Cenk Paşa
Doksanların sonlarında, 2000’lerin başlarında biz çocuklar olarak çoğunlukla sokakta oynayan ve sadece acıktığımızda eve giden nesildik. Ailemiz bizi tek tük geçen arabalardan ve kötü niyetli insanlardan korumaya çalışıyorlardı. Teknolojinin durdurulamaz yükselişi ve internetin hayatımıza girmesi ile sokakta oynama alışkanlığı da nerdeyse kayboldu. Artık çocuklarımız dışarıya çıkmak yerine vakitlerini internette geçiriyorlar.
İnternet kullanımı tehlikesiz bir aktivite gibi görünse de aslında içerisinde birçok tehlikeyi barındırabiliyor. İnterneti yasaklama yoluna yönelmeniz sadece koyduğunuz yasağın dikkate alınmamasını sağlayacaktır. İnterneti çocuğunuz için nasıl daha güvenli hale getirebilmeniz için birkaç ipucu.
Çocuğunuz ile konuşun
Çocuğunuzu internette güvende tutmanın en önemli yolu onunla konuşmanız. Çocuklarınıza vereceğiniz tavsiyelerin dikkate alınmasını istiyorsanız onlardan gelecek her soruya samimiyet ile cevap vermeniz gerekmektedir. Soruları cevaplamaktan kaçınmayın. Çocuğunuzun internette karşılaşabileceği siber zorbalık sonrası doğrudan size veya öğretmenlerine hemen haber vermeleri gerektiğini açıkça söylemelisiniz. Elinizdeki tek kanıt olan zorbalık mesajlarını sakın silmeyin.
Ebeveyn kontrol yazılımları
Çocuklarınızın yaşına bağlı olarak ebeveyn kontrol yazılımlarından ve özelliklerinden mutlaka faydalanın. Çocuğunuzun erişmesini istemediğiniz siteleri oluşturabilir, çocuğunuzun internette harcamasını istediğiniz saat miktarını ayarlayabilirsiniz. Bazı yazılımlar çocuğunuzun internette geçirdikleri zamanı takip edip onlara söz hakkı da tanıyor ve istedikleri sitelerde daha çok vakit geçirmelerine de olanak sağlıyorlar.
Güvenlik çözümleri kullanmak
Virüsler siber dünyadaki en yaygın tehditlerden. Sosyal ağları kullanırken virüslerden kaçınmak için proaktif algılama yeteneklerine sahip sürekli güncellediğiniz antivirüs yazılımları cihazlarınızda olmalıdır. Ayrıca çocuğunuzun sosyal hesaplarına girecekleri cihazların kullanıcı hesaplarından olmalıdır. Kesinlikle yönetici hesabı olmamalıdır.
HTTPS ayarları
https protokolü sosyal ağları kullanırken güvenliğinizi sağlayan bir yazılımdır. Çocuğunuzun sosyal ağları gezinirken bu protokolde gezindiğine emin olun. Bunu web sitesinin adının yazdığı adres çubuğundan görebilirsiniz. Bu protokolde tüm şifreleriniz ve yazışmalarınız kötü amaçlı bir yazılım tarafından okunamaz.
Güçlü Şifreler
Güçlü şifre nasıl oluyor biliyor musunuz? Şifre12345 gibi tahmini kolay şifreleri seçmemeniz gerektiğini söyleyelim. Şifrelerinizi hiç kimse ile paylaşılmaması gerektiğini de sürekli çocuklarınıza hatırlatınız. Sosyal ağlardaki iki aşamalı güvenlik girişlerini de aktif hale getirmenizi öneririz.
Sosyal Ağlarda Gizlilik Ayarları
Sosyal ağlarda varsayılan ayarlar çok da güvenilir değildir. Siz çocuğunuzun hesabındaki gizlilik ayarlarına göz atmalı ve ayarları doğru şekilde yapmanızı öneriyorum. Örneğin Facebook profilindeki paylaşımların herkese açık olmaması, etiketlendiği resimlerin mutlaka onayına düşmesi önemli ayarlardır. Ayrıca siber dünyada yabancılar ile iletişim kurmanın gerçek dünya ile bir farkının kalmadığını çocuğunuza ısrarla söyleyiniz.
Sonuç
İnternet insanlık için değerli bir kaynaktı. Çocuklarınız interneti kullanırken maruz kalabilecekleri tehditler mevcut. Siber suçları ve kötü amaçlı aktörleri hafife almamanızı öneriyorum. Hayatınızdaki değerli insanları korumak için gerekli adımları gecikmeden atmalısınız. Kısaca özetleyecek olursak güvenliğiniz için;
- Şüpheli bağlantılardan kaçının
2. İtibarları şüpheli olan web sitelerine asla girmeyin
3. İşletim sistemini ve uygulamaları güncelleyin
4. Uygulamaları sadece resmi web sitelerinden indirin
5. Güvenlik Teknolojisi kullanın
6. Şüpheli formlara kişisel bilgi girmekten kaçının
7. Web tarayıcılarının getirdiği sonuçlar konusunda dikkatli olun
8. Sadece tanıdığınız kişileri kabul edin
9. Şüpheli dosyaları çalıştırmayın
10. Güçlü şifreler kullanın
Güvenli gezintiler.
Araştırmaya göre, siber zorbalığın en yaygın olduğu platform %40 ile Instagram. En çok hedef alınan kesim ise 14 ile 16 yaş arası gençler. Sırası ile %31 ile Facebook ve Snapchat, %27 ile Kik ve %21 ile Youtube olarak öne çıkıyor. Kik’te en çok 14 ile 16 yaş arasındaki gençler, Facebook, Whatsapp ve Pinterest’te ise en çok 12 ile 14 yaş arası çocuklar siber zorbalığa maruz kalıyor.
Siber zorbalık, ergen bireylerde, depresyon oluşturabiliyor, düşük benlik saygısı oluşturabiliyor, akademik başarıda sıkıntı ve problemler ortaya çıkarabiliyor. Yani sosyal medya üzerinde yaşanan sıkıntı ve problemler, aslında çocuk ve ergenler, bu kişiyle normal hayatta temas kurmasa bile hayatının bütün alanlarını olumsuz şekilde etkilemeye başlıyor.
Uzmanlar bunun için belli bir yaş aralığı veremese de çocuklarda dikkat dağınıklığı, uykusuzluk, psikolojik problemler gibi sorunlara neden olabileceği konusunda ebeveynleri uyarıyor. Bu durumda ise her ebeveyn kendi taktiğini uygulamak zorunda kalıyor. Tabii ki ailelerin tutumlarındaki farklılıklar nedeniyle bu kararı almak da uygulamak da sanıldığından çok daha zor.