Başbakan Faiz Sucuoğlu, kredilerini ödemekte zorluk çekenler için vade uzatarak, kredi taksit miktarının düşürülmesine imkân veren, Kredilerin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Yasa Gücünde Kararname’nin geçerliliğinin, 31 Mart 2022’ye uzatılacağını açıkladı. Buna göre kredi yapılandırması masrafsız olacak. Pul, vergi ya da harç ücreti alınmayacak.
Sucuoğlu, Maliye Bakanı Dursun Oğuz ve Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun’la birlikte bugün Başbakanlık Şeref Salonu’nda düzenlediği basın toplantısında, vatandaşın ve şirketlerin ekonomik açıdan rahatlatılması için alınan bazı önlemleri paylaştı.
Alınan kararlar arasında armatörlerin gemiler için ödediği harç ve ücretler için Dolar kurunun 10’a sabitlenmesi ve KDV oranı sıfırlanan maddelere yenilerinin eklenmesi de bulunuyor.
“Eksi büyüme ve TL’de ciddi değer kaybı…”
Başbakan Sucuoğlu, konuşmasına, 13 Kasım’da güvenoyu alan ve 16 Kasım’da resmi olarak göreve başlayan hükümetin bugün birinci ayını tamamladığına işaret etti.
Ülkenin ekonomik anlamda son 40 yılın en sıkıntılı sürecinden geçtiğini dile getiren Sucuoğlu, özellikle dövizin aşırı değer kazanmasının yarattığı sıkıntıya değindi.
Ekonominin 2014’te yüzde 4,9; 2015’te yüzde 4,1; 2016’da yüzde 3,8; 2017’de yüzde 5,5 büyüdüğünü kaydeden Sucuoğlu, 2018’de kurda dalgalanma yaşandığını ve bu dalgalanmayla TL’nin Dolar karşısında yüzde 39,52’lik değer kaybı yaşadığını hatırlattı.
Göreve geldiklerinde pandeminin de etkisiyle karşılarında eksi yüzde 16,2’lık büyüme rakamı bulduklarını anlatan Sucuoğlu, 16 Ekim 16 Aralık arasında TL’deki değer kaybının yüzde 59’a ulaştığını, sadece kendilerinin göreve geldiği 16 Kasım’dan bu yana ise değer kaybının yüzde 50,9 olduğunu belirtti.
2021’de TL’nin toplam değer kaybının yüzde 91,22’e ulaştığını da dile getiren Sucuoğlu, bu şartlarda bazı siyasi parti başkanlarının kendi dönemleriyle bu dönemi kıyaslamasının doğru olmadığını vurguladı.
Ekonominin rahatlatılması için uzmanlarla toplantılar yaptıklarını ifade eden Sucuoğlu, geçtiğimiz günlerde Bankalar Birliği ve Merkez Bankası başkanının katıldığı toplantılar yaptıklarını, daha sonra Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ı ziyaret ederek, açılımlar hakkında toplantı gerçekleştirdiklerini kaydetti.
Asgari ücret için karar Ocakta
Başbakan Sucuoğlu, bir soru üzerine Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun muhtemelen önümüzdeki hafta toplanacağını dile getirdi, “Asgari ücret seçim öncesi netleşecek. Ocak ayında bir karar üretilecek” dedi.
Kredilerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin yasa gücünde kararnamenin süresi 31 Mart’a uzatıldı
Tüm dünyada olduğu gibi KKTC’de de pandemi koşullarının hem bireyleri, hem şirketleri finansal olarak zorladığına ve ekonomik aktivitelerin yeterli ölçüde büyümesini engellediğine işaret eden Sucuoğlu, döviz kurlarındaki aşırı ve sürekli voltalitenin yarattığı sonuçlara işaret etti.
Özellikle döviz kredileri olmak üzere kredilerini ödeme sorunu yaşayanlar olduğunu kaydeden Sucuoğlu, koşulları dikkate alarak kredi ödemelerinde zorlanan vatandaşların kolaylıkla yapılandırma yapabilmelerini sağlamak için 31 Aralık 2021’e kadar geçerli olan Kredilerin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Yasa Gücünde Kararname’nin yürürlük süresini 31 Mart 2022’ye uzatacaklarını açıkladı.
Sucuoğlu, bu bağlamda eş zamanlı olarak hem KKTC Merkez Bankası, hem de Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği tarafından gerekli alt düzenlemelerin yapıldığını söyledi. Kredi borçlusu ve ödeme yapmakta zorlanan vatandaşların kredilerinin, talep edilmesi halinde, bankaları tarafından daha uzun vadede daha ve düşük taksitlerle yapılandırılabileceğini kaydeden Sucuoğlu, istenirse ödemesiz dönemler de sağlanarak ve bireylerin ödeme güçlerini olumlu etkileyecek şekilde yapılandırılmaya gidilebileceğini belirtti.
