Ertuğrul SENOVA
İktidarın oylarıyla Meclisten geçen “Belediyelerin Birleştirilmesine İlişkin (Özel) Yasa Tasarısı”, Cumhurbaşkanlığı makamındaki Ersin Tatar tarafından onaylanıp Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi halinde CTP tarafından Anayasa Mahkemesi’ne taşınacak.
YENİDÜZEN, CTP’nin hangi iddialarla söz konusu Yasayı mahkemeye taşıyacağını ve sürecin nasıl işleyeceğini araştırdı.
CTP’nin iddiaları…
CTP, söz konusu yasanın tümünün, Anayasa’nın 119’uncu maddesi tahtında yerel yönetimlerin özerkliği ve yerinden yönetim ilkesine aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurmayı planlıyor.
Anayasa’nın, yerel yönetimlerin özerkliğine ve merkezi yönetim ile yerinden yönetimi ayırdığına dikkat çeken CTP, yerel yönetimlerin karar vermediği bir yöntemle bu yasanın tasarlanıp yürürlüğe girmesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu, yerel yönetimlerin haklarının görmezden gelindiğini iddia ediyor
Söz konusu yasada, yerel yönetimlerin yönetimiyle alakalı çok sayıda komite ve komisyonun kurulması kurgulanıyor. CTP, bu komite ve komisyonların merkezi otorite ağırlıklı olduğu iddiasıyla, yerellik ilkesinin ihlal edildiğini düşünüyor.
Bu kapsamda, Yasa’nın hemen tüm maddelerinin Anayasa Mahkemesi’ne taşınması hedefleniyor.
Süreç nasıl işleyecek? 3 senaryo…
İktidarın oylarıyla; oyçokluğuyla Meclisten geçen Yasa, ilk olarak Cumhurbaşkanlığı makamındaki Ersin Tatar’ın onayına sunulacak, bu noktada 3 farklı senaryo ortaya çıkacak…
Birinci senaryo, Tatar’ın 15 gün içerisinde Yasayı onaylaması ve Resmi Gazete’de yayımlayarak yürürlüğe girmesini içeriyor.
Böylesi bir durumda, Yasanın Resmi Gazete’de yayımlanmasının hemen ardından CTP, Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunacak ve ara emri talebinde bulunacak.
İkinci senaryo ise, Tatar’ın söz konusu Yasası Meclis’e iade etmesini içeriyor. Böylesi bir durumda muhalefetin, komite ve genel kurulda daha farklı baskı yöntemleri uygulaması bekleniyor.
Üçüncü senaryoda ise Tatar’ın, bazı maddelerin Anayasa’ya uygunluğunu Anayasa Mahkemesi’ne sormasını barındırıyor.
Böylesi bir durumda ilgili Yasanın Anayasa’ya uygunluğu, CTP’den önce Cumhurbaşkanlığı tarafından Anayasa Mahkemesi’ne sorulmuş olacak ve mahkeme 40 gün içinde Tatar’a sonucu bildirecek.
Tatar’ın açıklamaları “birinci senaryoya” işaret ediyor
Ancak Cumhurbaşkanlığı makamındaki Tatar’ın söz konusu Yasa ile ilgili yapmış olduğu son açıklamasında sarf ettiği “Yüce Meclis’imizin aldığı bu kararla birlikte belediyelerin çok daha etkin, hızlı ve kaliteli hizmet verebilmesinin yolu açılmıştır” sözleri, birinci senaryonun işleyeceğine işaret ediyor.
Önemli detay: AYM seçim tarihine ilişkin kararını 10 Eylül’de açıklayabilir
Bu arada CTP, yerel yönetim seçim gününe ilişkin almış olduğu “28 Kasım” tarihini de Anayasa Mahkemesi’ne taşımıştı.
Söz konusu dava, karara kalmıştı.
YENİDÜZEN’in elde ettiği bilgilere göre kararın 10 Eylül’de açıklanması bekleniyor.
Anayasa’nın 119’uncu maddesi ne diyor?
Anayasa’nın 119’uncu maddesinde, yerel yönetimlerin; bölge, belediye veya köy ve mahalle halkının yerel ortak gereksinmelerini karşılamak üzere kuruluş ilkelerinin, yasa ile belirtilen ve “karar organları seçimle oluşturulan” kamu tüzel kişiler oldukları ifade ediliyor.
Aynı madde ayrıca, yerel yönetimlerin kuruluş ve görevleri ile yetkilerinin, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak yasa ile düzenlendiği vurgulanıyor:
“Madde 119
(1) Yerel yönetimler, bölge, belediye veya köy ve mahalle halkının yerel ortak gereksinmelerini karşılamak üzere kuruluş ilkeleri yasa ile belirtilen ve karar organları seçimle oluşturulan kamu tüzel kişileridir.
(2) Yerel yönetimlerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak yasa ile düzenlenir.”