12 bin TL’lik fatura, 59 bin TL’ye , 100 bin TL’lik fatura 185 bin TL’ye çıktı
Zamlı tarife yoksul hane halkı kadar turizmi de fena vurdu. Otellerin elektrik faturaları üçe hatta dörde katlandı.
Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner Ocak ayından bu yana öngörülen ve önlem alınmasını talep ettikleri kötü senaryonun yaşandığını ifade ederek “Derdimizi anlatacak muhatabımız da yok. Bu konuya çare için geç kalınmamalı” dedi.
Çağıner: “KIB-TEK’i ayakta tutmak için tüm sektörleri batırıyorlar. Sadece KIB-TEK’i ayakta tutmaya çalışarak ülke ekonomisi yönetilemez. Önemli olan her ikisini de ayakta tutacak bir yapıdır.”
Fehime ALASYA
Elektrik tarifelerindeki zamla, özellikle yüksek dilim enerji kullanan otel işletmeleri üç katını aşan faturalarla karşı karşıya kaldı.
100 bin TL civarında elektrik faturası ödeyen orta ölçekli bir otelin yeni faturası 185 TL’yi aşarken, büyük işletmelerin elektrik giderleri kat be kat yükseldi. Butik otel tarzı küçük işletmelerde de faturalar 3’e, 4’e katlandı.
12 bin TL olan elektrik faturası 59 bin TL’ye çıkan butik otel işletmecileri, “Bizim gelirimiz bu denli artmadı ki, bu faturaları nasıl karşılayacağız çıkıp söylesinler” diye sitem etti.
Solar sistem kullanarak güneş enerjisinden faydalanan işletmeler de geçtiğimiz yıl yaz aylarında Elektrik Kurumu’ndan aldığı enerjiye karşılık 35 bin TL fatura öderken, yeni tarife ücretleriyle 120 bin TL’ye çıkan rakamlarla karşılaşacağını anlattı. ‘Yakıt değişim ücretinin’ belirsizlik içeren bir uygulama olduğuna da değinen solar sistem kullanıcıları, bu durumun kabul edilir olmadığını belirtti.
Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner ise Ocak ayından beridir öngörülen ve önlem alınmasını talep ettikleri kötü senaryonun yaşandığını ifade ederek “Derdimizi anlatacak muhatabımız da yok. Bu konuya çare için geç kalınmamalı” dedi.
Elektrik ücretlerine yapılan bu zamlarla sürdürülebilirliğin mümkün olmadığını anlatan işletmeler, “Büyük oteller çalışarak, küçük oteller ise çalışmayarak batacak” diyerek ‘zararına’ iş yaptığının altını çizdi.
Enerji maliyetlerini düşürecek formüller üretilmesi gerektiğini anlatan işletme sahipleri, “ülkeye turist getirilmesinin önü açılmalı” görüşünden yana hemfikir oldu.
Otelciler Birliği Başkanı Dimağ Çağıner:
“KIB-TEK’i ayakta tutmak için tüm sektörleri batırıyorlar”
Ocak ayından beridir öngörülen ve önlem alınmasını talep ettikleri kötü senaryonun yaşandığını ifade ederek “Çözüm istedik ama girişim yok, şu an itibariyle derdimizi anlatacak muhatabımız da yok. Bu konuya çare için geç kalınmamalı.” dedi.
Yapılan tüm uyarılara rağmen hiçbir önlem alınmadığını kaydeden Çağıner, bu enerji girişiminin sübvanseye edilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Ülke turizmini hareketlendirmek açısından ulaşım ve pazarlama konusunda da hiçbir çözümün ortaya konmadığını anlatan Çağıner, yurt dışı ile rekabet gücünün önemine değindi.
Çağıner, şöyle devam etti: “Uçak fiyatları ile rekabet etmek çok zor. Elektrik faturası dışında otellerin alacağı hizmet ve mallara bu zammın etkileri de yansıyacak. Daha önce çağrı yapmıştık, ‘gelin size anahtarları verelim de otelleri siz yönetiniz’ demiştik ama vazgeçtik, hükümeti yönetemeyenler otelleri hiç yönetemez, anahtarlarımızı vermeyiz.
Bu fiyatlarla pazarlama yapmak mümkün değil, fiyatları revize edersek, alıcısı ve talebi de düşecek, işletme kendini çeviremeyecek. Elektrik ücretlerine çare olunması için Ocak ayından beridir çağrı yapıyoruz. Sadece KIB-TEK’i ayakta tutmak için tüm sektörleri batırıyorlar.
Sadece KIB-TEK’i ayakta tutmaya çalışarak ülke ekonomisi yönetilemez. Önemli olan her ikisini de ayakta tutacak bir yapıdır.”
