CTP Mağusa milletvekili Erkut Şahali, dün mecliste yaptığı konuşmada tarım konusuna değindi. Şahali, Cypfruvex'in karar verme yetkisi olmadığını ve üretim sezonunu nasıl karşılayacağını sordu. Şahali, "Cypfruvex batarsa narenciye batar” dedi.
“Cypfruvex ve Narenciye sektörü” konusunda konuşan Şahali, şirkete olan ihtiyaca işaret etti, üretim sezonunda ortaya koyacağı performansın önemine dikkat çekti. Şahali, şirketin çok daha ciddi ve dünyadan haberdar olarak ve üreticilerin önünü açacak şekilde çalışmasının önemine işaret ederek, sezona yönelik endişe ve düşüncelerini paylaştı, Tarım Bakanı Dursun Oğuz’a yönelik sorular sordu.
Cypfruvex’in etkin bir şekilde çalışması gerektiğine inanç belirten Şahali, “Cypfruvex batarsa narenciye batar” uyarısında bulundu.
Şahali’nin açıklaması şöyle;
“İçinde bulunduğumuz sezon narenciye hasatının başlamasının tam arifesi aslında. Ve özellikle geçtiğimiz yıl ülkemizde meydana gelen yoğun yağışların ardından narenciye üreticilerini fazlasıyla memnun eder bir noktada oldu. Geçtiğimiz yıl beklentilerin üstüne çıkan rekolte bu yıl çok daha mutluluk verici bir noktaya erişecek eğer ürün para dönüştürülecek kabiliyet ortaya çıkarsa. Çünkü ürettiğimiz ürün yıllar itibariyle rekolte bakımından azalsa da halen daha iç piyasada tüketebileceğimizin kat be kat üzerindedir. Üstelik kalite olarak da dünyayla rekabet edebilecek bir kalitededir. Ancak bunun doğru zamanda doğru stratejilerle pazarlamasının da en az yetiştiricilik kadar ciddiyetle ele alınması ön koşuldur. Ve şu anda Cypfruvex’e her zamankinden çok daha fazla ihtiyaç duyduğumuz bir andayız. Çünkü Cypfruvex bir kamu kuruluşu olarak da üstüne üstlük Bakanın Cypfruvexle alakalı bu kurumu gerekirse bir kooperatife dönüştürerek üreticilerin yönetimine bırakmayı teklif eder pozisyonda olduğu bir zamanda Cypfruvex’in içinde bulunduğumuz üretim sezonunda ortaya koyacağı performans son derece önemlidir. Dahası ihracatçı kuruluşların giderek azaldığı bir dönemde Cypfruvex’in çok daha özenle yönetilmesi dünyada ne olup bittiğinden anlık olarak haberdar olması ve üreticinin bin bir emekle yetiştirdiği ürününü hızla paraya dönüştürecek manevra ve katkıyı ortaya çıkarması gerekir. Bu anlamda belli başlı kuşkularım var. Bu kuşkular bazı vakalara da dayanmaktadır. Dolayısı ile tespit yapmaksızın sadece edindiğim bilgiler ışığında Sayın Oğuz’a bu kürsüden bizleri muhatap alan endişeli üreticiyi bilgilendirme fırsatı vermeye çalışacağım.”
“Sezon rekoltesinin ne olacağına ilişkin öngörü nedir?”
“İçinde bulunduğumuz sezonda rekolte tahminlerinin yapılıp yapılmadığını sormakla söze başlamak istiyorum. Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ülkede üretilen tüm tarımsal ürünlerin envanterini tutmak, üretim döneminde bu envanterin ne kadarının iç pazarda ne kadarının dış pazarda narenciye açısından ne kadarının satışla ne kadarının sanayi tesisinde işleneceğini bilmek ve ona göre hesap yapmak durumundadır. Sezon rekoltesinin ne olacağına ilişkin öngörülerde bulunuldu mu? Geçtiğimiz yıl 32-33 bin ton civarında öngörülen King Mandaline rekoltesi 40 bin tonu aşmıştır. Bunda en önemli gerekçe elbette yoğun yağışlarla geçen üretim sezonu sonucunda tane ürünün beklenenden çok daha fazla ağırlığa erişmiş olmasıdır. Geçtiğimiz sezon tam da bu zamanda King Mandalinayla ilgili Cypfruvex’in ortaya koyduğu fiyat açılımı ürünün hali hazırda satılırken çok daha fazla üst değerden satılabilmesinin önünü açmış ve Cypfruvex üzerine düşen görevi layıkıyla yerine getirebilmişti. Üretici menfaatlerini de koruyarak ürünün daha üst değerden açacak fiyat manevrasını ortaya koymuş ve günün sonunda Cypfruvex’in belirlediği fiyat bir tavan fiyat olarak görülerek onun üzerinden ürünün ihracatının yolu açılmıştır. Ciddi endişe ve korkuyla başlayan 2017-2018 üretim sezonu ciddi bir başarıyla sonuçlanmış, 2018-2019 sezonundan da çok ciddi bir beklenti ortaya çıkmıştı. Hali hazırda sezon başlangıcındayken Cypfruvex fiyat açıklamayı düşünüyor mu özellikle King Mandaline için ve ardından gerçekleşecek Valencia hasadı için? Yoksa bu doğrultuda bir girişim söz konusu değil mi? Cypfruvex’in hali hazırda karar üretebilecek bir yönetim kurulu olmadığı da bilgimizdedir. An itibariyle karar vermeye yetkisi olmayan bir Cypfruvex üretim sezonunu nasıl karşılayacak? Üretici menfaatleri nasıl korunacak? Yönetim kurulunun olmayışı Cypfruvex’in layıkıyla görevini yerine getirmekte zorlanacaktır. Konsantre ürünün satışı aylar öncesinden yapılması gerekirken niye hala yapılmadı? Cypfruvex’in bir an önce karar verebilecek bir mobiliyete kavuşturulmasına ihtiyaç vardır. Cypfruvex’in emin ellerde olduğuna ilişkin endişelerimiz giderek artmaktadır. Sadece yönetimin olmamasından değil, şu an kurumda yönetici görevinde bulunanların geçmişlerinde kusurlu zafiyet gösteren ve görevi kötüye kullanan yöneticilerin olmasıdır. Narenciye bu ülkede en önemli ihraç maddelerinden bir tanesidir. Bu ülkede önemli bir nüfus geçimini narenciyeden sağlamaktadır. Giderek daralan üretim alanları ve giderek azalan üretici sayısına rağmen inatla ısrarla ve inançla bu konuda faaliyet gösteren yöneticilerin en önemli güvencesi Cypfruvex’tir. Cypfruvex batarsa narenciye batar. Dolayısıyla bu doğrultuda ne yapıldığını anlama ihtiyacımız vardır. Üreticilerin alacaklarının henüz alamamış olduğu, ihraç edilen ürünlerin ihracat teşvik primlerinin henüz ödenmemiş olduğunu biraz yumuşak geçerek anlattım. Buna daha zaman ayırma ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Bu ödemelerin ne zaman yapılacağına dair açığa çıkması gereken bir konudur.”