşa-Girne arası 1974 öncesi kapalıydı. Rum Değirmenlik üzerinden Girne’ye gitmek için dağ yolunu yaptı. 1974’te ise uçaklar o yolu bombaladıydı. Bilahare kaplaması yapıldı vs.ve açıldı. Esentepe yolu da duble olması gerekir, yerleşimler çok artmıştır. Karpaz Manastır yolu yenilenmelidir. Girne-Güzelyurt duble olmalıdır. Trafik sayımları ve gelişmeler gerekliliğe işaret etmektedir.
-O yolda teknik olarak bir sorun var mı? Virajlar, yüksekliği, kalitesi?
Hasan Nihat ERDURAN: Onlar standarttır. Onları projeciler zaten çıkarır ve uygulatır. Standartlar neyse, kurallar neyse o şekilde yapılır. Bizde sorun yolları yıpratan ağır tonajlardır. Tonaj miktarlarına uyulmamasıdır. Yol sınıfları bellidir, yol sınıflarına göre araçların yapacağı süratler bellidir. Polis bunları uygulamak zorundadır. Dingil sayısına göre tonaj bellidir ve yaklaşık 8 tondur. Örneğin 3 sınıf yol max.süratı 70km/saat,2.sınıfta 80,1.sınıfta 90 ve bölünmüş yolda 100km’dir. Aksi kısıt yoksa bunlara uyulursa, kısıtlara ikazlara uyulursa kimse sıkıntı yaşamaz.21/74 yasasında bunlar bellidir…
-Bunların denetimi yapılıyor mu peki?
Hasan Nihat ERDURAN: Biz denetimci değiliz. Soruşturma memuru yetkisi zabıta ve polistedir. Fakat denetimde yeterli olunsaydı dağ yolu bozulmazdı bu kadar…Cezalardan da devlete para girişi olurdu, riskler azaltılırdı, can ve mal kayıpları olmayabilirdi.
-Ağır yük taşıyan araçlarla ilgili karar alındı. Buna benzer bir karar daha önce de çıkmıştı…
Hasan Nihat ERDURAN: Vardı, bunlar belli dönemlerde çıkan emirnameler, Bakan ve müdür yetkisiyle ihtiyaca göre düzenlenerek resmi gazetede yayınlanıp uygulanır. Hatırlarsanız ülkede isyan çıkmıştı. Müteahhitler Birliği, Kamyoncular Birliği ve Kıbrıs Türk Ticaret Odası işleri aksayacak diye eylem yaptı kamyonlarla yolları kapamışlardı. Halbuki 2004 den beri vardı ve sadece Gazimağusa Lefkoşa yolu eklenmişti… Şehir içinde 5000 kg üstü iş makinelerini, şehir merkezlerine de kamyonların girişini belli sürelerde sabah mesai başları ve ös mesai sonlarında yasaklamıştık… Ciklos emirnamesi su projesi dolayısıyla süreli ve şartlı ilan edilmişti ve şu an yasak devam ediyor.
-------------------------
-Trafik kazalarında suçlu kim, kime arayalım suçu yollara mı, insanlara mı?
Hasan Nihat ERDURAN: İnsanlar araçlar ve yol eğitim- denetim önemli. Eğitim sürekli ve önemli. Trafikte 5E vardır. Education, Enforcement yani yasaların ve kuralların uygulanması, engineering mühendislik kısmı yani yapımı ve bakımı Emergency, acil durumlar ve evaluation yani bu dördünün de çeşitli kurumlar tarafından değerlendirilerek, görüşülmesi verilerin incelenmesi ve yeni hedefler konulması. Ama en önemli şey eğitim. Eğitim de şoför okulunda ehliyet almaya giden insan eğitime başlar. Ama bu değil aslında, bunun öncesi de vardır. Trafik kültürü vermek için eğitim anaokuldan başlamalıdır. Trafikten kimse kendini soyutlayamaz. Ehliyet alırken de tekrardan eğitimden geçmesi lazım. Ama bu arada eğiticilerin eğitilmesi lazım, müfettişlerin de eğitilmesi lazım. Bu böyle devam eder. Biz eğitimli değiliz, yeterli değildir aldığımız eğitimler. Araç kullanırken cep telefonu kullanmamızdan bu zaten bellidir. Eğitim süreklilik ister basın medya da katkı yapmak durumundadır…
Bir de küçük toplumun olmanın verdiği zorluklar vardır maalesef. Herkes herkesi tanır anlayışı var. Herkes torpilli, herkes dokunulmazdır. Basın mensupları, asker, polis, zabıtaların aileleri, 28 belediye başkanı, meclis üyeleri, vekiller, bakanlar, Meclis Başkanı, Ombudsman, Sayıştay Yüksek Mahkeme Başkanı, Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanı, bütün polis komutanları, hısım akrabası, daire müdürleri, müsteşarlar, rektörler… Yasa ve kurallara öncelikli uyarak örnek teşkil etmeleri çok önemlidir.
