Fehime ALASYA
Bu yılki verimden memnuniyet dile getiren üreticiler, yem fiyatlarının geç açıklanmasından dert yandı, bunun bazı olumsuzlukları beraberinde getirdiğini anlattı, “Belirsizlik uyanık tüccarlara yaradı” iddialarında bulundu…
Yağışlı geçen bir yılın ardından aldığı hasattan memnun kalan üreticiler, yem fiyatlarının geç açıklanmasından ve olumsuz hava koşulları ile olası yağmur riskinden dolayı duyduğu tedirginliği anlattı.
Biçerdöverler tarlalara girdi, arpalar biçiliyor, yağışlı bir yılın ardından bereketli gelen hasat döneminde bu yıl karşılaşılan en büyük sıkıntı ‘geç açıklanan yem fiyatları’ oldu…
Yaklaşık bir aydır tarladan verim alan bazı üreticilerin arpanın kilosu belirlenmeden, 90 kuruş ile 1 TL arasında sattığını dile getiren Alayköylü çiftçiler, devletin taban fiyatı belirlemede geciktiğini, kimi tüccarların ise bunu fırsata çevirdiğini kaydetti.
Sektör temsilcileri fiyatları ve geç açıklamayı eleştirdi…
Arpa fiyatlarının 1,35 TL, buğday fiyatlarının ise 1,45 TL olarak açıklanmasını YENİDÜZEN’e değerlendiren sektör temsilcileri ise bazı konularda eleştirilerde bulundu. Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, Toprak Ürünleri Kurumu’nun çiftçiden alacağı arpa fiyatlarının üzerinde 30 kuruş koyacağını ifade ederek, buna şiddetle karşı çıktığını belirtirken, Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle ise “Bu fiyatlar keşke maliyetlerimize daha yakın olsaydı ve hasat başlamadan önce belirlenseydi” diyerek sitem etti.
ÜRETİCİLER NE DEDİ? ÜRETİCİLER NE DEDİ? ÜRETİCİLER NE DEDİ?
Mustafa Akdoğdu: “Belirsizlik, üreticinin alın terinin sömürülmesine neden oluyor”
“Tarım Bakanlığı Toprak Ürünleri Kurumu’na öneri verdi. Alınan ürün tatminkârdır ama verilen 1,35 TYL öneri çok azdır. Bu yıl verim kurak yıllara oranla çok iyi. Geçen yıl hiç verim alamamıştık, bu yıl çok verimli bir sezon yaşıyoruz. Daha doğrusu 1986 yılından beridir yaşadığımız geriye gidiş durdu, ileri geldik.
Bu yıl ambar açılmadı bile, fiyatlar belirlenmedi, her alanda bir belirsizlik var, bu en büyük sıkıntı. Bu belirsizlik, üreticinin emeğinin, alın terinin sömürülmesine neden oluyor. Bu ahlaksızlıktır. Herkesin malı hala ovalarda... Sene bereketli geldi ama bu havalar biz korkutuyor, gece rahat uyuyamıyoruz. Arpalar ne tarlada ne de harmanda yağmur yememeli.
Tüm bunların yanında genel sıkıntı bu ülkede çiftçi ve hayvancının kimliğinin olmamasıdır. Bir kısım teşvikler, sübvansiye, devlet memuru olup da ek olarak çiftçilik, hayvancılık yapanlar alıyor. Bizim gibi üreticiler de yıllarca kimliksiz, ana gelir kaynağı olarak bu işten geçinsin…”
İbrahim Akdoğdu: “Üretici borçlu, ürününü beleşe vermeye başladı, uyanık tüccarlar bunu fırsat bildi”
“Hem üreticiyiz, hem satıcıyız, üretici borçlu, tüm ödemeleri gecikmeli, üretici daha devlet fiyatlarını açıklamadan, ambarı açmadan ürününü beleşe vermeye başladı. Uyanık tüccarlar bunu fırsat bildi, üreticiden malını ucuza alıyor, dönüp ambara daha pahalıya satacak, bu olur şey değil… Devlet öneri sundu 1,35 TL, ama üretici ihtiyaçlı, 1 TL’den satmaya başladı. Buna fırsat tanıyan da devlettir. Bize de bunu ürününü satmak isteyen çiftçiler var ama kabul etmedik, bu ticari ahlaksızlığa girer. Ürünü 1 TL’ye aldık, hükümetin fiyat açıklamasını bekledik. Hayvancı ve çiftçi bir bütünken, karşı karşıya geldi. Hükümetin belirsizliği, birçok alanda olumsuz etki yaratıyor.”
Ahmet Akmal: “Devlet açıklamadı ama üretici borçlu, ihtiyaçlı, 1 TL’den ürününü satmaya başladı”
“Bu yılki verim çok güzel, bu yıl hem hayvancı hem üreticinin, hem de nakliyecilerin yüzü güldü. Tek korkumuz yağmur yağmaması. Eğer yağarsa bu bala yığınları, biçilmiş arpalar zarar görür. Bir an önce ürününü tarlalardan kalkması gerek yoksa kötü hava bizi zarara sokar. Geçen yıla göre yüzde 80 daha fazla verim var ama üretici zorda. Devlet açıklamadı ama üretici borçlu, ihtiyaçlı, 1 TL’den ürününü satmaya başladı. Bana göre bu hiç etik değil.”
