Hüseyin ÖZBARIŞCI
Maliye Bakanlığı’nın, alkollü içkilere getirdiği yüksek fon uygulamasıyla birlikte kazancını bu sektörden elde eden birçok işletme zor durumda kaldı. YENİDÜZEN’e konuşan sektör temsilcileri, “Artışlar karşısında fiyatları menümüzde yansıtamıyoruz, dayanabildiğimiz yere kadar dayanacağız diyoruz ama artık dayanamıyoruz. Kepenk kapatmak, ülkeyi terk etmek istemiyoruz” dedi.
Sorunun sadece alkollü içeceklerde olmadığını dile getiren sektör temsilcileri, temel gıda maddelerinin, gazın, akaryakıtın, elektriğin de fiyatının arttığını söyledi, gelirlerinin giderlerini karşılamadığını ifade etti.
Alkol tüketiminin ‘lüks’ olarak nitelendirilmesinin yanlış olduğunu da anlatan sektör temsilcileri, hükümete sorular da yöneltti ve halkın sorunlarına çare bulamadığından bahsetti.
Alkollü içki fiyatlarına nasıl bir artış yapıldı?
Resmi Gazete’de geçtiğimiz gün yayınlanan karara göre, rakı ve viskide litre başına 13 TL olan fon 50 TL’ye, şarabın litre başına 4 TL olan fonunun ise 20 TL’ye, birada daha önce litre başına 3 TL olan fon ise 15 TL’ye çıktı.
Otel işletmecileri ne dedi?
“Bu şekilde başka ülkelerle rekabet edemeyiz”
Ülkemizde faaliyet gösteren bazı otellerin temsilcileri YENİDÜZEN’e değerlendirmelerde maliyetlerin yüksek olması, turizmde rekabet edebilirlik için büyük bir dezavantaj olduğunu belirterek, “Alkollü içecekler turistik tesislerle, marketlerde satılan fiyatlarla aynı olmamalı” dedi.
Salamis Bay Conti Resort Hotel Genel Müdürü Süleyman Kansu:
“Rekabet edebilirlik açısından otellerin girdi maliyetleri düşürülmeli”
“Turizmi teşvik etmek, ülkeye turist çekmek istiyorsak, otellerimizdeki girdi maliyetlerini düşürmek durumundayız. Eğer, turistik tesislerde içki ve lüks ürünlere vergilendirme uygulanıyorsa turizm için devlet katkısı şart. Turizmde rekabet edebilirlik için ve ülkemize turist getirebilmek için girdi maliyetlerimiz düşmesi lazım. Bizim maliyetlerimiz yüksekse, rekabet edemeyiz, turistler de bizim ülkemizi tercih etmez. O yüzden otellerin girdi maliyetleri düşürülmeli.”
Acapulco Satış ve Pazarlama Müdürü Özer Özbilen:
“Bu gidişle anahtarları teslim etme noktasına geleceğiz”
“Alkollü içkiye yapılan artış sonrasında bu ne yazık ki fiyatlarımıza yansıyacak. Zaten uçak biletlerindeki yüksek fiyatlar nedeniyle ülkemize turist getirmekte zorlandığımız bir süreç yaşıyoruz. Bir de bu artış, ciddi anlamda ülke turizmini etkileyecek. Bu gidişle anahtarları teslim etme noktasına geleceğiz. Ülke turizmi için bu fiyatların süspansiyon edilmesi lazım ki, bizler de ülkeye turist çekebilelim. Alkollü içecekler turistik tesislerle, marketlerde satılan fiyatlarla aynı olmamalı. Ne yazık ki geleceğimizi de göremiyoruz. Pandemi ve savaş devam ettiği sürece önümüzü görmek zor…”
Meyhane işletmecileri ne dedi?
“Meyhane bir kültürdür, ‘lüks’ değil”
Meyhane işletmecileri, sadece alkollü içeceklere yapılan artışın değil, temel gıda maddelerine de zam yapıldığına vurgu yaptı, dayanamıyoruz dedi. “Meyhane ülkemizde bir kültürdür” diyen meyhane işletmecileri, sektörü ‘lüks’ olarak nitelendirilmesini de eleştirdi.
Mustafa Barışel (Ayandon Meyhanesi): “Dayanabildiğimiz yere kadar dayanacağız diyoruz ama artık dayanamıyoruz”
“Bizim sorunumuz sadece içki fiyatlarının artmasında değil. Temel gıda maddelerine de ciddi artışlar söz konusu ve bunu menümüze yansıtamıyoruz. 300 TL’ye kadar ulaşan fiyatlar var ve bu içkideki fiyat artışıyla birlikte daha da artacak. Çünkü bir bizim kazancımız alkollü içecektendi. Bu artış bize ciddi bir handikap yaratacak. Dayanabildiğimiz yere kadar dayanacağız diyoruz ama artık dayanamıyoruz. Gidişat odur ki, kilit vurup bu işi kapatacağız. İnsanlarımızın alım gücü düştüğünden dolayı artık pek meyhane tercih etmiyor. Gecede 3-4 masa yapmakla bu iş yürümez. Son dönemde müşterilerimizden ‘Meyhaneye son kez geliyoruz’ sözünü sıkça duymaya başladık. Bu artıştan sonra müşteri de gelmeyecek.”