-Trafik kazalarında yolların ne kadar etkisi var?
Hasan Nihat ERDURAN: Avrupa Birliği’nin yapmış olduğu araştırmalarda da Kuzey Kıbrıs’ta trafik kazalarında insan faktörü yüzde 97.3tür... Güneyde de buna yakındır. İnsan çok önemlidir. Kullandığın araç da silahtır. Aracı iyi kullanırsan, hata yapmazsın, gideceğin yere gidersin. Ama hata varsa, freninde, ışığında, lastiğinde arıza varsa silahın arızalıdır. Kimi vuracaksın? Yanındakini vuracaksın veya tanımadığın birini… Araç muayenesi de çok önemlidir. Buna profesyonel çözüm gelmelidir. Muayenelerde muhakkak makine mühendisleri görev almalıdır. Ehliyetli kişi mevcut yol ve hava koşullarına uyarak yükünü ve canları emniyetle varış noktasına ulaştırır.e Ehliyet offroad yolda da hiç tanımadığınız bir ülkede de geçerlidir. İngiltere’den Fransa’ya geçer taraf değişirsiniz, tereddüt trafikte olamaz, hazırlıklı dikkatli tedbirli olmak şarttır.
-Kıbrıs’ın güneyi ile de yollar kıyaslanır…
Hasan Nihat ERDURAN: Her işin başı trafik sayımlarıdır. Trafik sayımları size ne yapacağınızı gösterir. Biz en son 2010’nda trafik sayımı yaptık. Araçların günlük ortalama miktarlarını ve türlerini aldık. Hangi noktada kaç tane geçer? Bu sayımların neticelerine göre de 2012-2020 Karayolu Master Planı çıktı. Şu anda da uygulanan bu plandır. Güneyde nüfus ve araç sayısı dolayısıyla otobanlar vardır.AB hazırlık uyum yardımlarından faydalandılar ve genelde yolları bizden iyidir beledi hizmetleri bilhassa anayollarda çok iyidir ve peyzaj katkıları vardır. Güneyde Karayolları Dairesi en büyük kurumlarından biridir, çok fazla personel ve departmanları vardır. Birleşik dairelerden oluşur, başarılıdır.
-Yolların yapımına başlanır ama istimlak sorunları gündeme gelir. Nedir buradaki sıkıntı öncesinden çalışması yapılmıyor mu?
Hasan Nihat ERDURAN:Spekülasyona açık konular. İstimlak fazlaca istismar ediliyor. Devlet elime düştü der, 5 bin sterlin dönümü ise 15 bin ister. Bu defa Tapu’nun takdir ettiğiyle anlaşmaz ve pazarlık meselesi olur. Mahkemeye gidilir, ara emri alınır, iş durur. İşlerin durması demek, ölümlerin devam etmesi demektir. İş durur müteahhit gecikir zarar eder uzatmalara girilir…bu istismarlara da yasal tedbir alınması gerekir kanaatindeyim.
Zorla Mal İktisabı Yasası var çok eskidir. Bu da değişmesi lazım. İnsanlara duyuru yapılması gerekir ve belli bir süreden sonra itiraz hakkı olmamalıdır. Fakat duyurular belediyelerde kaymakamlıklarda asılmamaktadır sadece Resmi Gazetede ihbar ve emir yayınlanmaktadır. Devlet geriye dönük istimlakların ödemeleri ile de çok zaman kaybetmektedir. Hukukçular varken müdürler ve mühendisler, ara emirlerinde mahkemelerde mesai harcamakta ve işgücü kaybı olmaktadır… Ödemeler gecikmekte veya taksitlendirilmektedir.. Yeni bir yolun araziye değer artışı getirmesi durumu da dikkate alınarak belli miktar toprak istimlakta vergi niyetine ödeme dışı tutulabilir görüşündeyim. Bunları hukukçular düzenlemelidirler. Genel kamu yararı esas alınmalıdır.
