Petrol fiyatlarında dünya genelinde Nisan ayından bu yana yaklaşık %50 oranında bir düşüş söz konusu.
Ancak bu düşüş, perakende benzin fiyatlarına ne yazık ki aynı oranda yansımıyor.
Benzin fiyatları, Nisan ayından bu yana önemli ölçüde düşmüş olsa da, bu petrol fiyatlarının varil başı fiyatında yaşanan düşüş oranına denk değil.
Bunun ana nedeni ise yüksek vergi uygulamaları ve ithalatçı şirketlerin payları.
Ve bu yüksek vergilerle, ithalatçı şirketlerin cebine giren meblağlar, sadece bizim ülkemizin sorunu değil maalesef.
Kıbrıs’ın kuzeyindeki benzin fiyatlarının Nisan 2014-Ocak-2015 dönemindeki seyriyle, İngiltere’deki benzin fiyatlarının aynı dönemdeki seyrini araştırdım, karşılaştırma yapabilmek adına.
Kriter olarak da 95 oktan kurşunsuz benzinin litre başı fiyatını aldım.
Gelin rakamlara hep birlikte göz atalım.
Nisan 2014:
Kuzey Kıbrıs’ta 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı, 3.67 TL.
İngiltere’de 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı, ortalama 1.29 İngiliz Sterlini.
(Ortalama diyorum çünkü İngiltere’de benzin fiyatlarında serbest piyasa ekonomisi uygulanıyor. Benzin fiyatları bölgeye ve ithalatçı firmaya göre değişiyor).
Yani o dönemin döviz kurundan hesaplayacak olursak, yaklaşık 4.66 TL.
Ocak 2015:
14 Ocak itibarıyla Kuzey Kıbrıs’ta 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı, 2.99 TL.
12 Ocak itibarıyla İngiltere’de 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı ise ortalama 1.09 İngiliz Sterlini.
Yani şu andaki döviz kurundan hesaplayacak olursak, yaklaşık 3.81 TL.
Burada önemli olan, İngiltere’deki benzin fiyatlarının, bize göre daha pahalı olmasından çok, aynı dönemde her iki ülkede benzin fiyatlarında yaşanan düşüş oranlarının karşılaştırması.
Kıbrıs’ın kuzeyinde, 95 oktan kurşunsuz benzin, sekiz ayda 68 kuruş ucuzlamış.
İngiltere’de ise son sekiz ayda, 20 penny ucuzlamış.
Yüzdeliğe vurduğumuzda ki asıl yüzdelik olarak farka bakmak lazım; benzinin fiyatı İngiltere’de % 15, Kuzey Kıbrıs’ta ise % 18.5 oranında düşmüş.
***
Peki benzinin perakende satışından elde edilen gelir nasıl dağıtılıyor?
Yine her iki ülkeyi kıyaslayarak devam edelim.
İngiltere’de benzinin perakende satışından elde edilen gelirin dağılımı yaklaşık şöyle:
Fonlar/Vergiler: %41
KDV: %15
Bayi payı: %3.57
İthalatçı şirket: %34
Kuzey Kıbrıs’ta benzinin perakende satışından elde edilen gelirin dağılımı ise yaklaşık şöyle:
Fonlar/Vergiler: %44
KDV: %10
Bayi payı: %10
İthalatçı şirket: %36
Petrol fiyatlarında % 50 oranında bir düşüşün yaşandığı ve bunun İngiltere’de yaşayan insanların cebine %15, Kuzey Kıbrıs’ta yaşayan insanların cebine ise %18.5 oranında yansıdığı dikkate alındığında, geriye kalan farkın kimin cebine gittiğidir sanırım esas üzerinde kafa yorulması gereken.
Sadece Kuzey Kıbrıs’ta değil, dünyanın başka ülkelerinde de.
Rakamlar da, aynen yukarıda.