Fehime ALASYA
Nisan ayı içinde yaşanan ve iki minik kalbin durmasıyla gündeme gelen ‘bebek ölümleri’, toplumda endişeye neden oldu. İçerisinde bulunduğumuz ayda gerçekleşen iki bebek ölümünde de otopsi yapan Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Adli Tıp Uzmanı Dr. İdris Deniz, bebeklerin ‘boğulma’ nedeniyle hayatını kaybedebileceği öngörüsünde bulunurken, Yakın Doğu Hastanesi Çocuk Doktoru Zeynep Cerit, ailelerin alması gereken tedbirleri anlattı.
Bebek ölümlerini arttırıcı dış etkenlerin olduğuna dikkat çeken Yakın Doğu Hastanesi Çocuk Doktoru Zeynep Cerit, ailelerin alması gereken tedbirleri anlattı.
Cerit, aileleri bebeklerin yatış pozisyonları konusunda uyarırken, bebek ölümlerine neden olabilecek etkenleri alınan önlemlerle en aza indirilebileceğine dikkat çekti.
7 Nisan ve 24 Nisan tarihinde meydana gelen iki ayrı olayda, biri üç buçuk aylık, diğeri ise dört aylık iki bebek hayatını kaybetmişti.
7 Nisanda sabah 9.30 sularında, Değirmenlik’te, aniden rahatsızlanan 3,5 aylık Ayşegül Taşğın’ın yaşamını yitirmesinin ardından, 24 Nisan sabahı saat 08:00 sıralarında ise Girne’de dört aylık Mehmet Emre Eğe, evde yatmakta olduğu puset içerisinde aniden rahatsızlanarak hayatını kaybetmişti.
Her iki ölümle ilgili açıklanan polis raporlarında soruşturmanın sürdüğü belirtilirken, otopsilerinin Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde yapıldığı, bebeklerden kan ve doku örnekleri alındığı, kesin ölüm sebeplerinin yapılacak tetkiklerin ardından belirleneceği bildirilmişti.
Her iki bebeğin de otopsisini yapan Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Adli Tıp Uzmanı Dr. İdris Deniz, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada bebeklerin ‘mide içeriği aspirasyonu’ yani beslenmeden sonra kusma ve buna bağlı hayatını kaybedebileceği öngörüsünde bulunurken, kesin sonuçlar için ileri bir incelemeye gidileceğini kaydetti.
İçerisinde bulunduğumuz ayda gerçekleşen iki bebek ölümünde de otopsi yapan Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Adli Tıp Uzmanı Dr. İdris Deniz, bebeklerin ‘boğulma’ nedeniyle hayatını kaybedebileceği öngörüsünde bulunurken, Yakın Doğu Hastanesi Çocuk Doktoru Zeynep Cerit, ailelerin alması gereken tedbirleri anlattı.
Bebek ölüm oranları yüksek
Dünya Bankası tarafından hazırlanan “Kıbrıs Türk Toplumunda Yoksulluğun Ölçümlenmesi, İzlenmesi ve Hedeflenmesi” raporunda yer alan verilerde ise bebek ölüm oranlarıyla ilgili önemli tespitler yer aldı. 2019 Şubat tarihli raporda, Kıbrıs’ın kuzeyinde her bin doğumda 12 kayıp yaşandığı yer aldı.
Raporda, ülkedeki yeni doğumlarda ölüm oranının yüzde 3.7 oranı ile Avrupa Birliği ortalamasının üzerinde olduğu belirtiliyor.
Küvezde hayatını kaybetmişti…
İçinde bulunduğumuz nisan ayında hayatını kaybeden iki bebek yanında, hatırlanacağı üzere 2017 yılında Mağusa Devlet Hastanesi’nde dünyaya gelen dört günlük Çınar Çiftçioğlu da küvezde ölü bulunmuştu.
Aile, bebeğini doğumdan dört gün sonra henüz hastaneden taburcu olmadan kaybetmişlerdi. Bebeğin ‘hafif sarılık’ gerekçesiyle küvezde olduğu, hiçbir sağlık sorunu olmadığı belirtilmişti.
