Covid-19 ile mücadelede her gün yeni unsurlar ortaya çıkıyor. Dünyayı izliyoruz, farklı ülkelerden gelen bilgilere sahibiz ama bize uğrayan her yeni gelişmede önce bir panik yaşıyor, apar topar bazı önlemler alıyor, arada bolca hatalar da yapıyoruz.
Bunun temel sebebi güçlü ve tek elde toplanan bir kriz idaresi yoksunluğudur. Salgın hastalıkla baş etmek kolay mesele değil. Öyle olsaydı dünyaya hakim olduğunu sanan Trump bu hallere düşmezdi.
İtalya, İspanya gibi ülkeler bugünkü hazin görüntüden uzak olurdu.
Virüsle baş edebilmek çok zor ve işte tam da bu yüzden tek merkezden ve de el birliğiyle idare edilmesi gerekli.
Oysa bizde ilk vakanın üstünden 20 küsur gün geçmesine rağmen henüz hükümet koordinasyon sağlayamadı. Bunun sonucu olarak karar mekanizması sıkıntılı, veri iletişimi gecikmeli, sosyal psikolojiyi zinde tutma becerisi sıfır, kamu kurumları ve özel ile eşgüdüm arızalı...
***
Her şeye rağmen şu ana kadar çıkan vaka sayısı ve tek can kaybını 'başarı' diye görmek bir yere kadar doğrudur.
Birçok ülkeye ve özellikle güneye göre bizdeki rakamlar -en azından şimdilik- daha umut vericidir.
Lakin bu tablonun değişme ve kötüye gitme ihtimali yüksektir.
Bu ihtimali yükselten temel unsur ise yukarıda özetlenen yönetim zafiyetleridir. Bu halde ciddi bir salgına yakalanırsak eğer işimiz zordur. Zira sağlık altyapımız yeterli değildir ve solunum cihazı sayısı şu an iç açıcı noktada değildir.
Bu yüzden salgını ne yapar eder önlemek en kritik görevdir.
***
Aslında Kıbrıs'ın kuzeyi birkaç açıdan şanslıdır.
Birincisi, ada ülkesiyiz ve zaten giriş çıkışlar bir hafta öncesinden durdurulmuştur.
Yurtdışından gelen herkes karantinada tutuluyor zaten.
İkincisi, toplu ulaşım, çok geniş katılımlı stad müsabakaları ve konser gibi insanların yakın temas ettiği etkinlikler zaten çok sınırlıydı.15 gündür tamamen durdu zaten.
Üçüncüsü, yabancı turistlerin tamamı ile öğrenci ve işçilerin önemli bir kısmı da ülkeden ayrılmıştır.
Ve dördüncüsü, kimi sorumsuz tavırlara rağmen toplumun önemli kesimi evlerinde kalmaya, hijyen ve sosyal mesafe kurallarına uymaya özen gösteriyor.
Bunlar bizim salgını yenme konusunda en önemli kazanımlarımız olabilir.
***
Ne var ki bu dört olumlu durum, yapılacak bir tek yanlışla sıfırlanabilir ve bir çuval incir bir çırpıda berbat olabilir.
Dört doğrunun bir yanlışla gitmemesi için konsensusla oluşturulan bir merkezi idare şarttır. Alınması gereken çok acil ve ciddi kararlar vardır. İşin hem sağlık, hem sosyal ve ekonomik, hem de güvenlik bakımından sarpa saracağı anlara karşı hazırlıklı olunmalıdır.
Her yeni durumda kafa karışıklığı, tereddüt, her kafadan başka ses çıkması panik ve hata ve yanlış ve eksik ve de kaosa sebebiyet verebilir.
Ülkeyi yönetenlerin egoizim, siyaset, şov yapmaktan vazgeçip, aynı cephede yer almaları zaruridir.
Zaten Covid-19 gibi bir küresel belayla mücadelede dahi ortak payda bulunamazsa, bizi şeytanlar bile kurtaramaz!
Test sınavlarında dört yanlış bir doğruyu götürür.
Corona sınavında ise tek bir yanlış bütün doğruları alıp gidebilir.