Yol Topografyaya göre hazırlanır ve haritalara atılır. Sonra parseller görülür anlaşılır ve mülkiyetler belli olur, şahıs mülklerinin istimlağına gidilir. Burada Tapu ve Ulaştırma Bakanlığı istimlak ihbar ve emirlerini yayınlar. Varsa itirazlar görüşülür ve işe başlanır. Yıkım servis ötelemeleri kuyu ağaç kesimi vs iş devam ederken sürdürülür. Ara emri alınan noktalar mecburen atlanır. Mahkeme devam eder…Savcılarla davalar sürdürülür ve çözümler aranır. Bu gibi durumlar haliyle işleri aksatır maalesef.
Master plan uygulamalarında da şu an Lefkoşa Çevre Yolu,Güzelyurt-Lefke Yolu,Lefkoşa-Güzelyurt sonu ile Güzelyurt-Lefke projesi 00 arası yaklaşık 0.5 km bölümü ve Alsancak-Lapta hattında çok sorunlar vardır. Yıkımlar, istimlaklar, ağaç ödemeleri, ara emirleri, elektrik su telefon ötelemeleri ve reklam direkleri sökülmesi sorunları vardır. Bu sorunlar TC Karayollarının veya müteahhitlerinin sorunu değil KKTC’nin sorunu olup ilgili kurumlarınca çözümlenmelidir. KIB-TEK tekel olup parasını almadan hiçbir işlem yapmamaktadır, bedeller de döviz bazındadır. Su Dairesi, Telekominikasyon, Jeoloji Maden, Çevre Dairesi, Tarım Bakanlığı, KKTC Başsavcılığı, PİD ve Tapu Dairesi karayollarına imkan ve kabiliyetleri nispetinde yardımcı olmaktadırlar. Buna rağmen TC Karayolları projelerinde aksamalar ve gecikmeler olmaktadır. Sağlanan mali kaynaklar gecikmeli kullanılmaktadır.
-------------------------
“Yollarımız maalesef kevgire döndü”
-Anayollara tali yolların çıkması da önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Hasan Nihat ERDURAN: Yollarımız maalesef kevgire döndü. Ne yapılması gerekir diye ben bir proje hazırlamıştım. Bakanlığa arz ettim. Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’nın arşivinde vardır. Anayolların paralellerine servis yolları yapılması gerekir. Bu servis yolları, karayollarının tespit ettiği mevcut kavşaklara çıkmalı. Ama bu servis yolları yapılmadığı için karayollarının kavşaklarına çıkılmaz. Dolayısıyla bize gelirler ve ‘oto korkuluğu kaldır’ ya da oto korkuluk çakma dükkanım batacak’ der. Tabii burada hem Şehirciliğe hem de bölge belediyelerine çok iş düşer. Tüm planlamamlar yapılıp servis yolları yapılmadan inşaat izinleri verilmemelidir. Bir parsel önüne çekiliş yapılarak servis yolunu yapar yan parsel yapmadığında devamı olmaz ve mecburen ana yol delinmiş olur. Ne oto korkuluk çakabilir ne de ağaçlandırma yapamazsınız. Yıllardır bu böyle maalesef. Servis yolu olan bölgelerde sorun yoktur, reklam levhaları da hep bu servis yolları sonrasında mülklerdedir. Bu servis yolları kaldırım ve 6m yolu ile olur parselasyonlar buradan inkişaf eder.
-Bir de ağır yük taşıyan taşıtların, ton kurallarına uymaması var…
Hasan Nihat ERDURAN: Yasa ile hangi aracın ne kadar yük taşıyabileceği belirlenmiştir. Ama biz de tartı sistemi bir türlü uygulanmıyor. Uygulanmadığı gibi yük taşıyıcılar da neredeyse en az 2 katı fazla yük taşırlar. Kazandıkları sanarlar, paralarını lastik fren ve motor tamirine verirler, bu arada yollarımızı bozarlar ve tehlikeler yaratırlar. Yani denetim ve ceza olmazsa olmazıdır bu işin.
-Girne-Değirmenlik anayolundaki sıkıntı nedir?