Faturalar katlandıkça katlandı, işletme sahipleri isyan etti:
“Önümüzü göremiyoruz”
Dome otel Genel müdürü Tolga Demiral:
“100 bin TL’lik fatura 185 bin TL’ye çıktı, ipin üzerinde gidiyoruz”
“Faturamız 100 bin TL civarında iken, şu an 185 bin TL geldi, klimaların çalışmadığı, ılıman iklim geçiş dönemindeyiz.
22 bin TL indirim aldık. Ama bu bir aylık indirim, önümüzdeki ay bu böyle devam edecek. Bizim gelirlerimizde bu denli bir artış yok, tüm maliyet hesaplarımız şaşmış durumda. En büyük kalem elektrik giderimiz ve bunu ücretlerimize yansıtamayız. Büyük bir çıkmazın içinde kara kara düşünüyoruz. Tasarrufa gidebileceğimiz hiçbir nokta ise yok, hiçbir yerden kısamayız. Bu yapı sürdürülemez. Uzun vadede bu yapı arz-talebi azaltır. Ne bu uçak biletleri ne de bu konaklama ücretleriyle kimse burayı tercih etmez. Pandemiydi, dövizdi derken üzerine elektrik faturaları da eklendi, tüm bunlarla başa çıkamayız. İç turizm ise zaten belli… İpin üzerinde gidiyoruz. Rekabet gücümüz Türkiye ile gidereke azalıyor. Türkiye fiyatlarını aşağıya çekerken biz yukarıya çekiyoruz.”
Acapulco Satış ve Pazarlama Müdürü Özer Özbilen:
“Elektrik faturalarımız üç katına çıktı, bu yapı ile sürdürülebilirlik mümkün değil”
“Elektrik faturalarımız üç katına çıktı. Bu bir zincirlemedir, bunu fiyatlara yansıtmak zorunda kalacağız, gelen turistin sayısı azalırsa devlete yine bundan zarar edecek. Turistin az gelmesi demek devletine yine zarar etmesi anlamına geliyor.
Bu rakamları fiyatlara yansıtırsak bu kez de turist getiremeyiz, zaten bilet fiyatları ortada. Devlet elektrikten istediği kadar gelir elde edeceğini düşünsün, genel olarak bu sıkıntılar var olduğu sürece yine zararda olacaktır. Bu yapı ile sürdürülebilirlik mümkün değil.”
Salamis Hotel Genel Müdür Süleyman Kansu:
“Enerji maliyetlerini düşürecek formüller üretilmeli, ülkeye turist getirilmesinin önü açılmalı”
“Dünyadaki krizle birlikte artan enerji fiyatlarını gelir-gider dengesinde tutmaya çalışıyoruz. Türkiye’de enerji maliyetleri çok düşük, ülkemizde de bu maliyetleri düşürmeliyiz. Ülkeye daha çok misafir getirmeliyiz. Enerji maliyetlerinin artması doğal ama maliyeti düşürücü adımlar atılmalı. Girişim başlatılmış ama henüz adım atılmadı, devletin içinde bulunduğu duruma da bakınca sadece sübvanseye çözüm olmuyor.
Enerji maliyetlerimiz çok yüksek, daha önce 1 TL’ye aldığımız elektriği şimdi 3 katından fazla artacak, bu enerji maliyetlerini düşürmeliyiz. Çeşitli formüller bulunmalı. Rekabet edebilmemiz için bu giderleri düşürmemiz gerekir. Uçak bileti ücretleri düşürülmeli, ülkeye turist getirmenin önü açılmalı.”
Kocareis Bungalows Direktörlerinden Ahmet Doğan:
“Çalışarak batacağız… Bu zamanda, bu zamlarla büyük oteller çalışarak, küçük oteller ise çalışmayarak batacak”
“İşletmemede güneş enerjisi kullanıyorum buna rağmen devletten alım yapacağım birkaç ayı nasıl karşılayacağım diye düşünüyorum. Geçen yıl Temmuz-Ağustos’ta üretimim yetmediği için KIB-TEK’ten elektrik kullandım, bana 35 bin TL fatura gelmişti, bu yıl aynı dönemde, yeni tarife ücretleriyle yapacağım kullanımda 120 bin TL civarı fatura gelmesini bekliyorum. Elektriğimiz Kilovat başına 98 kuruştan faturalandırılıyordu, 2 TL’yi geçti, 60 kuruş da yakıt değişim maliyeti eklediler, bu rakam 3,30 TL civarında olacak, bunun yanında KDV ücretleri de olacak. 98 kuruştan 3 TL’yi aşan rakamlara çıkmamalıydık, kademeli bir geçiş olmalıydı. Dövizdeki artışı anlıyoruz, bu eklenen rakamı da anlıyoruz ama stabil, sabit bir rakam olmalı. Ne ise onu bilmeliyiz. Acenteler bizden 2024 fiyatı soruyor, neye göre fiyat belirleyeceğiz? Biz 2022 yaz satışlarımızı yaptık, bunu ücretlerimize de yansıtamıyoruz, bu zararına çalışmamız anlamına geliyor. Bu zamanda, bu zamlarla büyük oteller çalışarak, küçük oteller de çalışmayarak batacak. Çalışarak batacağız. Turizmin artık devlet politikası olması gerek. Turizm paydaşlarının bulunduğu bir ortak yapı olmalı, tümü birlikte çalışmalı.
