Okul Öncesi Eğitim ve Gelişim Uzmanı
Çağımızın en büyük problemlerinden biri olan dikkat eksikliği ve hiperaktivite, tam olarak gerçek nedeni bilinmemekle birlikte birçok araştırma sonucunda beyindeki nörolojik bir bozukluktan kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu problemde tanının erken konulması çocuğun tedavi süreci için çok önemlidir. Genellikle çocuk ilkokula gidip dikkat gerektiren etkinliklere adapte olamayınca tanı konuluyor. Daha erken tanı konulması için bu süreçte aileye ve okul öncesi kurumlara büyük rol düşüyor.
Sebepleri arasında genetik nedenler de bulunur; anne babadan veya ailedeki diğer bireylerden olabildiği gibi tamamen aileden bağımsız, sonradan gelişebilen bir rahatsızlık şeklinde de olabilir.
Tedavi sürecinin erken başlayabilmesi için çocuğun bizlere verdiği belirtilere dikkat etmeliyiz.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun belirtileri;
- Aşırı konuşkandır.
- Aşırı koşar, tırmanır.
- Sakin duramaz, okulda sırasını sık sık terk eder.
- Ani kararla düşünmeden hareket eder.
- Ödevlerini, etkinlikleri acele bitirir.
- Sabrı yoktur, sırasını bekleyemez.
- Konuşmayı veya soruyu sonuna kadar dinleyemez.
- Unutkandır. Kitaplarını, eşyalarını sık sık kaybeder.
- Bir işi tamamlamakta zorluk çeker.
- Ayrıntılara dikkati yetersizdir. Dikkatsizce hatalar yapar.
- Uzun süre dikkatini odaklamasını gerektiren işlerden kaçınır ya da sevmediğini söyler.
- Bir işle uğraşıyorken dıştan gelen etkilerden hemen etkilenir.
- Yaşıtları ile ilişkileri genel olarak kötüdür.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu olan çocuklara yaklaşım için ailelerin ve öğretmenlerin dikkat etmesi gerekenler;
- Çocukla zaman geçirmek için her gün ayrı özel zaman ayırılması gerekmektedir.
- Konuşurken dikkatini tamamen size verdiğinden emin olun ve anlaşılır açıklayıcı bir şekilde konuşmaya dikkat edin.
- Etkili bir disiplin sistemi kurun.
- Çocuğu yetenekli olduğu etkinliklere yönlendirin.
- Ani hareketlerini ‘dur, bak ve düşün’ stratejisini kullanarak kontrol etmesini öğretin.
- Günlük ve haftalık planlarını yapmalarına yardımcı olun.
- Yaptığı davranışlar karşısında tepkilerinizi hemen belirtin, özellikle cezalandırmaktan çok, olumlu yaptırım uygulayın. Anlamlı ve güçlü ödüller kullanın.
- Sabırlı olun! Çocukların bu hareketleri bilinçli yapmadığını, biyolojik bir problem sonucu oluştuğunu unutmayınız.