Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Cumhuriyet Meclisi’nde temsil edilen siyasi parti başkan ve temsilcileriyle bir araya geldi.
Cumhurbaşkanlığı’nda yer alan toplantıda, Cumhurbaşkanı Akıncı, 25 Kasım’da Berlin’de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis ile yapacağı görüşme öncesinde siyasi parti başkan ve temsilcileriyle görüş alışverişinde bulundu.
Toplantıya, Başbakan, UBP Genel Başkanı Ersin Tatar, Ana Muhalefet CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı, HP Genel Başkanı Kudret Özersay, TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit, YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı ve DP'yi temsilen Milletvekili Serdar Denktaş katıldı.
Toplantıda Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Gürdal Hüdaoğlu, Özel Temsilci Erhan Erçin ve Sözcü Barış Burcu da hazır bulundu.
Yaklaşık bir buçuk saat süren toplantı sonrası Başbakan, UBP Genel Başkanı Ersin Tatar, Ana Muhalefet CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı, HP Genel Başkanı Kudret Özersay, TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit, YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı ve DP'yi temsilen Milletvekili Serdar Denktaş basına açıklamalarda bulundu.
UBP Genel Başkanı - Başbakan Ersin Tatar: Farklı bir pencereden de bakmak lazım
“Bu toplantı gayri resmi bir görüşme, orada büyük bir beklenti yaratılmamalı. Bunu cumhurbaşkanı da ifade etti. Çeşitli teknik konularda görüş alışverişsinde bulunduk. Bizim hala çerçevemiz, Guterres çerçevesinde detaylara inildiğinde siyasi eşitlik nasıl yorumlanacak, burada birtakım kavramsal sıkıntılar var. Federal temelde bir anlaşmanın pek de mümkün olamayacağını anlıyoruz. Cumhurbaşkanı da geçmişte yapılan mutabakatlardan da farklı olunabileceği endişesini taşıyor. Süreci izliyoruz. Gelinen aşamada genel çerçeve içinde önemli birtakım gelişmelerden Kıbrıs meselesini farklı boyutlarla değerlendirmek zorundayız. Artık farklı bir pencereden de bakmak lazım. Tek yol federasyondur noktasında da değiliz. Biz artık bu gerçeklerde federal temelde bir müzakere süreci, alternatif fikirlerle, AB çatısı altında iki devlet gibi kararlar masaya gelmeli.
Biz 50 yıldır aynı meseleleri konuşmaktan usandık. 50 yıl sonra hala içeride siyasi eşitlikten kim ne anlar çelişkileri vardır.
Dolayısıyla kendi geleceğimizi kurgularken bu süreçleri de dikkate almalıyız.
Şu anda beşli konferans için bir ortam yok. Böyle bir toplantı beklentisi de yoktur.
Önemli noktalardan biri de garantörlüklerdir. TC’nin de günün sonunda bu işin içinde olacağı da değerlendirilmektedir.
Toplantıda bir gerginlik falan söz konusu değildir. Biz UBP Genel başkanı olarak genel beklentileri ifade ederek değerlendirme yapıyorum. Cumhurbaşkanı da aldığı yetkiye göre bunu sürdürüyor.
Tartışmalarımızı güzel bir ortamda sürdürdük."
HP Genel Başkanı - Dışişleri Bakanı-Başbakan Yardımcısı Kudret Özersay: Beklentimiz yok
“Görüşmelerle ilgili genel değerlendirmeler paylaşıldı. Genel olarak beklentilerimiz çok yüksek değil. Sürecin anlamlı olması için taraflar arasında bir ortak vizyonun olması gerek ama bugün taraflar arasında görüş birliği, temel kavramlar konusunda dahi bir görüş birliği aslında yoktur. BM Parametrelerindeki siyasi eşitliğin anlamı ve kapsamı olarak dahi ortak vizyon eksikliği söz konusudur. Diyalog, temas, görüşme olur ama ortak vizyon olmaz, bunun da görüşmelerin bir anlamı olmaz. Bu anlamda da Berlin’de müzakerelerin başlaması yönünde bir sonuç çıkacağı yönünde beklentimiz yok. Diğer paydaşlarda bu beklenti yok.
Diyalog, istişare devam etmeli ama müzakerelerin kaldığı yerden başlaması talebine olumlu yanıt verilmemeli bu konuda temkinli olunmalı.
Sanki Kıbrıs meselesi sadece ve sadece siyasi eşitliğin kapsamı ve anlamından ibaretmiş gibi bir yere indirgeniyor ve sanki bu mesele çözülürse Kıbrıs meselesi çözülmüş gibi bir tavır içine giriliyor.
Özellikle güneyde bu eğilim güçleniyor.
Her iki toplumun da kendi kurucu devletleri içinde iki kesimliliği Kıbrıs Rum tarafınca da benimsenmeli ki ortak vizyon ortaya çıksın.
Rum tarafında yönetimin ve zenginliğin paylaşımı konusunda bir zihniyet değişimi söz konusu değildir. Burada bir sıkıntı hali vardır, bunu henüz içlerine sindirmediler.
Federal bir ortaklık kavramında çok fazla bir yol kat edebileceğimiz düşüncesinde değiliz ama tabi ki istişareler tabi ki devam etmelidir.”
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman: Guterres’in Berlin’deki kararlılığı çok önemlidir.
