Ayşe GÜLER
Kaplıca’da yüreklere ateş düşüren, 4 kişinin hayatını kaybettiği olayın ardından denizlerdeki gizli tehlike; ‘rip akıntı’ yani ‘çeken akıntı’ gündeme geldi.
20 yıldır denizle iç içe olan, DAÜ Su Altı Görüntüleme Merkezi Başkanı Doç. Dr. Burak Ali Çiçek, bugüne kadar ‘çeken akıntı’ ile karşılaşmadığını söylese de dalgalı denizin bu akıntıdan daha tehlike olduğu uyarısında bulundu.
Çiçek, Baf’ta iki noktada denizde ‘çeken akıntı’ olduğuna dair uyarıcı levhalar olduğunu belirterek, kuzeydeki geniş kumsallarda, örneğin Altın Kumsal gibi yerlere bu tip uyarıların konulması gerektiğini belirtti.
YENİDÜZEN’e detaylı bilgi veren Çiçek, plaj güvenliği ve ilk yardım kurslarının gerekliliğine de vurgu yaparken, “Biz, savaşların tarihlerini, matematiği ezbere öğretiyoruz ama okullarda hayatı öğretemiyoruz” dedi.
“Yıllardır sahildeyim, denizdeyim… Böyle bir şey görmedim, yineliyorum. İlk yardım ve plaj güvenliğine çok önem verilmeli. Yurt dışında can kurtaran düğmesi var. Biz de can kurtaran dahi yok.”
DAÜ Su Altı Görüntüleme Merkezi Başkanı, Doç. Dr. Burak Ali Çiçek:
20 yıldır sahillerdeyim, rip akıntısı görmedim
“Benim tahminim söz konusu kişilerin hayatının kaybetmesine neden olan olay; rip akıntısı değil. Sahillerimiz kısa… Hem boy hem de en olarak küçük sahiller... Sahillere nehir akıntısı da yok. 20 yıldır sahillerdeyim, rip akıntısı görmedim.
Fırtınalı büyük dalga geliyor, güçlü şekilde çekiyor, üzerine dalga biniyor.
Öyle bir durum da olabilir. Kesinlikle rip akıntı demek doğru değil. Bölgeyi fotoğraflamadan, görmeden bunu söylemek yanlış…”
“Karpaz’a doğru olan bölgelerde akıntı var…”
“Sahillerde, Karpaz’a doğru olan bölgelerde akıntı var. Dalış yapılırken rip akıntıya rastlamak mümkün değil. Tam kıyıda oluyor.
Dalış, 12 metrede yapılıyor.”
“Fırtınalı dönemde denizde uzaktan durmak lazım”
“Fırtına döneminde dalgaların gücü müthiş olur. Mağusa’da Aralık ayında çalışma yapmam gerekiyordu. 25 yıllık dalgıcım, iyi bir yüzücüyüm. Ben dalgalardan o suya giremedim…
Şunu net söylemek lazım; fırtınalı dönemde denizde uzaktan durmak lazım… Halka bunu söylemek gerekir. Fırtınalı dönemde deniz kenarında olmak da dahi sıkıntı yaratır.”
“Şunu net söylemek lazım; fırtınalı dönemde denizde uzaktan durmak lazım… Halka bunu söylemek gerekir. Fırtınalı dönemde deniz kenarında olmak da dahi sıkıntı yaratır.”
“Deniz güzel ama tehlikelidir”
“ Ben bunca yıldır, denizin içine açılıp, saatlerce yüzme davranışı göstermem. Bizler, karaya adapte olmuş insanlarız. Bu durum risklidir. Denize bir anda girdiğinizde, denizdeki güçlerle farklı kas gruplarınız çalışır. Paniğe de sebep olur. Deniz güzel ama tehlikelidir. Dikkatli olmak gerekir.”
“Müdahale de profesyonel olmalı”
“3 arkadaşımı boğulmaktan kurtardım. Profesyonel scuba dalgıçları olmasına rağmen boğulma tehlikesi geçirmişlerdi. İnsanlar, bir anda denizde karşılaştıkları karşısında panik oluyor. Ona müdahale de profesyonel olmalı.”
“Savaşların tarihlerini öğretiyoruz ama okullarda hayatı öğretemiyoruz”
“Gelişmiş ülkelerde, ortaokul ve liselerde yüzme dersi veriliyor. Aynı şekilde ilk yardım kursları… Ancak bizde yok. Savaşların tarihlerini, matematiği ezbere öğretiyoruz ama okullarda hayatı öğretemiyoruz.”
“Altın Kumsal gibi geniş kumsallara uyarı levhaları konulmalı”
“Güneyde, Baf’ta iki noktada rip akıntısı olduğuna dair uyarı levhaları var. Bunlarla vatandaşları uyarıyorlar. Rip olmasa bile güçlü dalgaların olduğu açık sahiller var.
Bizde de vatandaşların sıklıkla tercih ettiği yerlere uyarıcı levhalar konulabilir. Geniş kumsallarda, örneğin Altın Kumsal gibi yerlere bu tip uyarılar konulabilir.”
Nasıl oluşuyor?
“Çeken akıntının uyarılarını Karadeniz’de koydurduk. Nehirlerde yağışlı dönemlerden sonra, hızlı şekilde tatlı suyun denize girdiği noktalarda sahil kesimindeki kum yapısı bozuluyor. Engemeler oluşuyor. Yukardan gelen dalga da hızlıca geçiyor, alttan geri dönerken bariyerlere takılıyor. Bu durum da girdap oluşturuyor. Genellikle dalganın geri çekildiği noktalarda girdap oluşur, yüzen kişileri denize çeken bir akıntı oluşuyor.”
Nasıl davranmak gerekiyor?
“Girdaptan kurtulmak için vatandaşların karaya doğru yüzmesi boşunadır. Böyle bir durumda vatandaşlar kendilerini sahile bırakmalı. Yani kendilerini serbest bıraktığında, girdap biraz çekip bırakıyor.
Bununla birlikte ikinci seçenek olarak; vatandaşlar akıntıyı dikkate alarak kıyıya paralel olarak sahile doğru yüzerek kurtulabilirler.”
“İlk yardım ve plaj güvenliğine çok önem verilmeli”
“Sahillerde çok alışkın değiliz, bu şekilde boğulma olabiliyor. Bizim insanımız yüzmeyi çok iyi bilmiyor. Suyun üzerinde birkaç kulaç atıp, gitmek yüzmek değil.
Yıllardır sahildeyim, denizdeyim… Böyle bir şey görmedim, yineliyorum. İlk yardım ve plaj güvenliğine çok önem verilmeli. Yurt dışında can kurtaran düğmesi var. Biz de can kurtaran dahi yok.
Şunu unutmamalıyız; dalgalı deniz rip akıntısından daha tehlikelidir. Rip akıntısı tek noktadadır.”