“Birlikte yönetebileceğimizi göstermek istiyoruz”

Ödül AŞIK ÜLKER

AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu, Kıbrıslı Türk Prof. Niyazi Kızılyürek’in AP seçimlerinde AKEL listesinde yer almasıyla ilgili “Bu seçimlerde federal Kıbrıs’ı hedeflediğimiz mesajını güçlü bir şekilde vermek istiyoruz. Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin sadece birlikte yaşayabileceklerini dile getirmekle kalmayıp, birlikte yönetebilecekleri, seçimlere girebileceklerini de göstermek istiyoruz” diye konuştu.

Kiprianu, Mayıs ayında yapılacak AP seçimleri için aday belirleme çalışmalarına Ekim ayında başladıklarını belirterek, isimlerin nasıl belirlendiğini anlattı.

Prof. Kızılyürek’in adaylığının Kıbrıslı Türkler’in AP’deki 2 sandalyesinden birini alma hedefiyle alakalı olmadığını vurgulayarak, “Kıbrıs sorununun çözümüyle birlikte AP’deki 6 sandalyeden ikisi Kıbrıslı Türk toplumunun olacaktır” dedi.

Kiprianu, AP seçimlerinde oy kullanma konusunda Kıbrıslı Türklere kampanyayı Kızılyürek kendisinin şahsen üstlendiğini belirtti. Kiprianu, “Biz Kıbrıslı Türk siyasal partilerin iç işlerine karışmak ya da müdahale etmek istemiyoruz.Bu konuda ne yapacaklarına kendileri karar verecek. Biz varolan hassasiyetleri anlıyoruz” dedi.

 “Kıbrıs sorununun çözümü için mücadele Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin ortak mücadelesidir. Niyazi Kızılyürek’in adaylığı, Kıbrıs sorununun çözümünden sonra AP’da Kıbrıs’a ait sandalyelerin nasıl paylaşılacağı konusuyla kesinlikle ilgili değildir”

“Çok eskiden beri adaylarımız arasında Kıbrıslı Türklerin olmasını istiyorduk”

• Soru: AKEL ilk defa bir Kıbrıslı Türkü, Niyazi Kızılyürek’i AP seçimleri için aday gösterdi. Neden daha önce bu tür bir adaylık olmadı, neden şimdi? Bu adaylıktan ne murad ediyorsunuz?
• Kiprianu: Öncelikle şunu net bir şekilde ifade etmek istiyorum ki, AKEL’e göre Kıbrıs sorununun çözümü için mücadele Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin ortak mücadelesidir. Şunu kesinlikle ifade etmek gerekir ki, Niyazi Kızılyürek’in adaylığı, Kıbrıs sorununun çözümünden sonra AP’da Kıbrıs’a ait sandalyelerin nasıl paylaşılacağı konusuyla kesinlikle ilgili değildir. Çok eskiden beri adaylarımız arasında Kıbrıslı Türklerin olmasını istiyorduk, ancak bu Kıbrıslı Türk’ün daimi olarak özgür bölgede yaşayan biri olması gerektiği görüşündeydik. Bir önceki AP seçimlerinde de adaylarımız arasında Kıbrıslı Türk olması için çaba harcamıştık ancak aday listemize dahiledecek biri konusunda herhangi biriyle hemfikir olamadık. Hatırlatmak isterim ki, o seçimlerde Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların ortak bir listesi vardı.
  Önümüzdeki AP seçimlerinde adaylarımız arasında Kıbrıslı Türk aday ya da adaylarında olması konusunu ciddi şekilde değerlendirdik. Adanın güneyinde, özgür bölgede yaşayan Kıbrıslı Türklere baktık.Partimizde adayların belirlenmesiyle ilgili nasıl bir süreç yaşandığını size anlatmak isterim. AKEL çok demokratik bir partidir, seçimler için adaylarını belirleme sürecinin başında taban örgütlerini dinler, onların görüş ve önerilerini alır. Bu seçimler için aday belirleme süreci Ekim ayında başladı. Önce AP seçimlerinin yapılacağı siyasal çerçeve parti taban örgütlerinde tartışıldı ve adaylık için isim önerilerini aldık. Partimizin örgütlü olduğu her yerde bunu yaptık. Bu çalışma Aralık ayında tamamlandı, yüzlerce isim toplandı. Önerilen isimlerle tek tek görüşüldü ve teklifimizi kabul edenlerle bir nihai liste oluşturuldu. Doğrusu parti taban örgütlerinden çok sayıda Kıbrıslı Türk’ün adı önerildi, adanın hem kuzeyinde hem de güneyinde yaşayanlardan. Biz bu isimlerden adanın güneyinde yaşayanlarla temasa geçtik ve Niyazi Kızılyürek aday olmayı kabul etti.

“Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak birlikte yaşayabiliriz, birlikte ortak mücadeleler verebiliriz. Birbirimizden korkmamız için hiçbir neden yok. Bu nedenle Kıbrıs sorununu olabildiğince kısa sürede federal bir çözüme kavuşturmalıyız. Aslında bu Kıbrıslı Rumlara olduğu kadar, Kıbrıslı Türklere de yönelik bir mesaj”

“AKEL ile işbirliği içindeki aday”

Son yıllarda Niyazi Kızılyürek ile bir işbirliğimiz sözkonusu. Kıbrıs konusuyla ilgili görüşleri, tezleri AKEL ile neredeyse tamamen örtüşüyor, diğer konulara ilişkin görüşleri de AKEL’in görüşlerine oldukça yakın. Bizim bu AP seçimlerinde, aday listemizde, “AKEL ile işbirliği içindeki aday”olarak yer almasını kararlaştırdık. Bildiğiniz gibi Niyazi Kızılyürek AKEL üyesi değil. Bunu yapmamızdaki en önemli sebep, Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin çözüm için birlikte çalışmaları gerektiği mesajını vermek.

• Soru: Anlattıklarınız çerçevesinde, AKEL tabanının Kızılyürek’i sahiplendiğini söyleyebiliriz o zaman...
• Kiprianu: Bunu kesinlikle söyleyebilirim. Partimizin taban örgütlerinden pek çoğundan gelen listelerde Niyazi Kızılyürek’in önerildiğini gördük ve adaylığının ilanı çok memnuniyetle karşılandı.

 “Gerek Sayın Tufan Erhürman, gerekse Cemal Özyiğit tarafından yapılan açıklamaları okudum. Niyazi Kızılyürek’in aday listesinde yer alması Kıbrıslı Türkler’in AP’deki 2 sandalyesinden birini alma hedefiyle alakalı değildir. Bu konuda kendileriyle hem fikirim”

“Erhürman ve Özyiğit ile hemfikirim”

• Soru: AKEL’in Kıbrıslı Türk partilerle yakın temasları var. Bu süreçte görüş alışverişi yapıldı mı ya da adaylık için isim önerisi istendi mi?
• Kiprianu: AKEL’in Kıbrıslı Türk çözüm yanlısı partilerle yakın ilişkisi var ancak anlattığım gibi özgür bölgede yaşayan bir Kıbrıslı Türkü aday göstermek fikrinden hareket ettik. Bu anlamda bu partilerle bir Kıbrıslı Türkü aday gösterme konusunu konuşmadık. Şunu da eklemek isterim, gerek Sayın Tufan Erhürman, gerekse Cemal Özyiğit tarafından yapılan açıklamaları okudum. Niyazi Kızılyürek’in aday listesinde yer alması Kıbrıslı Türkler’in AP’deki 2 sandalyesinden birini alma hedefiyle alakalı değildir. Bu konuda kendileriyle hemfikirim.

“Tatar’ın söylediği saçma bir şey”

Ancak Sayın Tatar’ın Sayın Kızılyürek’i aday gösterme kararımızı Sayın Akıncı ile yaptığımız sosyal buluşmada aldığımızdan bahsettiğini de okudum. Sayın Tatar’a tüm saygımla şunu söylemek isterim, bu söylediği saçma bir şey. Çünkü az önce de söylediğim gibi, aday belirleme süreci Ekim ayında başladı, Kızılyürek’in adı o zamandan beri önümüzde vardı.

