Fehime ALASYA
Adadaki ithal ürünlerin önünün biraz olsun kesilmesiyle, özellikle geri dönüşüm ürünlerinde daha verimli ve etkin bir üretim yakalayabileceklerinin altını çizen Çıralı Plastik Ltd. Direktörü Ali Çıralı, buna devletin çeşitli çalışmalarla öncülük etmesi gerektiğini anlattı.
Ali Çıralı öncülüğünde, çocukları Özgül ve Özge ile gün be gün başarıya doğru ilerleyen Çıralı Plastik, kalitesinden ödün vermiyor. Tam bir aile şirketi olan Çıralı Plastik, 1992 yılından beridir, Lefkoşa Sanayi Bölgesi’nde plastik poşet sektöründe faaliyet gösteriyor. Öncesinde mop, süpürge, şişe kapakları gibi enjeksiyon işlerini yürütmekteydi. Bir makine ve iki personel ile iş başı yapan şirket, günümüzde 50 makine ve 40 personel ile sektörde yer alıyor. Her boyut, ebat, renk ve kalitede poşet üretimi yapabilen firma, plastik ambalajlar, hellim, çerez, tuvalet kâğıdı ambalajı, fidan ekim torbaları polietil, yani doğada geri dönüşümü olan bir ürünle hizmet veriyor.
Geri dönüşüm tesislerinde veya çözünebilir türde olan poşetlerin doğaya zararı olmadığına değinen şirket direktörü Ali Çıralı, “Market ve alışveriş yerlerinde naylon poşet tüketimini en aza indirgemek için ücretli hale getirdiler. Ücrete tabi tutulan poşetler de, tüketicileri mümkün mertebe daha az kullanmaya itiyor” diyor.
“OKULLARDAN EĞİTİM İLE BAŞLAYAN BU BİLİNÇ, KISA SÜREDE EVLERE DE YAYILABİLİR”
Geri dönüşüme, gerekli önemin verilmesi gerektiğini belirten Çıralı, sektördeki sıkıntılara da değindi. Çıralı şöyle devam etti: “Türkiye'de işçilik ve elektrik çok ucuz olduğu için yerli firmalar ithal ürünlerle mücadele edemiyor. Piyasanın yüzde sekseni ithal siyah çöp poşetidir. Çöp torbası ithali devlet ayağıyla engellense veya en aza indirgense, firmalarımız da geri dönüşüm ve doğa dostu ürünlerin üretimi arttırılır. Türkiye’de bu plastikleri toplama işçiliği bile yüksek bir maliyettir. Çöpten toplayıp almak için... Çöpe giden plastiklerin büyük bir bölümü çöp torbası imalatında değerlendirilebilir. Haspolat bölgesindeki sanayimizde, çöpe gitmeden önce kullandığımız plastik atıkları geri dönüştürüyoruz. Plastik, cam, bahçe atıkları, gıda atıkları gibi atıkların geri dönüşümü olması gerek. Geri dönüşüme artık gerekli önemi vermeliyiz. Artık gerek devlet, gerekse belediyelerin, yerinde ayrıştırma ile geri dönüşüme önem vermeli ve girişim yapmalı. Okullardan eğitim ile başlayan bu bilinç, kısa sürede evlere de yayılabilir”
İTHAL ÜRÜNLERLE REKABET ZOR…
Plastik sektöründe maliyete en önemli girdi etkisinin elektrik olduğunu anlatan Çıralı, "Türkiye'de 20 kuruşun altına ödenen sanayi elektriği, bizim adamızda 54 kuruştur. Onlardan üç katı fazla elektrik ödüyoruz" diyerek, rekabetin çok zor olduğuna değindi. Dış piyasadaki ithal ürünlerle rekabetin şartların eşit olmamasından dolayı kaynaklandığını anlatan Çıralı, Ada içerisinde düzeyli bir rekabet bulunduğuna değinerek, iç rekabetin gelişimi arttırdığı inancında.
AVANTAJLARI ‘ERKEN TESLİM’
Yeşil hat tüzüğü kapsamında Kıbrıs’ın güneyi ile de çalışan Çıralı Plastik Direktörü Ali Çıralı, Kıbrıs’ın güneyinde gıda ile temas etmeyen poşet çeşitlerine yasak getirildiğini ve gerekçelerini de fabrikalarımızı denetimleyememelerine bağladıklarını belirtiyor. Toplam satışların içerisinde yüzde 25'i Kıbrıs’ın güneyine yapılıyor. Kalite açısından ve fiyat açısından daha uygun maliyet olduğuna değinen Çıralı, avantajlarının erken teslim olduğuna değiniyor.
Talebe göre üretim yapan şirket, mevcut kapasitesinin %70'ini kullandığını anlatıyor. Özellikle özel günlerin öncesinde artan şirket yoğunluğu, mevsimsel farklılıklar göstermiyor.
“İHRAÇ OLANAKLARIMIZ ÇOK SINIRLI”
Üretim maliyetleriyle yurt dışındaki firmalar ile rekabet edemediklerinden yakınan Çıralı, bu yüzden yurt dışı fuarlarına çok fazla katılmadıklarını belirtiyor. Çıralı, “Yurt dışı fuarlarına pek katılmıyoruz, ihraç olanaklarımız çok sınırlıdır. Özellikle girdi maliyetlerimizle, yurt dışı firmalarına rakip olamıyoruz. Katılsak da rekabet edemiyoruz. O yüzden katılmanın bir anlamı olmuyor. Yurt dışına ihracatımız çok fazla yoktur, yeşil hat tüzüğü ile güneye ürün ihraç ediyoruz. Örneğin İngiltere ile girişimlerimiz oldu fakat vergiler belimizi büktü, mümkün olmadı” diyor.