Ciklos’taki felakette iki yıl önce yaşamını yitiren dört gencin ailesi birleşerek ‘tamamlanmamış bir yolun trafiğe açılması’ iddiası ile yargıya başvurdu… ‘İhmal’ suçlaması ile İçişleri Bakanlığı bünyesindeki Kaymakamlık, Ulaştırma Bakanlığı bünyesindeki Karayolları Dairesi ve Polis Genel Müdürlüğü'ne tazminat davası açan aileler, sürecin ağır aksak işlediğinden dert yandı.
Fehime ALASYA
2018 yılında Ciklos’ta 4 gencin yaşamını yitirdiği felaketin üzerinden iki yıl geçti. Geçtiğimiz yıl, yaşanan olayla ilgili açıklanan üç raporun ardından çocuğunu kaybeden dört aile, Polis Genel Müdürlüğü, Kaymakamlık ve Karayolları Dairesi’ne dava açtı. Meclis Araştırma Komitesi’nin raporu ise 2019 Aralık ayında Genel Kurul’a sunuldu.
Hayatını kaybeden dört gencin ailesinin avukatlığını üstelenen Avukat Recep Soner Sağlam YENİDÜZEN’e bilgi verdi. Sağlam, “tamamlanmamış bir yolun trafiğe açılması” iddiası ile ‘ihmalden dolayı’ İçişleri Bakanlığı bünyesindeki Kaymakamlık, Ulaştırma Bakanlığı bünyesindeki Karayolları Dairesi ve Polis Genel Müdürlüğüne tazminat davası açtıklarını belirtti.
Yargı sürecindeki ağır aksak işleyişten yakınan aileler ise bir an önce çocuklarının ölümüne neden olan sorumluların yargılanmasını talep etti.
Bu kazada ihmali olanlar kadar ihmali olmayıp da hesap sormayanların da suçlu olduğunu dile getiren aileler, mahkeme sürecinde bir an önce sonuca varılması ve suçluların yargılanması istediğini belirtti.
Bu arada Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan ise ilerleyen günlerde YENİDÜZEN’e konuyla açıklama yapacağını söyledi.
Meclis Raporu'nda öne çıkan bazı satırbaşları nelerdi?
- Yol güzergâhındaki menfez görevini yapmadı, su yolun üstüne taştı,
- Yolda bazı noktalarda oto korkuluklar eksik bırakıldı,
- Korkuluklar standartlara uygun yapılmadı,
- Araç, bariyer bulunmayan yerden dere yatağına sürüklendi,
- Yol yükseltilip genişletilerek temeli ve meyli değiştirildi,
- İlgili şirket yolda yaptığı çalışmalarla anlaşma dışına çıktı.
Meclis Araştırma Komitesi raporu Genel Kurul’a sundu, Başsavcılık ile paylaştı
2019 yılında Ciklos konusunda Meclis Araştırma Komitesi Başkanı olan Özdemir Berova, Komite Raporunu 23 Aralık’ta 2019 Meclis’e sunduklarını ve Başsavcılık ile paylaştıklarını ifade etti. Berova, “Başsavcılığın elinde zaten bu dosya vardı. Araya pandemi girdi, ne kadar ilerleme oldu bilemiyorum. Biz raporu sunduk, sonra hangi aşamalardan geçti bilmiyorum. Davaya göre yasal zeminde çalışan işleyiş değişebiliyor.” şeklinde konuştu.
Aysal ve Yağcıoğlu’ndan ‘örtbas edilmesin’ uyarısı
Tüm sorumluların yargılanması gerektiğinin altını çizen Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Başkanı Seran Aysal, “Zaten biz bu tarz göz yummalara, üzerini örtmelere izin verdiğimiz için bu olaylar devam ediyor” derken, İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Gürkan Yağcıoğlu ise “İş yetkililere gelince süreç her zamanki gibi tıkandı.” şeklinde eleştiride bulundu.
Hatırlanacağı üzere söz konusu birlik ve odanın olayla ilgili yakinen çalışmaları olmuş, Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği bu yönde iki rapor hazırlamıştı.