 “Bu seçimlerde federal Kıbrıs’ı hedeflediğimiz mesajını güçlü bir şekilde vermek istiyoruz. Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin sadece birlikte yaşayabileceklerini dile getirmekle kalmayıp, birlikte yönetebilecekleri, seçimlere girebileceklerini de göstermek istiyoruz. Kıbrıs sorununun çözümüyle birlikte AP’deki 6 sandalyeden ikisi Kıbrıslı Türk toplumunun olacaktır”

“Bu seçimlerde federal Kıbrıs’ı hedeflediğimiz mesajını güçlü bir şekilde vermek istiyoruz”

• Soru: Niyazi Kızılyürek’in aday listesinde yer almasının Kıbrıslı Türkler’in AP’deki 2 sandalyesiyle alakası olmadığını söylediniz. Bu liste federal Kıbrıs’ın ortak listesinin provası gibi algılanabilir mi?
• Kiprianu: Öncelikle şunu belirtmek isterim ki, bu seçimlerde federal Kıbrıs’ı hedeflediğimiz mesajını güçlü bir şekilde vermek istiyoruz. Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin sadece birlikte yaşayabileceklerini dile getirmekle kalmayıp, birlikte yönetebilecekleri, seçimlere girebileceklerini de göstermek istiyoruz. Kıbrıs sorununun çözümüyle birlikte AP’deki 6 sandalyeden ikisi Kıbrıslı Türk toplumunun olacaktır. Bu anlamıyla o zaman Niyazi Kızılyürek adanın bu tarafından yaşayan biri olarak, 4 sandalyaden biri için aday olacaktır.

“Birlikte yaşayabiliriz, birlikte ortak mücadeleler verebiliriz”

• Soru: Kızılyürek’in seçilmesi durumunda AP’de bir Kıbrıslı Türk’ün olması Kıbrıs sorunu veya Kıbrıslı Türkler için ne anlama gelecek?
• Kiprianu: Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak birlikte yaşayabiliriz, birlikte ortak mücadeleler verebiliriz. Birbirimizden korkmamız için hiçbir neden yok. Bu nedenle Kıbrıs sorununu olabildiğince kısa sürede federal bir çözüme kavuşturmalıyız. Aslında bu Kıbrıslı Rumlara olduğu kadar, Kıbrıslı Türklere de yönelik bir mesaj.
   
• Soru: Kıbrıs Rum toplumundan Kızılyürek’in adaylığı konusunda nasıl tepki aldınız?
• Kiprianu: Kıbrıs Rum toplumunda, siyasi partilerden ya da medyadan Kızılyürek’in adaylığı konusunda, şu ana kadar, ne olumlu ne de olumsuz herhangi bir tepki almadık. Ancak AKEL camiasında bu adaylık sıcak karşılandı.

“Kıbrıs Türk toplumuna yönelik yapılacak kampanyayı Kızılyürek kendisi şahsen üstlendi. Biz Kıbrıslı Türk siyasal partilerin iç işlerine karışmak ya da müdahale etmek istemiyoruz. Bu konuda ne yapacaklarına kendileri karar verecek. Biz var olan hassasiyetleri anlıyoruz”

Kıbrıs Türk toplumuna yönelik kampanya...

• Soru: Kıbrıslı Türklerin AP seçimlerinde sandığa gitmeleri için ne tür bir çalışma yapmayı düşünüyorsunuz?
• Kiprianu: Kıbrıs Türk toplumuna yönelik yapılacak kampanyayı Kızılyürek kendisi şahsen üstlendi. Biz Kıbrıslı Türk siyasal partilerin iç işlerine karışmak ya da müdahale etmek istemiyoruz.Bu konuda ne yapacaklarına kendileri karar verecek. Biz varolan hassasiyetleri anlıyoruz.

“Son zamanlarda yaşanan gelişmelerden endişe duyuyoruz”

• Soru: AKEL’in kuzeyde temasları var, siz Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile de Türkiye’de bir araya geldiniz. Geçtiğimiz hafta Kıbrıslı Türk lider Akıncı ile bir araya geldiniz. Bu yaptığınız temaslara baktığınızda, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik ne görüyorsunuz?
• Kiprianu: Kıbrıs sorununun çözümü konusunda yapılabilecek her türlü çaba Haziran ayına sarkıtıldı. Bize göre, Haziran’a kadarki sürede gerekli hazırlıkların yapılmaması büyük eksiklik olur. Ön hazırlıkların, ön çalışmaların yapılması için bu sürenin değerlendirilmesi gerekir ki, Haziran ayında müzakereler özlü bir biçimde başlayıp, mümkün olan en kısa süre içerisinde çözüme ulaşılabilsin.
  Son zamanlarda yaşanan gelişmelerden endişe duyuyoruz. Üzerinde anlaşmaya varılmış olan çerçevenin terk edilmesi yönünde düşüncelerin ortaya atıldığı açıkça görülüyor. Bu tür düşünceler Türkiye’de var, Kıbrıs Türk toplumunda var ve üzülerek söylüyorum ki Kıbrıs Rum toplumunda da var. Birşeyi çok net şekilde ortaya koymak istiyorum, AKEL’in iki bölgeli, iki toplumlu federasyon çerçevesi dışında herhangi bir çerçeveyi kabul etmesi kesinlikle söz konusu olamaz. AKEL’in sadece iki toplumlu, iki bölgeli federasyon çözümünü destekleyeceği dikkate alınmalı. İki devletli çözümün ya da konfederasyon çözümünün Kıbrıslı Rumlar tarafından kabul edilmesi söz konusu olamaz. Biz Kıbrıslıların, Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin, buluştuğumuz nokta, iki toplumlu, iki bölgeli federal çözümdür. Bu nedenle tüm çabalar buna ulaşma hedefine yoğunlaşmalıdır.