KIB-TEK’in batamaması, korunması için mücadele vermeliyiz, işletmelerin bu giderleri için ise kademeli geçişler olmalı, bu faturalar düşmeli veya işletmelere teşvik verilmeli.”
Burhan’s Hotel Direktörü Burhan Kalın:
“Mevcut tarifem 4’e katlandı. Bu işin içinden nasıl çıkacağımı bilmiyorum…”
“Geçtiğimiz 3 ay içinde tüm faturalarıma 4 bin TL gibi fatura ödedim çünkü her alanda tasarruf etmeye çalışmıştım, buzdolaplarını en aza indirdik, havuzun motorunu çalıştırmadık, aklınıza gelecek tüm elektrik giderlerinden kıstık. Ama artık yaz geliyor, bunu yapamayız. Mart ayında 17 bin TL fatura geldi, bu rakam indirimle birlikte 10 bine geri çekildi. Ama Nisan ayı faturası yine 17 bin TL geldi. Yazın yoğun olduğumuz aylarda geçen yıl 25 bin TL civarı fatura ödemiştim, bu yıl en az 100 bin TL ödeyeceğim gibi görülüyor. Mevcut tarifem 4’e katlandı. Bu işin içinden nasıl çıkacağımı bilmiyorum. Bunu oda ücretlerine yansıtmaya çalışıyorum ama doluluk oranım çok düştü. Geçen yıl 750 TL’ye oda verdim, bu yıl 1,400 TL dedim, herkes haklı, kimse geri dönmedi. Bu gidişle yazın da çok kötü geçecektir. Geçen yıl gaz tankını 6 bin 500 TL’ye dolduruyorken, bu yıl 22 bin TL doldurdum. Akaryakıt ücretleri çok fazla, et, balık ücretleri, restoran fiyatları ortada, tüm bunlar böyle iken insanlar ailece dışarıya çıkmaya korkar oldu.
Lefkoşa’dan gelmek için 400 TL benzin ücreti, 2 günde 1,600 TL beslenme, konaklama 1,700 TL, toplamda 3 bin 700 TL. Her geçen gün en iyi günümüz.”
Kemerli Konak Kayla Butik Otel (Archway Restaurant) Direktörü Murat Girgen:
“12 bin TL olan elektrik faturamız 59 bin TL’ye çıktı, bu faturaları nasıl karşılayacağız çıkıp söylesinler”
“Bu ödemelerle sürdürülebilirlik mümkün değil. 12 bin TL olan fatura 59 bin TL’ye çıktı, bizim gelirimiz bu denli artmadı ki, bu faturaları nasıl karşılayacağız çıkıp söylesinler. Kimse bizim derdimizden anlamıyor. Ödemediğimiz zaman hemen elektriği kesmeyi biliyorlar. Söylenecek çok şey var ama duyan yok. Zam kararı alınırken işverenleri de düşünmeliler, herkesi batırıyorlar.
Faturalarımızı çeşitli yerlere gönderdik, bunun böyle olmaması gerektiğin, altından kalkamayacağımızı anlatmaya çalıştık. Henüz çare bulan yok, bekliyoruz. Pandemiden çıkmış, iki yıl hiç iş yapmayan işletmeler bu zamların altından nasıl kalkar bilemiyoruz, çok ama çok zor.”
Burhan’s Hotel Direktörü Burhan Kalın: “Geçtiğimiz aylarda faturalarım 4 bin TL civarında idi, Mart ve Nisan ayı faturalarım 17 bin TL geldi.”
Dome Otel Genel Müdürü Tolga Demiral: “100 bin TL’lik fatura 185 bin TL’ye çıktı.”
Kemerli Konak Otel Direktörü Murat Girgen: “Tek bir otelde 12 bin TL olan elektrik faturamız 59 bin TL’ye çıktı.”