Fehime ALASYA
Ocak ayından bu yana arızalı olan Türkiye’den Kıbrıs’a su getiren boru hattındaki sorun nedeniyle Geçitköy Barajı’ndaki su git gide azalıyor, belediyelerin su sorunu da artıyor.
Bazı belediyeler, su kullanımı için yerel kaynaklarına yönelirken, yerel kaynağı bulunmayan veya yetersiz olan bazı belediyeler ise zor durumda kalacaklarını belirtiyor.
Geçtiğimiz yıl yoğun yağışlı geçen kışın ardından yer altı kaynaklarının zengin olduğunu ve bundan faydalandığını anlatan bazı başkanlar, bir sonraki kışa dek su sorun yaşamayacağı öngörüsünü paylaştı.
Türkiye’den Kuzey Kıbrıs’a 50 yıl boyunca kullanma ve içme suyu ihtiyacını karşılayacağı iddiasıyla inşa edilen “Asrın Projesi” aradan 5 yıl geçmeden arızalanmış, Ocak ayından bu yana Türkiye’den Kıbrıs’ın kuzeyine gelen su, borudaki sıkıntı nedeniyle kesilmişti.
Arızanın Ağustos ayı sonuna dek giderileceği açıklamalarına karşın aradan geçen sürede Geçitköy Barajı’ndaki suyun giderek azalması, en çok da belediyeleri tedirgin ediyor…
Yerel kaynaklar devrede, yine de endişe bitmedi
Mesarya, İskele, Lefkoşa, Değirmenlik gibi bazı bölgeler ise yerel su kaynağı olmadığı veya yetersiz olduğu için ‘susuzluk’ kaygısının daha yoğun yaşandığı yerler arsasında…
Bu bölgeler arasında yer alan Lefkoşa Türk Belediye Başkanı Mehmet Harmancı, Güzelyurt bölgesindeki yerel kaynaklardan destek aldıklarını kaydederek, şu an için sıkıntı yaşamadıklarını, buna rağmen “gelecek için kaygılı olduklarını” ifade etti.
Mesarya bölgesinden olan İnönü ise şimdiden ilerleyen günlerin susuz kalacağı öngörüsü ile ‘imdat’ dedi. Çok zor durumda olduklarını belirten İnönü Belediye Başkanı Ali Öncü, yerel kaynağı olmayan yerler için çözüm üretilmesi gerektiğine değinerek, barajın kaynağını sadece bu gibi belediyelerin kullanması gerektiğini kaydetti. Geçitkale Belediye Başkanı Hasan Öztaş da yerel kaynakların kullanımı için kuyuların bakım ve onarımını yaptıklarını anlattı fakat Ağustos ayı içinde bu kaynakların da yetmeyeceği endişesi içinde olduklarını dile getirdi.
Tamirat maliyeti eleştirilmişti
Ülkeye geliş hattının bir bölgesindeki borunun tamiratıyla ilişkin 499 Milyon TL’ye mal olacağı açıklanmış, bu açıklama ‘peşkeş’ iddialarını da beraberinde getirmişti.
Türkiye basınında yer alan bazı haberlerde, maliyeti 630 milyon TL olan hattın, 499 milyon TL’ye tamir edilecek olması eleştirilmişti.
Belediyeler Birliği- Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar:
“Tasarruflu kullanım yaparak su oranını eylül ortasına dek yetecek şekilde kullanmaya çalışıyoruz”
“Bakan bu konuda açıklama yaptı. Yerel kaynaklarla, idareli kullanıma yönelmemiz tavsiye edildi, bizler de buna uyuyoruz.
Kendi kuyularımızdan, yer altı kaynaklarından kullanıyoruz, sıkıntıya düştüğümüz zaman ise Geçitköy Barajından bir miktar su çekiyoruz. Ama elimizden geldiğince bu suyu kullanmamaya çalışıyoruz. Barajın tamiratı Ağustos sonu bitecek dendi, biz bu şekilde tasarruflu kullanım yaparak su oranını eylül ortasına dek yetecek şekilde kullanmaya çalışıyoruz. Ancak bu süreye kadar direnebiliriz. Sadece yerel kaynaklarla su kullanımımız maalesef yeterli olmuyor. Ama yerel kaynakları hiç olmayan veya yetmeyen bölgeler olduğundan onları da düşünerek tasarruflu kullanıyoruz. Zaten bizde sadece Bostancı, Akçay, Zümrütköy, Güzelyurt, Kalkanlı, Yuvacık köylerimiz faydalanıyordu.”
Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı:
“Susuz kalır mıyız kaygısı taşıyoruz ama şu an bir sıkıntımız henüz yok”
“Bizim kendi kaynağımız yok, şu an Geçitköy Barajı ve Güzelyurt’taki yerel su kaynaklarından kullanıyoruz. Diğer belediyeler tasarruflu kullanma yöneldi, baraj ve yerel kaynakları kullanıyorlar ama bizim böyle bir durumumuz yok. Bakanlık ile görüştük, durumu soruşturduk, Ağustos sonu biteceğine yönelik bilgi aldık, Güzelyurt bölgesinden su desteği alıyoruz. Elbette ki susuz kalır mıyız kaygısı taşıyoruz ama şu an bir sıkıntımız henüz yok.”
Tatlısu Belediye Başkanı Hayri Orçan:
“Barajdaki suyu yerel kaynağı olmayan bölgeler kullansın diye kendi kuyularımıza yöneldik”
“Biz bu sorun başladığı günden bu güne dek, uzun süredir kendi yerel kaynaklarımızı kullanıyorduk. Barajdaki suyu yerel kaynağı olmayan bölgeler kullansın diye kullanmadık. Bize 24 saat yetecek durumda suyumuz var. Geçtiğimiz yıl yağışlar iyiydi, yerel kaynaklarımız zengin, sıkıntımız yok, kendi kendimize yeter pozisyondayız. Bu tamirat uzasa bile sorun yaşamayız.”
İnönü Belediye Başkanı Ali Öncü:
“Çok zor durumdayız. Susuz kalacağız diye korkuyoruz”
“Bizde yerel kaynak hemen hemen hiç yok, durum vahim. Çok zor durumdayız. Susuz kalacağız diye korkuyoruz. Barajın dibini çekemeyecekler, zorda kalacağız. Acil olarak Lefkoşa, Vadili ve bizim gibi yerel kaynağı olmayan yerler için çözüm üretilmeli, barajın kaynağını sadece bu gibi belediyeler kullanmalı. Devletin şu an alternatif çözüm üretmesi gerek. Diğer belediyeler de alternatif yaratmalı. Ağustosun sonu dediler ama barajın dayanma gücü ağustosun sonunu bulmayacak, o zaman susuz kalacağız. Çok zorlanacağız. Akdoğan Belediyesi ile konuştuk, yardım için hazırız denildi, çözüm arıyoruz. Yakın civarlarda yararlanabileceğimiz imkânımız yok. Yaz aylarında da su kullanımı arttı. Bu borunun son durumu nedir? Ne zaman bitecek vs gibi detaylı bilgiye ihtiyacımız var. Genel açıklamalar doyurucu değil.”
Değirmenlik Belediye Başkanı Ali Karavezirler:
“Gerekeli tedbirleri aldık, şu anda bir sorunuz yok, yerel kaynaklarımız devrede”
“İki tane kuyu kazdık, saatte 72 ton su veriyorlar. Su Dairesi ve ilgili birimlerle istişare içinde su sorunumuzu çözdük. Şu anda bir sorunuz yok. Yerel kaynaklarımız devrededir. Bölgemizde su sıkıntımız yok ama kontrollü olunması gerektiğiyle ilgi bir ay önceden çağrı yaptık, tasarruflu kullanımı önerdik, broşürler astık. Ama gerekeli tedbirleri aldık. Hem Su Dairesi’nin hem de belediyenin yerel su kaynakları çalışır durumdadır. Tamiratın uzun sürmesi halinde dahi sıkıntı yaşamayacağımızı ön görüyorum ama yine de her zaman tasarruflu olunması gerek.”
Geçitkale Belediye Başkanı Hasan Öztaş:
“Ağustos içinde sıkıntı yaşayacağız”
“Tüm kuyularımızı kullanmaya hazır hale getirdik. İdare ediyoruz ama önümüzdeki haftadan itibaren yerel kaynakların da yetmeyeceği endişesi taşıyoruz.
Şimdi 6 köyün 2’sinde Geçitköy Barajı kaynağını kullanıyoruz, geri kalan yerle kaynaktır, bu 2 köy için de yerel kaynakları kullanacağız. Ağustos sonunda bu sorun çözülse de biz Ağustos içinde sıkıntı yaşayacağız. Bir ay öncesinden zaten suyu tasarruflu kullanmaya başlamıştık. Yerel kuyuların bakım ve tamirine başlamıştık, bu duruma hazırız ama bu süre Ağustosu aşmamalı.”
Dipkarpaz Belediye Başkanı Suphi Coşkun:
“Kendi kaynaklarımıza yöneldik, onları kullanmaya başladık”
“Kendi yer altı kaynaklarımız iyidir, onları kullanıyoruz. Geçitköy Barajı’nda sıkıntı olunca kendi kaynaklarımıza yöneldik, onları kullanmaya başladık. Şu an bölgede sıkıntımız yok.”