“Bizim açımızdan durum çok net”

• Soru: Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile yaptığınız görüşmede federasyon dışında başka modeller gündeme geldi mi, dile getirildi mi?
• Kiprianu: Bizim açımızdan durum çok net, biz iki bölgeli, iki toplumlu federasyon dışında hiçbir çözümü tartışmıyoruz. Sayın Çavuşoğlu, kamuya açık söyledikleriyle aynı şeyleri söyledi. Sayın Çavuşoğlu, “biz iki devletli çözümü de, konfederasyonu da, federasyonu da tartışmaya hazırız. Siz karar verin, ne istediğinizi söyleyin” dedi.

“Anastasiades’in yaptıklarında bazı çelişkiler var”

• Soru: Farklı modellerin Kıbrıs Rum toplumunda da dile getirilmeye başlandığına dikkat çektiniz. Rum lider Anastasiades’in duruşunu nasıl buluyorsunuz? AKEL Polit Büro üyesi Çelebis müzakere heyetinden ayrıldı. Sizce Anastasiades ne yapmaya çalışıyor?
• Kiprianu: Çok güzel bir soru ama bu soruyu Sayın Anastasiades’e sormanız lazım. Ben, Sayın Anastasiades’in ne yaptığına ilişkin AKEL’in görüşünü söyleyebilirim. Biz Sayın Anastasiades’in yaptıklarında bazı çelişkiler olduğunu, kendisinin iki bölgeli, ikli toplumlu federasyonu destekleme konusunda tutarlı olmadığını görüyoruz. Bu nedenle kendisini eleştiriyoruz ve Çelebis müzakere grubunda yer almıyor. Sayın Anastasiades’in iki bölgeli, iki toplumlu federasyon çözümünü tutarlı biçimde desteklediğini, savunduğunu gördüğümüz takdirde Sayın Çelebis müzakere grubuna dönecektir. Sayın Anastasiades’e yönelik eleşirilerimizin ve Sayın Çelebis’in müzakere grubundan ayrılmasının amacı, Sayın Anastasiades’e net şekilde, bizim iki bölgeli, iki toplumlu federasyondan başka çözümü desteklememizin söz konusu olmadığını ifade etmektir. Bu noktada şunu vurgulamak isterim ki, Sayın Akıncı bu konuda çok net ve onun bu konuda net olmasından memnuniyet duyuyoruz.

“Türkiye’nin bazı görüşlerini empoze etmek, dayatmak istediği görülüyor”

• Soru: Kıbrıslı Türk lider Akıncı ile görüştünüz ve onun tavrının çok net olduğunu söylüyorsunuz. Türkiye başka modelleri gündeme getiriyor. Çavuşoğlu ziyaretinde uyum mesajları verildi ancak Akıncı ile yaptığınız görüşme ışığında Kıbrıs Türk tarafıyla Türkiye’nin uyumunu nasıl görüyorsunuz?
• Kiprianu: Türkiye’nin bazı görüşlerini empoze etmek, dayatmak istediği görülüyor. Bizim görüşümüzse çok net, bize göre Kıbrıs sorununun çözümü Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin beklentilerine ve isteklerine yanıt veren bir çözüm olmalıdır, başkasının değil. Ancak daha sonrasında nelerin yapılması gerektiği konusunda bizim görüşümüz çok net, eğer Türkiye Kıbrıs sorununun doğru zeminde çözülmesi konusunda yardımcı olursa, o zaman biz hidrokarbonlar konusunda bir diyaloğun başlamasını önereceğiz. Ayrıca İsrail’den başlayıp, Kıbrıs’tan geçip, Türkiye üzerinden Avrupa’ya gidecek bir boru hattının görüşülmesi konusunda da önerilerde bulunacağız. Bu anlamda, Kıbrıs sorunu çözüme kavuşturulduğu koşullarda, böylesi bir projenin yaşama geçirilmesinde tek ölçüt ekonomik kriterler olacak.

