Uzm. Klinik Psikolog Güncel Masaroğulları
Okuma bozukluğu olarak da adlandırılan disleksi öğrenme bozukluklarının bir türüdür. Disleksi ilkokul çağında okumayı öğrenen çocuklarda farkedilmeye başlanan bir problemdir. Kimi çocuklarda okumaya başladıkları ilk yıllarda belirgin bir şekilde kendini göstermese de daha sonraları okuma parçaları ağırlaştıkça belirgin düzeye çıkmakta ve farkedilmektedir. Okuma bozukluğu olan çocuklar için bu sorunun zeka geriliğinden kaynaklı ya da başka bir ruhsal problemden kaynaklı olduğu ile ilgili yanlış bir düşünce mevcuttur. Fakat, çocuğa disleksi tanısı konulabilmesi için standart okuma testleri uygulanır ve çocuğun yaşı, zeka düzeyi ve eğitimi göz önünde bulundurulduğunda okuma başarısı beklenenin altında ise çocukta okuma bozukluğu olduğu söylenebilir. Kısacası, bu çocukların öğrenme problemi yaşamalarında zeka seviyesinin veya herhangi psikolojik bir problemin katkısı yoktur.
DİSLEKSİ’DE NE GİBİ OKUMA HATALARI GÖRÜLÜR?
Çocuklar birbirine benzeyen harfleri karıştırırlar (b ve d gibi)
Kelimeleri tanımada sorun yaşarlar
Okurken bazı harfleri atlayarak okurlar
Harflerin yerini değiştirerek okurlar
Kelimeyi yanlış okurlar, parçada geçen kelime yerine bambaşka bir kelime okurlar
Okumaları yavaş olur
Ayrıca bu çocuklar okuduklarını anlama ve anlatmada da problem yaşarlar. Disleksi’ye diğer öğrenme bozuklukları olan matematik ve yazılı anlatım bozukluklarının biri veye her ikisi birden de eşlik edebilmektedir.
ÇOCUĞUNUZA NASIL DESTEK OLABİLİRSİNİZ?
Öncelikle çocuğunuzda okuma problemi olup olmadığını anlayabilmek için okuma parçalarını sesli okumasını isteyin. Ayrıca, öğretmenleri ile de iletişim içerisinde olup, çocuğunuzda okuma problemi olup olmadığı hakkında bilgi alın. Eğer çocuğunuzda okuma problemi varsa profesyonel destek almaktan kaçınmayın. Böylece hem akademik başarısının artmasını sağlamış hem de bunun yanında başka bir psikolojik problem geliştirmesini engellemiş olursunuz. Akademik olarak arkadaşlarının gerisinde kalan bu çocuklarda özgüven eksikliği, düzgün okuyamamasından kaynaklı utanç duygusu gelişebilir. Bunun yanında, arkadaşları tarafından dışlanabilirler ve bu durum da beraberinde farklı sorunların çıkmasına zemin hazırlayabilir.
Ebeveynler olarak çocuklarınıza evde de yardımcı olabilirsiniz. Çocuğunuza okuma parçalarını sesli okutarak yaptıkları yanlışları düzeltmelerini sağlayabilirsiniz.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Okuma bozukluğu olan çocukların tedavisine erken yaşta başlamakta fayda vardır. Bu problemin tedavisinde özel eğitim önemli bir yere sahiptir. Okuma bozukluğuna yönelik tedavide çocuğa harfler ve sesler arasında ilişki kurma, daha sonra ise hece ve kelimeler üzerinde çalışılarak düzgün okumayı öğretme hedeflenir. Disleksi’ye genellikle duygusal, davranışsal ve sosyal sorunlar da eşlik etmektedir. Eğer disleksi’ye eşlik eden bu tür problemler de varsa bunlara yönelik psikolojik destek alınması önemlidir.