Felakette hayatını kaybeden Günay Kandaz’ın annesi Selda Yavru:
“Onları Allah katındaki yargıya da havale ediyorum”
“Olayın yaşandığı an yolda polis yoktu, olmalıydı. Görgü tanıklarımız da var ama… Avukatımızla birlikte bu konunun takibini yapıyoruz”
Felakette hayatını kaybeden Günay Kandaz’ın annesi Selda Yavru, dört aile birleşip dava açtıklarını, konunun mahkemede olduğunu ifade etti. “Olayın yaşandığı an yolda polis yoktu, olmalıydı. Görgü tanıklarımız da var ama…” diyerek bu süreçte yaşadıkları bazı noktalara değindi.
Avukatlarının sürekli gidip geldiğini, konuyu takip ettiklerini fakat hiçbir sonuç alamadıklarını kaydeden Yavru, raporlarda birçok sorumlunun olduğu, kamunun birçok noktada suçlu olduğunun görüldüğünü ama yargı sürecinde ilerleyen bir durum bulunmamasından yakındı.
Yavru, “Avukatımızla birlikte bu konunun takibini yapıyoruz ama yine de her zaman onları Allah katındaki yargıya da havale ediyorum.” dedi.
Gaye Soyutok’un annesi Mehtap Karataş:
“Hiç bu olay yaşanmamış gibi davranıyor”
“Bizi unuttular, devletin ilgili kurumları hiç bu olay yaşanmamış gibi davranıyor. Bu yolları yapanlar hiçbir zaman yargılanmadı, devlet bizi yalnız bıraktı.”
Gaye Soyutok’un annesi Mehtap Karataş da “Devlet bizi yalnız bıraktı” diyerek, hiçbir ilgili kurumdan geri dönüş alamadıklarını anlattı.
“Bizi unuttular, devletin ilgili kurumları hiç bu olay yaşanmamış gibi davranıyor.” diyen Karataş, avukatlarının mahkeme sürecini takip ettiğini belirtti.
İki yıldır acılar içinde yandıklarını anlatan anne Karataş, “Bu yolları yapanlar hiçbir zaman yargılanmadı, devlet bizi yalnız bıraktı.” şeklinde konuştu.
İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Gürkan Yağcıoğlu:
“Bürokraside takıldı, yine irade gösterilemedi”
“Rapordan sonra süreç ilerlemedi. Her zamanki gibi bürokraside takıldı, yine irade gösterilemedi.”
Ciklos’taki felaketin ardından sorumluluk bilinciyle rapor hazırlama konusunda görev üstlendiklerini anlatan Yağcıoğlu, “İş yetkililere gelince süreç her zamanki gibi tıkandı. Rapordan sonrası yetkililerindi ama süreç işlemedi. Her zamanki gibi bürokraside takıldı, yine irade gösterilemedi.” dedi.
Bu durumu yadırgamadığını ifade eden Yağcıoğlu, “Bizimle gelip eylem yapalım diyen zihniyetler aynı mantıkla pandemi hastanesi yaptı. Defalarca orayı su basacağına dair bilimsel veriler tuttuk. Bu zihniyette olan bir yönetimden konuyu ileriye taşıması ve sonuçlandırması da beklenmezdi.” şeklinde konuştu.
Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Başkanı Seran Aysal:
“Örtbas edilmemeli”
“Örtbas edilmemeli. Zaten biz bu tarz göz yummalara, üzerini örtmelere izin verdiğimiz için bu olaylar devam ediyor. Buradaki olayın birden çok sorumluları vardır.”
Geçmişten günümüze birçok sorumlu olduğuna değinen Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Başkanı Seran Aysal, tüm sorumluların yargılanması gerektiğinin altını çizdi.
Aysal, “Zaten biz bu tarz göz yummalara, üzerini örtmelere izin verdiğimiz için bu olaylar devam ediyor” dedi.