Bebeklerinin doğumdan hemen sonra, hiçbir sağlık sorunu olmadığı halde ölmesi nedeniyle aile, hastaneye büyük tepki göstermiş, bebeklerinin ihmal sonucu hayatını kaybettiğini iddia etmişti.
Yaşanan olayda, Mağusa Devlet Hastanesi’nde 15 Ağustos tarihinde dünyaya gelen Meryem ve Mehmet Çiftçioğlu ailesinin bebekleri Çınar Çiftçioğlu, doğumdan dört gün sonra, annesinin kendisini emzirmesinin ardından hastanenin küvezinde aniden hayatını kaybetmişti.
Aile, görevli hemşirenin, bebeğin annesinden süt emmesinin ardından, gazının çıkartmadan küvezde arka üstü yatırılması sonucu ciğerlerine süt kaçıp boğulduğunu ileri sürerken, konu polis bültenine “Ani ve Gayri Tabi Ölüm” başlığıyla yansımıştı. Hem hastane yönetimi hem de polis, olayla ilgili soruşturma başlatmıştı.
Yakın Doğu Hastanesi Çocuk Doktoru Dr. Zeynep Cerit:
“Yatış pozisyonları çok önemli”
Bebek bakımı ile ilgili önemli bilgiler paylaşan Yakın Doğu Hastanesi Çocuk Doktoru Zeynep Cerit, özellikle bebekleri yatırılmasına ilişkin detaylar vererek, aileleri bu yönde çok dikkatli olunması gerektiğiyle ilgili uyardı.
İlk bir yılda bebek ölümlerinin oldukça fazla görüldüğüne dikkat çeken Cerit, kimi zaman ‘Beşik Ölümü’ diye adlandırılan ve herhangi bir nedene bağlanamayan bebek ölümlerinin de olduğunu belirtti.
Bebek ölümlerinin çoğu zaman ‘mide içeriği aspirasyonu’ yani beslenmeden sonra kusma ve buna bağlı boğulma ile yaşanabileceğine dikkat çeken Cerit, bu konuda alınabilecek tedbirleri anlattı, bebeklerin yatış pozisyonlarına ilişkin önemli detaylara yer verdi.
Cerit, açıklamasında şunlara değindi:
“Normalde yaşamın ilk bir yılında ani bebek ölümleri çok fazla görülüyor. Bunları bazı nedenler arttırıyor. Kış ayalarında çok fazla oluyor. Bunu bazı arttıran etkenler var. Anne abanın ya hamilelik öncesi ya da sonrası yanında sigara içimi. Bebeklerin yatış pozisyonları çok önemli. Bebekleri besledikten sonra aileler beşiğe düz pozisyonda yatırıyorlar. Kesinlikle düz yatırılmamalıdır. Bebek beslendikten sonra 15 dakika dik pozisyonda tutulup sonra yatırılacak. Yatarken de bebekler hiçbir zaman yüz üstü pozisyonda yatırılmamalı. Bu ani bebek ölümlerini ve aspirasyon olayını arttıran bir durumdur.
Yatırıldıkları zaman mutlaka başı 45 derece dik açıyla olacak. Yastıkla değil, yatağın altından şilteyi yükseltecekler. Yan pozisyonda ve 45 derece açıyla yatırılmalarını öneriyoruz. Asla çok fazla sarıp sarmalamalıyız, yüzlerini kapatmayacaklar, etrafında yüzünü kapatacağı eşyalar olmamalı. Bebeğin kendine ait izole alanı olmalı.
Bebekler çok üşür mantığıyla hareket etmemek gerek. Çok giydirmek, çok örtmek veya sarmak, odayı çok sıcak tutmamak gerek.
Oda ısısı 25 derecenin üzerine çıkmamalı.
Aşırı yumuşak yataklarda yatırılmamalı.
Mutlaka anne sütüyle beslemeye teşvik etmeli. Anne sütüyle beslenen bebek mutlaka iki saatte bir, kendi başına uyanır ama hazır mamada aspire etmesi mümkün olabilir.