Arif Bayraktar (Akşamcı Meyhanesi):“Kepenk kapatmak, ülkemi terk etmek istemiyorum”
“Elektriğe, temel gıda maddelerine son olarak da alkollü içkilere yapılan fiyat artışları nedeniyle kepenk kapatma noktasına geldik çünkü artık dayanacak gücü kalmadı. Alkollü içeceklerde uygulanan artış sonrası Fix menü 250 TL’ye verilmesi gerekirken, biz 180 TL’ye vermeye devam ediyoruz. Bu artışı fiyatlara yansıtsak, müşteri gelmeyecek ve daha çok zarar edeceğiz. Şimdi biz ne yapalım? Bugün meyhaneye gelen iki kişilik bir masa toplam 700 TL harcıyor. Eğer fiyatlar daha da artarsa kim gelecek? Sektöre ‘Lüks’ diye nitelendirme yapanlar, kaç kişinin bu sektörden kazanç sağladığına bir baksın. Ben kepenk kapatmak, ülkemi terk etmek istemiyorum. Artık halkın ensesinden ellerini çeksinler.”
Mehmet Şanlıer (Galınyol Meyhanesi):“Ülkemizde meyhane bir kültürdür, bir vazgeçilmezdir”
“Masalara verdiğimiz yiyeceklerden biraz kısarak o dengeyi kurabiliyorduk ama gelinen aşamada artık o şansımız da kalmadı. Bir meyhane müşterisi gelirse kazanç sağlar ama müşteri gelmiyor en büyük sorun orada… Üstelik de yapılan zamları menüye yansıtmamamıza rağmen müşteri gelmiyor. Meyhane kapanmaması için ekstra işler yapmaya başladık. Yapılan zamların tüm suçlusu şu andaki hükümettir. Gelinen aşamada hükümetin kendi kendini yargılaması lazım. Küçük esnaf batmış durumdadır. Artık evlerde çorba kaynamıyor. İnsanlarımız tabii ki lüksünden kaçacak. Ülkemizde meyhane bir kültürdür, bir vazgeçilmezdir.”
Bar-Cafe işletmecileri ne dedi?
“Karanlık bir tüneldeyiz”
YENİDÜZEN’e görüş bildiren cafe-bar işletmecileri ise ülkede yaşanan tüm zorluklara rağmen küçük esnaf olarak ayakta durmaya çalıştıklarını ancak geleceğin “karanlık olduğunu vurguladı.
Ufuk Katırcı (Raw Pub): “Neden halkın sorunlarıyla ilgilenmiyorlar?”
“Son 3 yıl içerisinde alkollü içeceklere bir kez artış yapılmıştı ve açıkçası bu artış bekleniyordu. Çünkü kendimize yetebilen ülke değiliz, açık söylemek gerekirse vizyonumuz da yok… Bu işyerinde ben de dahil 11 kişi kazanç elde ediyor ancak son 9 aydır bir maaş çıkaramayacak kadar duruma geldik. Her akşam yattığımda kendi kendime düşünüyorum, bizlere neden destek çıkılmıyor? Neden bana ülkem olanak sağlayamıyor? Ben neden yalnız bırakıldım? diye… Toplumda bir algı yaratıldı ‘süt biradan daha pahalı olur mu’ diye… Bize ‘şükredin’ diyorlar… ‘Pahalı ama tüm dünyada pahalı’ diyorlar. Evet, dünyada global bir sorun var ama başka ülkelerde süt ucuz satılıyor, insanların hayat kalitesi yüksek. Bugün süt alamayacak duruma gelmişsek şükretmemize gerek yok. Bize şükretmeyi öğretmesinler, süt nasıl ucuzlayabilir, hayat nasıl ucuzlayabilir konusunda çalışma yapsınlar ve uygulansınlar. Alkole lüks tüketim maddesi olarak bakılıyor. Alkol dünyanın hiçbir yerinde bir ‘lüks’ olarak nitelendirilmiyor. Alkollü içecek sosyal bir tüketimdir. Kendi ülkemizdeki vatandaşlarımıza bakamıyoruz tüm sorun burada… Bizim fiyat politikamız uygun fiyata vermektir ama uygulanan fon artışıyla biz bir birayı minimum 35 TL’ye vermek zorundayız ama yapamıyoruz… Buradan soruyorum. Neden halkın içerisine inmiyorlar? Neden halkın sorunlarıyla ilgilenmiyorlar? Neden bir fiyat düzenlemesi yapmıyorlar? Neden KDV’lere bir düzenleme getiremiyorlar? Yaptıkları tek şey halkı mağdur etmek…”
Kemal Gülercan (Barasta Cafe-Bar): “Karanlık bir tüneldeyiz ve tünelin ucunda ışık olup olmadığı da belirsiz”
“Ciddi bir kriz içerisinden geçtiğimiz bir dönemde ‘Turizm ülkesi’ diye nitelendirdiğimiz ülkemizde turistin en çok tükettiği ürüne bu denli bir artış kafamıza silah dayamaktan başka bir şey değildir. Yapılan zamlar karşısında her sektörde olduğu gibi bizde de hesaplara yansıyabilecek bir şekilde işlerimizde ciddi bir azalma oldu. Çünkü insanlarımızın alım gücü eridi ve gitti. Karanlık bir tüneldeyiz ve tünelin ucunda ışık olup olmadığı da belirsiz. İnsanların aşında ekmeğinde gözü olanlar bizi yönettiği sürece geleceğimiz de karanlık…”
Taner Bingöllü (Banda Cafe-Bar): “Küçük esnaf bu kadar olumsuzluğa ne kadar dayanabilecek?”
“Alkollü içkilere yapılan bu artış bizleri çok etkileyecek. Şöyle bir durum var ki, insanlarımızın alım gücü düştüğünden dolayı artık bizim sektörü tercih etmemeye başladı. Tercih eden de daha az miktarda tüketiyor. Zamların yanında son dönemde tam işimizi yaptığımız zamanlarda elektrik kesintisinin de yaşaması bizleri çok etkiliyor. Küçük esnaf bu kadar olumsuzluğa ne kadar dayanabilecek? Devletin bize destek olması lazım ama bu hep lafta kalıyor. Hiçbir destek yok.”