“Defalarca söyledik, bu görüşme elbette önemli bir görüşme çünkü Crans Montana’dan sonra Sayın Guterres’in iki liderle bir araya gelmesi, önemsememiz gereken bir durum.
Sürekli vurguladığımız bir nokta var. Sayın Guterres’in Crans Montana’dan sonra birtakım açıklamalar yaptı. Yaptığı açıklamaların bir kısmı resmi raporların içinde teyit edildi, bir kısmı doğrudan basına yönelikti. Dört noktanın altını çizdi. Birincisi yeni bir müzakere sürecinde öncekilere benzer süreç olmamalı vurgusunu yaptı, sonuç odaklı olması, ucu açık olmaması ve geçmiş mutabakatların korunarak yeni bir müzakere süreci olacağını vurguladı.
Bunun yanında BM’nin temel parametreleri de var. Tüm bu pozisyonlarda bizim için önemli olan Guterres’in bunların kararlılıkla arkasında durmasıdır. Eğer durursa bu beşli görüşmenin de kapısını aralar. Önemli olan beşli görüşmenin önünün açılmasıdır. Berlin’de Guterres’in bu noktalarda kararlılıkla durmasını ve bunların netleşmesini bekliyoruz. Siyasi eşitlik temel parametrelerdir. Bunların uzlaşmazlıkla al ver yaklaşımı içinde ele alınması doğru değildir. Oysa Anastasiadis uzun süredir böyle bir yaklaşım sergilemektedir. Bu açıdan da Guterres’in Berlin’deki kararlılığı çok önemlidir.
Gayri resmi olmasına rağmen bu toplantı bence farklı ve önemli bir görüşmedir. Akıncı-Anastasiadis görüşmesinden öte bir görüşmedir. Olabilecek olumlu beklentimiz beşli görüşmenin kapısı aralanmasıdır. Bu ne zaman olur veya olmaz o da ayrı bir tartışma konusudur. “
TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit: “Crans Montana’da top direkten döndü, pürüzler temizlenmeli”
“Önemli bir noktanın arifesindeyiz. Üçlü görüşme olacak, uzun zamandır bunun hazırlıkları yapılıyor. Süreç çöktü konusuna direkten döndü diyorum. Anastasiadis seçim kaygısıyla geri adım attı ve kaybettik. Bir yıl sonra atanan geçici özel danışmanı da sürekli gidip geldi. Lute bir hafta iki lider ile uyum arayışı içindeydi. Berlin’deki referans şartları ile bugüne kadar geçmişten günümüze varılan mutabakatlar, Akıncı-Anastasiadis arasında varılan mülakatlara geldi.
Gelinen son noktada öncelikle bir netlik kazanılması gerekiyor. Berlin’de ya tamam ya devam denecek veya sorunun çözülüp çözülmeyeceği kararı değil belki ama yeni bir müzakere sürecinin kapısı aralanacak mı ona bakılmalı.
Her iki liderin de bu doğrultuda kararlılık gösterip adım atmalı. Gördüğümüz kadarıyla son dönemlerde dönüşümlü başkanlık son derece önem kazanıyor. Guterres çerçevesinde bir netlik var. Bunun deklere edilmesi önemlidir, olumlu olacaktır.
Artık kimse uçsuz bucaksız bir müzakere süreci değil, çok yakın bir süreç istiyor. Bugüne dek her şey konuşulup tartışıldı.
Crans Montana sonrası son kalan pürüzler ortadan kaldırılmalı ve sonuç alıcı yeni bir süreç aralanmalıdır.
Beklentimiz ortak yaklaşım ortak açılımdır. Kıbrıslı Türkler için çözüm son derece önemlidir. bir an önce gerçekleşmeli.”
DP Milletvekili Serdar Denktaş: “Boşa harcayacak vaktimiz kalmadı”
“Bu çok önemli bir mesele. Üçüncü ülkeler bu sorunu ciddiye almalı. Rum tarafının tek taraflı olarak görülmesi sona ermeli. Siyasi eşitliğimizin müzakere yapılması kolay değil. Türk halkı da bu konuda hemfikir… Üçlü sonrası beşli gerçekleşir mi göreceğiz, Rum tarafı bir uzlaşıya taraf olur mu? Bizim dışımızdaki taraflar, her iki tarafa eşit ihtiyaç hissettirilmeli. Bunları gözetmeden yeni bir müzakere süreci başlatmak zaman kaybıdır. Boşa harcayacak vaktimiz kalmadı. Cumhurbaşkanına kolaylıklar dilerim. Kıbrıs konusu da konuşulacak, bu nereye varır bilemeyiz.”
YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı: “Berlin’den çok fazla umutlu olmamak gerekiyor”
“Görünen o ki Berlin’den çok fazla umutlu olmamak gerekiyor. Beşli zirveye de herhangi bir atıf olmayacağını anlıyoruz. Rum tarafının tavrı çok açık. Masayı Türkiye’nin üzerine devirmeye çalışacak. Bu mesele bu şekilde uzayıp gidecek mi gitmeyecek mi, beşli zirve ortaya çıkacak mı artık bir an önce belirlenmeli. Anastasiadis geçmiş müktesebatı ve bazı belgeleri kabul ediyor mu, ama hala etmiyorsa, geriye dönük konuları tartışmaya açmak istiyorsa ve bu süreç daha devam edecekse Türk tarının bunu artık irdelemesi gerekiyor. Bu durumda beşli zirveden öce cumhurbaşkanı bazı noktalara netlik kazandırmalı.”