Kıbrıs Vakıflar İdaresi Yayınları’ndan 1986 yılında çıkan Mustafa Haşim Altan’ın “Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi” kitabı, ‘tartışılan’ Maraş’taki mülkiyet durumunu ‘resmi belgelerle’ ortaya koydu. YENİDÜZEN’in bir kez daha gündeme taşıdığı belge, tartışmaların boyutunu değiştirdi.
Sunuşunu 1. Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın, girişini ise dönemin Vakıflar ve Din İşleri Dairesi Yönetim Kurulu Başkanı Rauf Ünsal’ın yaptuğı Kitap, Maraş’ın sahiplerinden olduğu söylenen Abdullah Paşa Vakfı’nın 1935 yılında tazminat ödenerek kapandığına ilişkin ‘resmi belgeler’ içeriyor.
Dönemin Vakıflar İdaresi Müdürü Ahmet Sami’den, Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Osman Örek’e:“Kıbrıs’taki vakıf kapanmış ve bu suretle Kıbrıs’ta böyle bir vakıf kalmamıştır”
Kitapta yer alan bir başka resmi belgede KTFF Başkan Yardımcısı Örek, Dönemin Vakıflar İdaresi Müdürü Ahmet Sami’den tazminatın ‘kanunen’ mi, yoksa ‘anlaşmalı’ mı yapıldığını sorarak, bu hususun açıklığa kavuşturulmasını istiyor. Verilen yanıttı ‘anlaşmalı nakte tahvil’ edildiği de belirtiliyor.
Meltem SONAY
Kıbrıs Vakıflar İdaresi Yayınları’ndan 1986 yılında çıkan Mustafa Haşim Altan’ın ‘Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi’ kitabı, ‘tartışılan’ Maraş’taki mülkiyet konusunda ‘belgelerle’ yeni bir boyut getirdi.
Kitap, Maraş’ın sahiplerinden olduğu söylenen Abdullah Paşa Vakfı’nın 1935 yılında tazminat ödenerek kapandığına ilişkin ‘resmi belgeler’ içeriyor.
Kitaptaki belgelere göre, Vakıflar İdaresi’nin Maraş’ta ‘mülkiyet hakkı’ olduğu iddialarına karşın, Maraş’ın sahibi olduğu söylenen Abdullah Paşa Vakfı’nın 1935 yılında tazminat ödenerek kapandığı, dönemin Vakıflar İdaresi Başkanı’nca, yine dönemin Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Osman Örek’e bildiriliyor.
‘Vakıflar yayını’nda ‘resmi belgelerle’…
Sunuşunu 1. Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın, girişini ise dönemin Vakıflar ve Din İşleri Dairesi Yönetim Kurulu Başkanı Rauf Ünsal’ın, özsözünü ise Vakıflar Genel Müdürü Soner Çuvalcıoğlu’nun yazdığı ‘Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi’ kitabı Osman Örek’e sunulan ve ‘Kıbrıs’ta böyle bir vakfın kalmadığına ilişkin’ resmi belgeler içeriyor.
Bu belgeler, Mustafa Haşim Altan’ın, Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi adlı eserinin 2’nci cildinde, 1262 ila 1281’inci sayfalar arasında yer alıyor.
Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi’nin Harid Fedai, H. Fikret Alasya ve Güney Esendağ’dan oluşan bir komitenin denetiminden geçirilerek, Vakıflar ve Din İşleri Dairesi Yönetim Kurulu’nca basılmasının kararlaştırıldığı da kitapta not ediliyor.
Ahmet Sami’den Osman Örek’e:
“Kıbrıs’taki vakıf kapanmış ve bu suretle Kıbrıs’ta böyle bir vakıf kalmamıştır”
Mustafa Haşim Altan’ın 1986 yılında yazdığı ‘Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi’ kitabında yer alan resmi belgelerde vakfın kapandığı açıkça yazılıyor.
Dönemin Vakıflar İdaresi Müdürü Ahmet Sami’nin, Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Osman Örek’e hitaben yazdığı 3 Haziran 1975 tarihli resmi belgede şöyle yazıldı:
“Es-Seyyit Abdullah Paşa Vakfı ise aşar üzerine tesis edilmiş Vakıf olup 1935 senesinde nakte tahvil edilerek, o zaman mütevellisi bulunan, İstanbul’dan Mehmet Rahmi Beye defaten 18.467.16,08 (onsekiz bin dörtyüz altmış yedi lira onaltı şilin sekiz kuruş) tazminat ödenmek suretiyle Kıbrıs’taki vakıf kapanmış ve bu suretle Kıbrıs’ta böyle bir vakıf kalmamıştır.”
‘Anlaşmalı nakte tahvil(paraya çevirme)’
Kitapta yer alan bir başka resmi belgede ise, Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Osman Örek, Dönemin Vakıflar İdaresi Müdürü Ahmet Sami’den tazminatın ‘kanunen’ mi, yoksa ‘anlaşmalı’ mı yapıldığını sorarak, bu hususun açıklığa kavuşturulmasını istiyor.
Bunun üzerine Vakıflar İdaresi Müdür Muavini Turgut Süleyman’ın Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Osman Örek’e yanıtında ise ‘nakte tahvil işleminin anlaşmalı’ yapıldığı bildirilmişti.
TC Elçiliği’ne yanıt: Tazminat ödendi, vakıf kapandı
Kıbrıs Vakıflar İdaresi Yayınları’ndan, ‘Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi’ kitabında, TC Lefkoşa Büyükelçiliği’ne yazılan 20 Şubat 1969 tarihli bir cevaba da yer veriliyor.
Yine Vakıflar İdaresi Müdürleri’nden Ahmet Sami imzalı cevapta da vakfın kapatıldığı aynen şu şekilde yazılmıştı:
“Es-Seyyit Abdullah Paşa’nın vakfı ise aşar üzerine tesis edilmiş Vakıf olup 1935 senesinde nakte tahvil edilerek, o zaman mütevellisi bulunan, İstanbul’dan Mehmet Rahmi Beye defaten 18.467.16,08 (onsekiz bin dörtyüz altmış yedi lira onaltı şilin sekiz kuruş) tazminat ödenmek suretiyle Kıbrıs’taki vakıf kapanmış ve bu suretle Kıbrıs’ta böyle bir vakıf kalmamıştır.”
‘Para dağıtım listesi’ bile var!
Vakıflar İdaresi bugün ‘Maraş Bölgesi Mülkiyeti Hakkında Bazı Gerçekleri Açıklığa Kavuşturmak İstiyoruz’ başlığı altında kısa filmlerle Maraş’ın vakıf malı olduğunu savunsa da, Kıbrıs Vakıflar İdaresi Yayınları’ndan, Mustafa Haşim Altan’ın yazdığı ‘Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıflar Tarihi’ kitabında yer alan belgelerde, kapatılan vakfa ilişkin ‘para dağıtım listesi’ bile yer alıyor.
Kitapta, Es-Seyyit Abdullah Paşa’nın Vakfı’nın mevcut evladına, o süreye kadar müracaat eden 158 kişiye ilişkin 1936 yılında para dağıtıldığı belirtiliyor, ödeme tutarları ile liste de isim isim veriliyor.