İlk “seçim ve halk oylaması yasası” Mayıs 1976 da yasalaştı. Haziran ayında da seçime gidilmişti. Yasanın bazı kritik maddeleri zaman içinde değişime uğradı.
Bu yasanın bizce en büyük sakıncası, nisbi temsil sisteminin çoğunluk sistemiye karıştırılmasıydı. STÖ’den seçilen 6’lar grubunun Özker Özgür hariç vekilleri ve geçmiş meclisten gelen özgürlükçü grubunun vekilleri Mart 1976’da TKP’yi kurmuştu. Özker Özgür ve Naci Talat CTP milletvekiliydi.
Seçim yasasa tasarısını UBP adına başbakan Nejat Konuk çalışmış ve Meclis’e sunmuştu..
Partilere mühür ve adaylara tercih yapmak ta başından beri geçerliliğini korudu. Karma oy 1990 seçimlerinden sonra UBP tarafından kaldırılmış, DP-CTP hükümeti döneminde 1994’te yeniden yasaya konmuştu.
Karma oy ile siyasi parti ağırlıklı sistemde bir nebze özgürlük verilmesi düşünülmüş ve sol muhalefet tarafından benimsenmişti. Toplumun sosyal dokusuna da uygundu. O dönemde köylerimiz bugünkü gibi şehirlere entegre olmamıştı. Toplumda akrabalık, tanışlık ilişkileri oldukça fazlaydı. Aileler, kardeşler, akrabalar değişik partileri ve adaylarını destekleyebiliyordu. Bunca seçim yaşadık karma oyların oranı seçimlerde belirleyici olmamıştır. Yararı adaylaradır. Seçilme aşamasına gelen adayları öne çıkarma gibi yararı vardır. Adayların parti mühürü ve tercih oyları yanında karma oy da katıldığında adayın seçilme olasılığı artar.
1976 seçim yasasının en kötü maddesi “çoğunluk sistemi”ni de barındırmasıydı. Bu madde, %50 oyu aşan siyasi parti ve adayları otomatik olarak seçilmiş ve yerine başka partililerini seçtirecek avantaj içeriyordu. Yasa görüşülürken, TKP ve CTP bu maddeye şiddetle karşı çıkmıştı. Nitekim 1976 seçiminde, UBP parti olarak ve hatırı sayılır oranda adayı %50 oyu aşınca 40 kişilik mecliste 30 milletvekilliği almıştı.
Bu maddenin geçmemesi için çok uğralşmıştık. Anayasa’da çektiğimiz reste karşı geri adım atacaklarını umut etmiştik. Nejat Konuk’a kaç kez rica ettik. Belli ki Denktaş bey bu maddeden taviz vermemesini söylüyordu..
Mecliste UBP’lileri bunaltmak ve caydırmak için hepimiz söz alıp konuştuk..Gece yarısını bulmuştuk..( O zaman meclis tam gündü).. Fuat Veziroğlu’ndan sabaha kadar konuşmasını istedik. Fuat bey, elinde bir kitaptan okuyup değerlendirdiği seçim sistemi hakkında konuştu. Saatler sonra Sn.Konuk, “Fuat bey o okuduğun seçim yasası Türkiye’nin şimdiki değil eski yasasıdır” diye ayağa kalktı. İçimizden “eyvah!” çekmiştik. Fuat bey, polemikçi kişiliği ve hukukçuluğundan kazandığı açık vermeme özelliği ile Nejat beye; “Size kim söyledi, bu yasa şimdi yürürlüktedir diye? Sabredin, dinleyin, ne demek istediğimi anlayacaksınız dedi. Derin bir “ohhh” çekmiştik..
O maddenin geçmesine engel olamamıştık..
Bu madde yüzünden, sol muhalefet o seçimle iyice tırpanlandı. Lefkoşa ve Mağusa’da UBP hem parti olarak hem de adaylarının bir kısmı %50 oyu aşmıştı. O zamanlar sandıkların pek güvenli olmadığı iddiaları vardı. sayılmayacağına inanılırdı.
Ben o zaman TKP’den adaydım. TKP 6, CTP 2 , Halkçı Parti 2 milletvekili çıkarmıştı. Ertesi sabah Halkın Sesi gazetesinde benim ve A.M.Berberoğlu’nun da seçildiği yazıyordu. Eczanemde tebrik kabul ediyordum..Çok sürmedi bir haber çıktı: Lefkoşa’dan 5 milletvekili %50yi geçmiş ve son dakika 6.kişi Osman Örek de onlara katılmıştı. Sisteme göre %50 yi geçen kişi otomatikman çıkıyor vve partisinden sıradaki başka kişilerin seçilmesini sağlıyordu. Ben ve Berberoğlu böylece düşmüş oldu.
1990 seçimlerinden sonra karma oy hakkı kaldırılmıştı. 93 seçimlerininde karma oy kullanılamdı. O seçimlere UBP’den kopan Hakkı Atun, Serdar Denktaş ve arkadaşları DP’yi kurmuştu. Rahmetli Rauf Denktaş’ın, UBP ile ilişkilerini koparması, CTP ve TKP’ye daha ılımlı yaklaşmasını sağladı.
1990 seçimleri sonrası, muhalefetin tümü (DMP)in Türkiye’nin seçimlere müdahale etmesi gerekçesiyle Meclis’ten çekilmişti. 1993 Aralık ayında erken seçim yapıldı ve seçim sonuçları DP-CTP koalisyonunu doğurdu.
Bu hükümet, aydınların, hükümet partilerinin bastırmasıyla ve Denktaş beyin de ikna edilmesiyle 1994 yılı sonunda seçim yasasında değişiklik yaptı ve karma oy kullanma geri geldi. Bunun yanında,“çoğunluk” sistemi yaratan ve %50 oyu aşanlara aşırı avantaj sağlayan madde de yasadan çıkarıldı.