Her müşterinin şartları ve ihtiyaçlarının farklı olduğunu kaydeden Sucuoğlu, iyileştirilen krediler için uygulanacak, iyileştirilmiş faiz dahil, ödemesiz dönemin süresinin, uzatılacak vadenin ve düşürülecek taksit tutarının müşteriler ile bankaları arasında varılacak mutabakatla belirleneceğini söyledi. Sucuoğlu, her türlü yapılandırmanın masrafsız ve her türlü pul, vergi, resim ve harçtan muaf olacağını kaydetti.
Bazı ürünlerde KDV %5’ten sıfıra indi
Maliye Bakanı Dursun Oğuz, bugünden itibaren bazı ürünlerin KDV oranının yüzde 5’ten yüzde sıfıra indirdiklerini söyledi, listeyi açıkladı.
Buna göre; katkılı katkısız un ve nişasta, katı veya sığı yağ, sirke, limon suyu, nar ekşisi, bisküvi ve gofretlerde KDV oranı yüzde 5’ten sıfıra indi.
“Yazılı başvuru yapılmalı”
Ödeme sorunları yaşayan vatandaşın vakit kaybetmeden bankalarına yazılı başvuru yapması gerektiğini belirten Sucuoğlu, başvuruların yazılı şekilde yapılması gerektiğini vurguladı.
“Merkez Bankası süreci yakından izleyecek ve denetleyecek”
Bir süre önce Merkez Bankası Başkanı ve Bankalar Birliği yetkililerinin katılımıyla yaptıkları toplantıda yapılandırma konusunda her türlü kolaylığın yapılacağının ortaya konduğunu anlatan Sucuoğlu, Merkez Bankası’nın yapılandırma işlemlerini yakından izleyeceğini ve denetleyeceğini belirtti.
Sucuoğlu konuşmasında bir süre önce açılan yüzde 13 faiz oranı ile 150 milyon TL’lik ilk 6 geri ayı ödemesiz 36 ay vadeli bir portföyü anımsatarak, bu kredi paketine de başvuru alımının sürdüğünü anlattı.
“Armatörlerin gemiler için ödediği harç ve ücretler için dolar kuru 10’a sabitlenecek”
Sucuoğlu armatörler tarafından gemiler için ödenen harçlar ve ücretler için dolar kurunun 10 TL’ye sabitleneceğini de kaydetti.
Bunun yanında enflasyon muhasebesi, sabit varlıkların yeniden değerlendirilmesi, yabancı yatırımcıya teşvik, uluslararası finans standartları, yerli üretimin desteklenmesi konusunda da çalışmalar yapıldığını söyleyen Sucuoğlu, Euro’ya geçilmesi hakkında bir soru üzerine uzmanların bunun söz konusu dahi olmayacağını ifade ettiğine işaret etti.
Yine bir soru üzerine, asgari ücretle ilgili toplantıların yakında başlayacağını belirten Sucuoğlu, asgari ücretin muhtemelen seçim öncesi belirleneceğini belirtti.
“Market denetimleri sıkılaştırılacak… Cezalar can yakacak”
Marketlerdeki fiyat farklılıklarına ilişkin bir soru üzerine Sucuoğlu, market denetimlerinin çok daha sıkı şekilde yapılacağını ve cezaların can yakıcı şekilde uygulanacağını vurguladı.
“Daha acımasız olacağız vatandaşın sıkıntılı durumunu suiistimal edenlere göz yummayacağız” diyen Sucuoğlu, herkesten gerekli hassasiyeti göstermesini istedi.
Atun: “Fiyat denetim memurları sürekli sahada”
Bir soru üzerine fiyat denetim memurlarının sürekli sahada olduğunu vurgulayan Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, bakanlık olarak fiyat değişimlerini çok sıkı şekilde denetlediklerini belirtti.
“Tüketici de hangi malın hangi markette ne olduğunu da takip eder ama biz fahiş bir fiyatın fırsat değerlendirilerek uygulanmasına izin vermeyeceğiz” diyen Atun, Alo 171 hattını zaten bu günler için oluşturduklarını ifade etti.
Oğuz: “KDV oranı sıfırlanan maddelere yenileri eklenecek”
Daha önce bazı temel gıda maddelerinin KDV oranlarının sıfırlandığını anımsatan Oğuz, bu listeye yeni maddeler ekleneceğini belirtti. Oğuz, buğday unundan imal edilen ekmeklere zaten yüzde sıfır KDV uygulandığı ancak buna somun veya dilimlenmiş her türlü ekmek, pide yufka, sandviç veya bulgur ekmeği, her türlü çörek, peksemet, sade veya dondurulmuş hamur, ekmekçi mayası ve konsantresi ile her türlü katkılı ve katkısız unların eklendiğini kaydetti.
Yenilebilen katı veya sıvı, bitkisel veya hayvansal yağlar ile sirke nar ekşisi ve limon suyu ayrıca her türlü bisküvi ve gofretin de KDV’sinin sıfırlandığını söyleyen Oğuz, deterjan ve temizlik malzemelerinin KDV’sinin ise yüzde 16’dan 5’e düşürüldüğü bilgisini verdi.