Bülent Konyalı: “Çiftçiyi bu güne kadar yine kaderiyle baş başa bıraktılar”
“Bayram sonrası yapılan açıklamalar, bir nebze de olsa üreticiyi rahatlattı ama öncesinde bazı tüccarlar üreticinin emeğini 90 kuruş ile 1 TL arası sömürdü. Sap bu yıl çok bol oldu ama ucuza gidiyor. Yıl verimli geldi yağışlar yüzümüzü güldürdü. Çiftçiyi bu güne kadar yine kaderiyle baş başa bıraktılar. Hükümet kurması, bozması, çiftçi bu sürece kurban gitti ama bugün artık belirlenen rakamlar bizi rahatlattı. Buğday ücretleri çok düşük verildi ama arpa daha iyi oldu. Buğday fiyatları çok düşük geldi ama yine de sene olgundur, bu açığı kapatacağız.”
SEKTÖR TEMSİLCİLERİ NE DEDİ?
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları:
“Çiftçiden alınan arpanın üzerine 30 kuruş konulmasına karşıyım, bize bunu açıklasınlar”
“Arpanın fiyatı 1,35, buğdayın ise 1,40 TL, tohumluk arpa için de beş kuruş destek vereceğini söyledi. Bu ayın 17 sinden sonra arpa buğday alımları başlayacak, 1 Temmuz’dan itibaren de peşin veya vadeli ödenmek isteyenlerle ilgili bazı açıklamalar yapılacak. Bizim açımızdan arpanın satış fiyatında bir değişiklik olmadı. 1,35 kuruşa alına arpayı toprak ürünleri kurumu 1,65’e satacak, bu doğru değildir. 30 kuruşa yakın bir maliyet üzerine koyuluyor. Bugünlerde süt fiyatlarını belirleyeceğiz, süt fiyatları yüksek çıkacak. Dövizde de hareketlilik başlarsa yem fiyatı daha da yükselecek. Bu yıl verimli bir yıl yaşıyoruz ama yem fiyatlarında herhangi bir düşüş söz konusu değil. Çiftçiden alınan fiyat 1,35’in üzerinde de olması gerek. Pazarlama politikası geliştirilmeli. Sorgulanması gereken kurumlardır, çiftçi ve hayvancı arasında hiçbir sıkıntı yoktur. Geçen sene arpa ithal ediliyordu, kuraklık vardı, bunun dışında yerli arpa satışı olmadı. Ben çiftçiden alınan arpanın üzerine 30 kuruş konulmasına karşı çıkıyorum. Bize bunu kalem kalem açıklasınlar. Çiftçiden alıp ambara dökecekler, hiçbir maliyeti yoktur. Toprak ürünleri kurumunun güçlenmesi gerek, tüm yükü biz çekiyoruz, bu adil değil. Aldığım duyuma göre özel bir firmadan 300 bin TL’ye ambar kiralanmış, bu parayla yeni bir ambar yapılırdı, ambarları yetersiz ama doğru yatırımlar şart, parayı boş yere savurmayla olmaz…”
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle:
“Fiyatlar keşke maliyetlerimize daha yakın olsaydı ve hasat başlamadan önce belirlenseydi”
“Uzun yıllar sonra üretici bu yıl iyi bir rekolte beklemekte. Bu yıl rekolte yüksek olacak diye tahmin diyoruz, üreticinin yüzünü güldürdü. Sadece rekolte yetmiyor, arpa buğday fiyatları paraya dönüşecek rakamlardır. Uzun uğraşlarımız sonucu bu rakamı arpada 1,35 TL, buğdayda ise 1,45 TL olarak belirlendi. Uzun zamandan sonra arpa fiyatların üzerinde fiyat verildi. Bu fiyatlar keşke maliyetlerimize daha yakın olsaydı ve hasat başlamadan önce belirlenseydi. Bu fiyatların açıklanması gerektiğini defalarca dile getirmiştik, Erkut Şahali bu rakamı açıklayamamış, geç kalmıştı. Şimdi hasadın yarısını geçtik, fiyatın şimdi açıklanması, dar boğaza giren üreticiyi malını düşük fiyatlara satmak zorunda kalmıştı. Üretici tüccara mecbur bırakıldı. Zaten girdi maliyetleri ortada, bu açıklanan rakamlar, girdi maliyetlerimiz doğrultusunda yaptığımız çalışmalarda 1,42 TL net maliyet bulmaktayız, bu rakamlarda fiyat verilseydi, üreticinin yüzü tam anlamıyla gülecekti. Toprak Ürünleri’nin durumu hiçbir hükümet döneminde çözülmemesini anlayamıyoruz, kurumun durumu daha iyti olsaydı fiyatlar da daha yükseğe alınırdı, finansal yapısı uygun olmadığı için hem çiftçinin hem de hayvancının üzerinde bir yük…
Bu yapının sürdürülmesi mümkün değildir. Tarım sektöründe yaşanan sıkıntılar hep askıda kalmakta, bir türlü rafa kaldırılamamaktadır. Ümit ederiz ki artık uzun vadeli tarım politikaları hayata geçer.”