“Kıbrıs sorunu çözüme kavuşturulamadığı takdirde hepimiz kaybedeceğiz”

• Soru: Hidrokarbon konusunda Türkiye’den açıklamalar var, “kim ne derse desin sondaja başlarız”gibi. Bu süreçte bu konuda ne gibi gelişmeler bekliyorsunuz?
• Kiprianu: Hiçbir özel gelişme beklemiyorum. Kıbrıs sorununda çözüme ulaşamadığımız takdirde kimsenin hidrokarbonlardan kazanacak birşeyi olmayacak. Kıbrıs sorunu çözülmediği takdirde Kıbrıs’ın doğal zenginliğinin değerlendirilmesi tartışmalarında Türkiye yer alamayacak. Diğer yandan Kıbrıs sorunu çözülmediği takdirde biz de doğal zenginliğimizi değerlendiremeyeceğiz, bu da hem Kıbrıslı Rumların hem de Kıbrıslı Türklerin aleyhine olacak. Yani Kıbrıs sorunu çözüme kavuşturulamadığı takdirde hepimiz kaybedeceğiz. Halbuki Kıbrıs sorununun çözümüyle kesinlikle Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler olarak kazanacağız, hidrokarbonlardan yararlanabilmesi konusunda Türkiye ile de görüşmelerin yolu açılacaktır. Hidrokarbonların varlığı ve değerlendirilmesi perspektifi herkes için Kıbrıs sorununun çözümü yönünde motivasyon yaratıcı bir faktör olmalı.

“Yeter ki Kıbrıslı Türk toplumu liderinin altı oyulmaya çalışılmasın”

• Soru: Anastasiades ile Çavuşoğlu arasında temas olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
• Kiprianu: Bizim açımızdan tek başına, sadece temas sorun teşkil etmez. Yeter ki iki şeye uyulsun, Kıbrıslı Türk toplumu liderinin altı oyulmaya çalışılmasın ve yapılacak olan görüşmelerde hedef, üzerinde anlaşmaya varılmış olan çözüm modeli olsun.

BM’nin rolü...

• Soru: BM Genel Sekreteri’nin geçici olarak atadığı danışman Lute temaslar yapıyor. Haziran’a kadar Lute’un bir hazırlık çalışması içine girmesini bekliyor musunuz?
• Kiprianu: Bunu yapabilir. Ancak Lute’un kurumsal bir rolü yok. Kendisi önerilerini Genel Sekreter’e sunacak ve Genel Sekreter karar verecek. Biz Sayın Lute’un pek çok şey yapabileceğini, Haziran’a kadar müzakerelerin yeniden başlamasının zeminini hazırlayabilme imkanı olduğunu düşünüyoruz ki Haziran sonrasında müzakereler başladığında mümkün olan en kısa sürede çözüme ulaşabilelim.
   
• Soru: Yani BM’ye bu süreçte önemli bir görev düşüyor...
• Kiprianu: Kesinlikle, ancak BM defalarca bu sürecin Kıbrıslıların olduğunu vurguladı.BM Genel Sekreteri, bu sefer Kıbrıs toplumlarının liderlerinin, Türkiye’nin ve diğerlerinin bu süreci sonuna kadar götürme konusunda kararlı olduklarına ikna olmadığı takdirde, süreci başlatmayacağını defalarca söyledi.

“Sonuç hedefli özlü müzakerelerin başlaması için çalışmalıyız”

• Soru: Haziran’a kadar hazırlık yapılacağı ve Haziran’da sonuç alıcı bir sürecin başlayabileceği konusunda ne kadar iyimsersiniz?
• Kiprianu: Çok çok az. Bu nedenle hepimiz elimizden geleni yapıp, sonuç hedefli özlü müzakerelerin başlaması için çalışmalıyız. Çünkü müzakereler başlamadığı takdirde aşamalı biçimde taksime doğru sürükleneceğiz. Taksim, kalıcı bölünme Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler için, bütün Kıbrıslılar için yıkım olacaktır.