Süreçle ilgili kendilerine düşen çalışmayı yaptıklarını belirten Aysal, Meclis Araştırma Komitesi’nin raporu Meclis’e aktarımının ardından Savcılığın alıp bu konuyu ileriye taşıması gerektiğini belirtti. Hazırladıkları rapor ile kamu nezdinde dava açılması gerektiğini dile getiren Aysal, “Buradaki olayın birden çok sorumluları vardır. Bu durumu Savcılık makamı gerekli girişimi yaparak soruşturma başlatmalı. Burada belli görevlerdeki kişiler, yapılması gereken birçok hususu atlayarak çalışmaları yürüttü.” dedi.
“Zaten biz üzerini örtmelere izin verdiğimiz için bu olaylar devam ediyor”
Bu tür konuların örtbas edilmemesi gerektiğinin altını çizen Aysal, dört gencin ölümüyle ilgili büyük sorumluluğun devlet bacağında olduğunu ifade ederek, “O gençler orayı geçtiyse bile geçmesine de izin veren devletti, tüm bu sorumlu veya sorumlular tespit edilip konu yargıya taşınmalı.
Geçmişten günümüze birçok sorumlu vardır. Zaten biz bu tarz durumlara, üzerini örtmelere izin verdiğimiz için bu olaylar devam ediyor.” şeklinde konuştu.
Neler yaşanmıştı?
5 Aralık 2018'de şiddetli yağışın ardından Ciklos mevkiinde yoldaki su akıntısına kapılan 4 genci taşıyan araç uçuruma yuvarlanmıştı. Olayın ardından ihmal iddiaları basında çok konuşulmuştu.
Araçta bulunan 21 yaşındaki Tolga Bekçi, 23 yaşındaki Ahmet Kılıç, 18 yaşındaki Gaye Soyutok ve 18 yaşındaki Günay Kandaz hayatını kaybetmişti.
PGM Özel Hareket Müdürlüğü ekipleri, Girne Polis Müdürlüğü’ne bağlı Cürümleri Önleme Şubesi, Adli Şube ekipleri, Girne İtfaiye Şubesi ekipleri, Girne Belediyesi ekipleri ve Güvenlik Kuvvetleri’ne bağlı Özel Görev Kuvveti ekipleri ile Havacılık Birlik Komutanlığı ekipleri, günlerce karadan ve havadan arama kurtarma faaliyetlerini sürdürmüş, hayatını kaybeden bazı gençlerin cesetlerine ve araca yoğun uğraşlar sonucu ulaşılmıştı.
Trajedi üstüne trajedi…
Felakette oğlu Tolga Bekçi’yi kaybeden baba Mehmet Bekçi’ye oğlunun ölümünün ardından rahatsızlanarak kaldırıldığı hastanede kanser teşhisi konulmuş, akciğer ameliyatı olan baba yaklaşık 7 ay kanser tedavisi görmüş, 2 Aralık 2019’da ise hayatını kaybetmişti.
Aile, Bekçi’nin son dileğini yerine getirerek, bir yıldır evlat özlemiyle yanan babayı oğlunun yanına defnetmişti.
Oğlunun acısı henüz tazeyken, gözünün önünde eşinin ölümüne tanıklık eden Seynur Bekçi ise YENİDÜZEN’e konuşmuş, devletin yüzünden ailesinin parçalandığını hem oğlunu hem eşini kaybederek evinin yıkıldığını söylemişti.
Meclis Araştırma Komitesi raporunda önemli tespitler yer almıştı
Meclis Araştırma Komitesi, Özdemir Berova Başkanlığında yürütülen çalışma Raporunu, geçtiğimiz yıl Aralık ayında tamamlamış, Meclis’e sunmuştu.
Meclis Araştırma Komitesi raporundaki en önemli bulgularda “Mühendislik hatası” işaret edilirken, söz konusu yolun “İhale Şartnamesi ve proje” ile mühendisin kim olduğun bulunamadığı ifade edilmişti.
Komite’nin görüşmelerinde “İhale Şartnamesi”ni istediği, ancak “TC Projesi” olduğu belirtilen şartnamenin komiteye sunulamadığı kaydedilmişti.
