‘Devleti kurtarma’ halisünasyonları çerçevesinde BRT her zaman hedef tahtasıdır. Hedefe konulur, ama BRT’nin ‘ne olduğu’na ve ‘ne olmadığı’na bakmak her nedense pek akla gelmez.
TC Yardım Heyeti’nin mantığına göre BRT bir ‘kamu iktisadi teşebbüsü’ gibidir ve bütçenin ‘kara delik’lerinden biridir. Bu yüzden de ‘katli vacip’tir!
Yani ‘küçültülmeli’, ‘personel giderleri azaltılmalı’, ‘bütçe açığı aşağıya çekilmeli’dir.
Bu önermeler yanlış mıdır?
Yani BRT küçülse, personel giderleri azalsa, bütçe açığı aşağıya çekse fena mı olur?
BRT=DEVLET DAİRESİ
Fena olmaz tabii...
Ama şu farkla: “BRT’nin küçülmesi, personel giderinin azaltılması, bütçe açığının aşağıya çekilmesi” ile “herhangi bir devlet dairesinin küçülmesi, personel giderinin azaltılması, bütçe açığının aşağıya çekilmesi” arasında hiçbir fark yoktur!
Zira BRT bütçe bakımından KKTC bütçesine bağımlıdır. Bu bağımlılık ilişkisi belli ki BRT’nin ‘siyasi çiftlik’ şeklinde kullanılması için kurulmuştu ama nedense bugüne kadar ‘çiftlik’ olmaktan kurtarılamadı.
BRT’nin gelir ve giderlerine bakıldığında manzara daha net şekilde algılanabilir.
Bugünkü verilere göre BRT’nin yıllık 45 milyon TL civarında gideri vardır.
Geliri ise 1 milyon TL civarındadır.
Mesele zaten gelir ile gider arasındaki uçurumdadır.
Bugün BRT’ye “tasarruf yap” diye seslenmek bir yere kadar doğrudur. Ama soru şudur: Nasıl bir tasarruf?
1 milyon TL’lik gelir yukarıya çekilemediği sürece, bütçe açığını 42 milyona indirmek midir ‘tasarruf’, 40 milyona mı, yoksa 35 milyona mı?
Bana göre ‘ezbere konuşmak’tan başka bir anlamı yoktur ‘tasarruf’ demenin!
BBC, TRT ve BİZİM BRT
BRT’yi konuşurken dünyada ‘kamusal yayıncılık’ nasıl yapılıyor, ona bakmak lazım.
Devlet tarafından kurulan ve yayınlarını kamu yararını ön planda tutarak yapan kuruluşların en belirgin özellikleri önemli gelir kaynakları ile donatılmış olmalarıdır.
Dünyanın en önemli kamu yayıncı kuruluşu BBC’nin bütün geliri ‘lisans ücretleri’dir. Reklam yayını yapmayan BBC, kendisine sağlanan gelir ile dünyanın en prestijli kurumudur.
İngiliz’i, ecnebiyi değil ‘anavatan’ı örnek seçenler için TRT’ye de bakalım.
TRT’nin 1,5 milyar TL’lik 2012 bütçesine göre gelirlerinin yüzde 80’i ‘elektrik faturalarından sağlanan fon’ ile ‘elektronik cihazalardan alınan bandrol ücretleri’dir.
TRT’nin 107 milyon TL’lik reklam geliri vardır ve bu önemli rakam, gelirleri içinde sadece yüzde 6’lık bir orana sahiptir. Bir başka deyişle TRT sadece ‘reklam gelirleri’ ile ayakta durmaya çalışsa, yüzde 94 oranında ‘küçülmek’ zorunda kalacaktı!
BBC ve TRT örneklerine bakmadan BRT’yi ‘kamusal yayıncı’dır diye onlarla aynı kategoriye koymak ve KİT muamelesi yapmak nasıl bir mantıktır?
Şimdiki haliyle BRT’nin bütçe bakımından herhangi bir devlet dairesinden ne farkı vardır?
Ya da şöyle sorayım: “BRT’nin küçülmesi, personel giderinin azaltılması, bütçe açığının aşağıya çekilmesi” ile örneğin “Tapu Dairesi’nin, Vergi Dairesi’nin veya Resmi Kabz Memurluğu Dairesi’nin küçülmesi, personel giderinin azaltılması, bütçe açığının aşağıya çekilmesi” arasında devlet bütçesi bakımından ne fark vardır?
Konuya devam edeceğiz, ama bu soruya ‘devlet kurtarma’ meraklılarından mutlaka bir cevap bekleyeceğim.
TRT 2012 YILI GELİRLER DAĞILIMI (%)
BRT GELİRLER DAĞILIMI (yaklaşık)