Yakın Doğu Hastanesi Çocuk Doktoru Zeynep Cerit: “Normalde yaşamın ilk bir yılında ani bebek ölümleri çok fazla görülüyor. Bunları bazı nedenler arttırıyor. Bebeklerin yatış pozisyonları çok önemli. Bebekleri besledikten sonra kesinlikle düz yatırılmamalıdır, 15 dakika dik pozisyonda tutulup sonra yatırılmalıdır.”
Anne sütünün birçok alanda olduğu gibi ani bebek ölümlerinde de önleyici etkisi olduğunu biliyoruz.
Beşik ölümü de denilen ve herhangi bir nedene bağlanamamasıyla karşımıza çıkan ölümlerdir.
Bunu arttırıcı nedenleri var. Anne yaşının küçük olması, sigara kullanımı, annenin çok çocuğu olması, soğuk mevsimlerde, aşılamaların dahi çok etkisi oluyor.
Emzik kullanımını çok fazla önermiyoruz. Hem anne sütünü azaltıyor, hem de bebeklerin uyurken de emmesi, yutkunmasını sağlayıp tehlikeye neden olabiliyor. Bunun yanında dış aparatı, eğer bebek ters dönerse nefes almasını da engelleyebiliyor.
Yatış pozisyonlarını annelere mutlaka anlatıyoruz. Tüm bu etkenlere anneler dikkat etmeli.”
Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Adli Tıp Uzmanı Dr. İdris Deniz: “Her iki bebekte de muhtemel ölüm nedenlerinin mide içeriği aspirasyonu olduğunu tahmin ediyoruz. İkisi de benzer vakalardı. Birinde anne bebeği emzirdi, diğerinde ise anne mama verdi ve bebekleri yatırdılar, bebek yatırken kustu ve onları solunum yollarına çekti, boğuldu. İkisi de normal, sağlık sorunu olmayan bebeklerdi.”
Adli Tıp Uzmanı Dr. İdris Deniz:
“Boğulduklarını tahmin ediyoruz”
Adli Tıp Uzmanı İdris Deniz, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada bebeklerde de otopsi uygulandığını fakat bazı durumlarda çok net sonuç alamadıklarını ifade etti. Deniz, bu yıl gerçekleşen iki bebek ölümünde de ‘mide içeriği aspirasyonu’ yani beslenmeden sonra kusma ve buna bağlı boğulma yaşandığı tahmininde bulundu. Deniz, kesin sonuçlar için bebeklerden doku örneği alındığını ve ileri bir incelemeye gidileceğini kaydetti.
Konuya ilişkin YENİDÜZEN’e konuşan Deniz, şu ifadelere yer verdi:
“Yapılış şeklinde yetişkinlere göre bazı uygulama farklılıkları var ama yine de otopsiler burada yapılıyor. Sadece otopsi uygulamalarında yetişkinlere göre bazı farklılıklar var. Ölüm nedenin tespiti için doku örneklerini biz alıyoruz ve Türkiye’ye gönderiyoruz.
Bu yıl içerisinde ölen her iki bebekte de muhtemel ölüm nedenlerinin mide içeriği aspirasyonu olduğunu tahmin ediyoruz. Her iki ölüm de benzer vakalardı. Birinde anne bebeği emzirdi, diğerinde ise anne mama verdi ve bebekleri yatırdılar, bebek yatırken kustu ve onları solunum yollarına çekti, boğuldu. İkisi de normal, sağlık sorunu olmayan bebeklerdi.
İkisinde de öykü benzer şekilde, bu bazen yatış pozisyonundan kaynaklanıyor ama bazen de yan yatsa dahi bu durumlar ortaya çıkabiliyor.
Ölüm nedenlerinin mide içeriği aspirasyonu olduğunu tahmin ediyoruz ama kesin ölüm teyidi için patoloji tetkik sonuçlarını bekliyoruz. Bunları da ileri incelemeyle teyit etmek istedik. Bir nevi teyit almış oluruz. Kesinleşsin istiyoruz. Canlıyken akciğerlerine gittiğini mikroskobik olarak teyit etmek isteriz.”