Hasan Nihat ERDURAN: Miadı dolmuştur. Yenisi dizayn edilmiştir. 2014-2015’te alımları sondaj kuyuları ve jeolojik araştırmaları numune alımları yapıldı. Yerin altında ne var ne yok öğrenildi. Ercan’dan çıkacaksınız ve yoncadan, tünel olur veya olmaz, Acapulco kavşağına kadar bölünmüş yol yapılacak. Bunun da projesi hazırdır, 2016 başında hazırladık. Acapulco’dan Girne’ye doğu çevre yolu onu da imzaladım,9 km bölünmüş yol, o da gitti. 41 km Ercan’dan yoncadan İskele’ye duble yol o da hazırdır ihale edilebilir durumdadırlar. 2019’un projeleri de hazırdır. Ama elimizdeki mühendisler, personel yetmez bunları yapmaya. Terfilerin yapılarak boşalan pozisyonlara yeni mühendislerin alınması zaruridir. Teknisyenlerin alınması şarttır. Düşünebiliyor musunuz makinelerimiz hep var ama çalıştıramıyoruz, Haspolat’taki konkasör ve asfalt plenti oturuyor, çünkü elemanımız yok. Ne yapıyoruz? Hep ihaleye çıkılıyoruz mekanik malzeme ve asfaltı müteahhitlerden alarak iş yapmaya çalışıyoruz.
-Yol projelerindeki durum nedir?
Hasan Nihat ERDURAN: 2012-2020 Karayolu Master Planı’na göre hazır olan projeler; ada genelinde 20 kavşağın aydınlatılması, Metehan ve Güzelyurt yolunun kalan kısmı… Gazimağusa yolundaki 12 kavşak dizaynı katlı kavşak veya çember olacak şekilde hazırdır.
Türkiye Cumhuriyeti Karayolları ile 41 kilometre Ercan-İskele bölünmüş yol, 19 kilometre Ercan-Acapulco bölünmüş yol, 9 kilometre Acapulco- Girne doğu çevre yolu bölünmüş, 0.5 kilometre Güzelyurt 3’ncü etap Güzelyurt- Lefke başı bölünmüş yolu bağlantısı hazırdır.
2016-2017 hedeflerinde ise; Haspolat- Lefkoşa yol tamiri, Gönyeli çember kolları, Gönyeli-Girne yol tamiri var bunların yaklaşık bütçesi 7 milyon TL… Girne- Değirmenlik dağyolu frezesi artı tamiri de var ve acildir.Freze makinası karayollarında yoktur.Özele 2013 de freze yaptırılmıştı en son.
Akıncılar –Haspolat yol projesini yaptırmıştık fakat sanırım Ercana bağlantı şeklinde bir değişikliğe karar verilerek uygulanıyor. LTB yeni mezarlık yol projesi hazırlanmaktaydı, son durumunu bilmiyorum. Taşpınar-Bostancı aşınma katı ihale edilebilirdir, burada da su tankerleri ağır tonaj sorunu vardır. Pınarbaşı-Kömürcü-Ağırdağ emanet yapılmıştı bitti.(Ara emri olan kısım hariç),Türkmenköy üretme çiftliği yolları emanet usulde devam etmektedir.
Yine, Lefkoşa Dr. Fazıl Küçük Bulvarı kavşakları Başbakanlık ve Citroen kavşağı proje yapım ihalemiz vardı sanırım bağlandı çalışılır. Kalaburnu-Siphai asfalt işi 2017 ye 2. Etap olarak planlandı.Yayladağ (Alevkaya) Kule yolu var, Ercan Havaalanı Sivil Havacılık GSM operatörleri ve Telefon Dairesi’ne hizmet eder, yangın gözetleme kulesi var ve MİK de idi. Gönyeli-Boğaz eski yolu başladı. Dikmen kavşağı ile eşzamanlı olmasında fayda vardı. Görneç-Alevkaya devam eder Çamlıbel -Özhan,Dağyolu bitme aşamasındadır. Fota emanet yapıldı, Alayköy eski yolu gibi karayolları ekiplerince...Mehmetçik’de 2 proje bitmiş olması lazım. Vadili-Yiğitler, Büyükkonuk-Sazlıköy,Paşaköy-Aslanköy yapılırken köprü menfezler devam etmektedir. Birçok kuruma da keşif ve kontrollük hizmetleri verilmeye devam etmektedir.
TC Karayolları ise halen; Balalan-Yenierenköy(1.Sınıf), Lefkoşa çevre yolu, Güzelyurt-Lefke yolu, İskele-Çayırova yolu ve Alsancak-Lapta bölünmüş yol… projelerini sürdürmektedirler.
Halen istimlak anlaşmazlıkları ve ara emri ve yıkım sıkıntıları olduğunu biliyorum.