Komiteye davet edilen dönemin Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Kemal Bağzıbağlı’nın söz konusu projeyle ilgili istenen İhale Şartnamesi’nin TC Karayolları Dairesi’nde bulunduğunu belirttiği, bunun TC-Karayolları’ndan resmi olarak talep edilmesi gerektiğini söylediği de öğrenilmişti.
Komite raporunda söz konusu yolun TC Projesi olduğu belirtilirken, yoldaki çalışmalarla ilgili esas kontrolün TC Karayolları tarafından yapıldığı, ülkedeki Karayolları Dairesi’nin teknik anlamda fiili kontrollüğü bulunmadığı idari noktada görevleri olduğu kayıtlara geçmişti.
Raporda öne çıkan bazı satırbaşları nelerdi?
- Yol güzergâhındaki menfez görevini yapmadı, su yolun üstüne taştı,
- Yolda bazı noktalarda oto korkuluklar eksik bırakıldı,
- Korkuluklar standartlara uygun yapılmadı,
- Araç, bariyer bulunmayan yerden dere yatağına sürüklendi,
- Yol yükseltilip genişletilerek temeli ve meyli değiştirildi,
- İlgili şirket yolda yaptığı çalışmalarla anlaşma dışına çıktı.
Mühendis ve Mimar Odaları Birliği de Ciklos raporu yayımlamıştı
Sel felaketini irdeleyen bir diğer çalışma Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) tarafından hazırlanan 2 ayrı raporda yer almıştı. Bu raporda da 4 gencin sel sularına kapılarak hayatını kaybettiği Ciklos’ta, tıkanan menfez nedeniyle, suyun dere yatağından geçemeyerek, yola çıktığı tespit edilmişti.
KTMMOB TARAFINDAN HAZIRLANAN RAPORLARDA YER ALAN BAZI TESPİTLER:
- Boğaz deresinde (Ciklos mevkii) 5 Aralık saat 14.00-20.00 saatleri arasında meydana gelen şiddetli akışla birlikte gelen dal, ağaç ve çöpler menfez girişini tıkadı.
- Aynı gün 22.00-24.00 saatleri arasında ikinci ve daha şiddetli akış, girişi tıkanmış menfezden geçemedi, su yol üzerine çıktı.
- Ciklos mevkiindeki derivasyon kanalı şu anki yapısı ile tehlike arz ediyor.
- Bu kapsamda dere boyunca istinat duvarı yapımı öneriliyor.
- Lefkoşa-Girne anayolunun drenaj sistemi kapsamlı olarak incelenmeli, yüzeysel akış sorunlarının giderilmesi için detaylı projelendirme yapılmalı.
- Alsancak Lapta anayolu, güney-kuzey istikametinde dağdan denize dökülen derelerin taşıyacağı su miktarları dikkate alınmadan inşa edildi.
- Bu bölgedeki yol altı menfez veya kanalları çok yetersiz…
- Her yol genişleme çalışmasında mühendislik açısından ortaya konamayacak yaklaşımlarla menfezlerin boyutlara müdahale edildi.
- Karayolunun 2018 yılında gerçekleştirdiği genişletme projesine ilişkin proje ve hesaplara erişilemedi.
- Karayolu kenarı ve kenar alanları için hangi güvenlik unsurlarının uygulandığı yönünde kesin bulgulara ulaşılamadı.
- Son 10 yılda Ciklos bölgedeki yağışlarda ciddi artış görüldü. Buna rağmen, ülkede yağış-şiddet-zaman grafikleri oluşturulmadı.
- En erken zamanda havza yönetimi uygulamaya başlanmalı.
- Yeni yapılacak veya rehabilite edilecek tüm yollar, mevcut yapı ve drenaj hatları son yıllarda elde edilen yağışlar dikkate alınarak, kontrol edilmeli.
- Şu anda Ciklos mevkiinde yapılan dere derivasyon çalışması kısa vadede uygun… Ancak mutlaka hidrolik ve geoteknik analiz yapılarak suyun o kanalda herhangi bir erozyona sebep olmaması için neler yapılması gerektiği belirlenmeli.