Cenk Paşa
Döviz krizinden Bitcoin ile çıkabilir miyiz? Bitcoin nedir? Bir para birimi mi? Spekülasyon objesi mi? Paraya dönüşen güç̧ mü? İnternet kullanıcılarını kullanarak gelir elde etmeyi seven gizli servislerin ürünü mü?
Klasik bankacılık sistemleri güvene dayanan bir sistem. Merkez bankaları yeni basılacak paralardan sorumlu Blockchain in tam tersi bir şekilde şeffaflık ve ortak karara dayanıyor. Bitcoin’i herhangi biri yaratabilir. Bunun sebebi ise yeni işlem verilerinin de bitcoin üretiminin de mining işlemi ile tamamlanması.
BLOCKCHAİN NEDİR?
Blockchain açık kodlu bir fikir olarak doğan, tüm kullanıcılara aynı hakları veren, şeffaflık ilkelerine bağlı, yerel olarak organize edilen bir veri tabanıdır. Yapılan tüm işlemler bloklara kayıt ediliyor. Tüm geçmiş sıralanmış şekilde görülebiliyor. Bu veriler merkezi bir bilgisayarda değiller, -node- larda kayıtlılar, dağıtılışlar. Bu şeffaflığı sağlıyor ve en az node sayısının yarısı kadar onaylanmadıkça değişiklikler onaylanmıyor. Bekleyen işlemler de listeleniyor, bir önceki kodlar ile listeli bekliyor.
MİNNİNG NEDİR?
Eğer “madenciler” yeni gelen işlemleri bir blokta kaydederse, bunları bir hash değeri ile mühürlemek zorundalar. Böylesi eşsiz bir karakter yayını oluşturmak için, yeni işlem verisini ve önceki bloğun hash değerini kullanmalılar. Tek seferlik anahtar bir bileşen olarak ortaya çıkıyor ve kriptografik görev gittikçe zorlaşıyor. Eğer bu veri bilgisayarca test edilip onaylanırsa, sadece o halde madenci yeni bir hash bulmuş oluyor. Eğer madenci yeni bir hash üretirse, ki bunun hedef değeri algoritmanın belirttiğinden yüksek olamaz, o zaman o yeni bir blok işlemiş oluyor. Bilgisayarlar bu sefer de diğer ağ node‘larını test edip değerin geçerli olduğundan emin oluyor. Bu talep edilen zaman aralığına bağlı olsun diye, blockchain‘in algoritması hesaplanacak hash‘in kompleksliğine göre 2,016 bloktan sonra, yani yaklaşık her iki haftada bir, zorluğa adapte olunmuş oluyor.
Bu yarışta madenciler bir sonraki blok için yarışıyor. Bunu tamamlayan, kullanıcıların ödediği işlem ücretlerini de elde ediyor. Özellikle yüksek bir komisyonun teklif edilmesi işlemi hızlandırabilir. İlave olarak, belirlenmiş bir ödül var, her blok için 12.5 yeni üretilmiş Bitcoin. 2009‘da, ödül halen 50 Bitcoin‘di. Ödül bu tarihten beri yarıya düştü, her seferinde 210,000 blok birbirine bağlandı. Toplam üretim miktarı 21 milyon Bitcoin; buna 2140 yılında varılması bekleniyor, şu an yaklaşık 17 milyon seviyesinde.
Klasik PC donanım madencilikte şu ana kadar elinden geleni yaptı. Bugün, özel Bitcoin madencileri hash değerlerini ASIC ile hesaplıyor. Bitmain Antminer S9 saniyede 13.5 milyar hash fonksiyonu ile başa çıkabiliyor (Terahash) fiyatı €3,400. Güç kaynağı için bir 250 Euro daha ödemek gerek. Mining o kadar çok enerji sarfediyor ki, bunu yapmak sadece düşük enerji fiyatı olan ülkelerde karlı.
Harvardlı ekonomist Kenneth Rogoff Bitcoin için şu senaryoyu çizdi: “Merkez bankaları artık kendi dijital para birimlerini üretebiliyorlar ve rekabeti kendileri kazanana kadar kuralları değiştirdikleri için etkiliyorlar.” „Bitcoin‘in bir merkez bankasının bastığı bir paranın yerini alacağını sanmak basitçe ahmaklık“. Gerçekte, büyük merkez bankaları kriptoparayı etraflıca düşünüyorlar. Avrupa‘da, İsveç e-kron ile ilk adımı atacak gibi duruyor.
Ağustos ayı kripto para piyasası için çalkantılı bir ay olmaya devam ediyor. Son bir haftada piyasadan çıkan para 65 milyar dolar. Geçen hafta 256 milyar dolar seviyesinde olan piyasa kapitalizasyonu 191 milyar dolar ile bu yılın en düşük seviyesine indi. Bitcoin’in piyasa hakimiyeti artmaya devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde yüzde 50 sınırını aşan kripto paraların amiral gemisi şu sıralarda yüzde 53.6’lık dilimle piyasayı domine etmeyi başardı.
Ünlü siber güvenlik uzmanı McAfee, en son girişimi olan kripto para cüzdanı Bitfi’yi hack’leyebilen herkese 100,000 dolar vereceğini ilan etmişti. McAfee antivirüs yazılımının eksantrik kurucusu, kişisel Twitter hesabından yaptığı paylaşımla “Bitfi cüzdanım hakikaten dünyanın ilk hack’lenemez cihazıdır.” dedi ve aksini ispatlayabilecek herkese para ödülü teklif etti. Bir grup araştırmacı, Bitfi cüzdanını hacklediğini iddia etti.
Suudi Arabistan’da düzenleyicilerden oluşturulan bir hükümet komitesi, kripto paranın krallık sınırları içinde yasak olduğuna dair bir bildiri yayınladı. Yapılan açıklamada, “kripto paraların hükümet gözetimi dışında olduğundan dolayı olumsuz sonuçlar doğurabileceği ve yüksek risk nedeniyle” ticaretine karşı uyarılarda bulunuldu. “Bitcoin de dahil olmak üzere bütün sanal paralar krallıkta yasa dışıdır. Bu tür uygulamalar kesinlikle yasaktır.”