Özel gereksinimli bireylerin karşılaştıkları en önemli zorluklardan biri toplumdaki bireylerin ön yargılı tutumlarıdır. Bu kişilerin, topluma kazandırılması ve farkındalığın toplum düzeyinde arttırılması için katılımcı bir yapı oluşturulmasında bireylerin bütüncül bir yaklaşıma sahip olması gerekmektedir. Toplumdaki bireylerin kendisini bu konuda geliştirebilmesinin en önemli adımı, gönüllük esasına dayanan, sosyal sorumluluk projelerinde yer almak ve paylaşımı en üst seviyeye çıkarabilmek için çaba harcamaktır. Bu bağlamda;
- Özel gereksinimli bireylerin karşılaştıkları sorunlar daha iyi algılanabilir,
- Özel gereksinimlilikle ilgili tutumlar hissedilebilir,
- Özel gereksinimli bireylerin sorunlarının sınıflandırılması daha rahat anlaşılabilir,
- Ve engelliliğin insan hakları bağlamında ele alınması gereken bir olgu olduğunun farkındalığı ile bu bilincin arttırılması sağlanabilir.
ÖZEL EĞİTİM
Özel gereksinimli bireylerin yetiştirilmeleri de özel eğitimi gerektirmektedir. Özel eğitim, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilen eğitmenlerin, geliştirilen eğitim programları ve yöntemlerle, bu bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özelliklerine, akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine dayalı olarak, uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir.
Bu eğitim esasen, özel eğitime ihtiyaç duyan kişilerin toplum içindeki rollerini oluştururken, başkaları ile iyi ilişki kuran, iş birliği içinde çalışabilen, çevresine uyum sağlayabilen, üretici ve mutlu bir vatandaş olarak yetişmelerini sağlar; uygun eğitim programları ile özel yöntem, personel ve araç-gereç kullanarak, eğitim ihtiyaçları yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda üst öğrenime, iş ve meslek alanlarına ve hayata hazırlanmalarını amaçlar. Ayrıca, toplum içinde bağımsız yaşamları ve kendi kendilerine yeterli bir duruma gelmelerine yönelik temel yaşam becerilerini geliştirmelerini sağlar.
FİKİR ÇALIŞMASI
Gazimağusa Özel Eğitim Merkezi ise 18 yaş altı özel eğitime ihtiyaç duyan bireylere kapılarını açmakta ve onlarla çok özel bir bağ kurarak topluma kazandırılmaları için büyük bir özveri ile çalışmaktadır. Bu eğitim yuvasında kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan kardeşlerimiz bulunuyor.
Tam da bu bağlamda, toplumdaki bireyler ile özel eğitime ihtiyaç duyan kişilerin bir araya getirilmesi için, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi’ne bağlı olarak eğitim veren İç Mimarlık Bölümü, Doç.Dr. Uğur Ulaş Dağlı başkanlığında, bu paylaşımın gerekliliği üzerine bir fikir çalışması yaptı. Yapılan bu fikir çalışması sonucunda, özel bir paylaşıma olanak sağlayacak olan bir proje üretilmesine karar verildi ve İç Mimarlık bölümünün, birinci sınıf ikinci yarı yılında eğitim gören öğrencilerin döneme hazırlık kapsamında çalışacakları ‘ısınma projesi’ bu amaçla hazırlandı.
AMAÇ VE ARAÇ
Bu projenin temelinde oluşturulan senaryonun amacı, tasarımı bir araç olarak kullanarak engelleri ortadan kaldırmaktır. Bu kapsamda, tasarım öğrencilerinin kendi temel eğitimleri sırasında almış oldukları eğitimi baz almaları beklenmekteydi. Bu ilkeye bağlı ürünler tasarlayarak, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler ile interaktif paylaşımın sağlanması yanında, temel tasarım eğitiminin anahtar kelimelerinin de ortaya koyulması ve öğrenilmesi esas hedefti.
Buna bağlı olarak ders yürütücüleri, kıdemli öğretim elemanı Ali Tanrıkul ve araştırma görevlisi Zehra Babutsalı Alper yönetiminde öğrencilerin izleyeceği adımlar belirlenerek, öncelikle özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler hakkında araştırmalar yapılmış, onların karşılaştıkları sorunlar hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Bu kişilerin eğitimi sırasında kullanılan ürünler hakkında da gerekli araştırmalar yapılmıştır ve görülen örneklerin ışığında öğrencilerin kendi ürünlerini tasarlanması sağlanmıştır. Her bir öğrenci, stüdyo ortamında birçok farklı yaklaşımdaki tasarımlarını hazırlamış ve yaklaşık 10 gün süren çalışmaların sonunda beklenilen hedefe ulaşılmıştır.
PAYLAŞIM
Bundan sonraki adım, en önemli ve kıymetli olan paylaşım aşamasıydı. Bu kapsamda düzenlenen bir günlük atölye çalışması ile Gazimağusa Özel Eğitim Merkezi ziyaret edilmiş ve özel eğitimli öğretmenlerinin gözetimi ve koşulsuz destekleri ile bu paylaşımın en üst düzeyde yaşanması sağlanmıştır. Tasarlanan ürünler, ayrılan zaman dilimi çerçevesinde, özel eğitime ihtiyaç duyan öğrenciler ile birebir paylaşıldılar. Bu farklı ama bir o kadar da öğretici olduğuna da inanılan atölye çalışması, hem her iki öğrenci grubu için de farklı öğretilerin oluşmasına, hem de toplum bilincinin geliştirilmesine katkı koyan güzel bir paylaşım olmuştur. Aynı gün içerisinde, özel eğitmenlerin rehberliğinde okul gezilmiş, derslikler ve atölye çalışmaları yerinde gözlemlenmiştir. Kendi atölyelerinde yapmış oldukları, el işleri, ahşap çalışmaları, mum üretimi, seramik çalışmaları ve kendi mutfaklarında yapmış oldukları çok özel çalışmalar görülmüştür.
Bu özel ve önemli paylaşımın, toplumun her seviyesindeki farklı gruplarına ilham vermesi, gelişen ve büyüyen yeni projelerle topluma yayılması ve farkındalığın arttırlmasına yardımcı olmasını umuyoruz. Gelin hep birlikte engelleri aşalım.