Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, arpanın fiyatını 77 kuruşta tutukları sürece sahip oldukları kamusal kaynakları sonuna kadar kullanarak hayvancının yanında olduklarını kanıtladıklarını, ancak bundan ötesinin artık sahip olunan kaynaklarla değil, aslında gelecekte sahip olunması gereken muhtemel kaynaklardan eksiltmek anlamına geldiğini söyledi.
Şahali, “Kıbrıs Türk halkı yıllardır maalesef çocuğunun tabağından yemek yiyerek, yani geleceğinden eksilterek yol alamaya çalıştı. Şu anda çocuklarımızın hayatı da ipotek altındadır. Torunlarımızın hayatını ipotek altına alacak yanlışlar yapmak gibi bir hakkımız yoktur. Önce çocuklarımıza hayatını iade edeceğiz, ondan sonra da kendi ayakları üzerinde duran bir ülke yaratacağız” dedi.
Şahali, hayvancıların eyleminin ardından düzenlediği basın toplantısında, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı olarak aldıkları önlemleri açıkladı.
Bakan Şahali, küçükbaş anaç hayvan başı destek olarak, 80 kiloluk arpa hibesi sağlanacağını ve ilk parti teslimatın 30 kilogram olarak Pazartesi sabahtan itibaren TÜK’ten yapılacağını kaydetti.
Şahali, hayvan besleme giderlerinin aşağıya çekilebilmesi için Hayvancılık Dairesi tarafından hazırlanan alternatif rasyonların (besin birleşenleri) hayvancılara ve yem firmalarına önerilerek, besin değeri korumak kaydıyla hayvan besleme giderlerinin daha ekonomik koşullarda gerçekleşmesinin sağlanacağını söyledi.
Et ürünlerinin daha ekonomik koşullarda halkın tüketimine sunulabilmesin sağlamak amacıyla, Toprak Ürünleri Kurumu’nun kasaplık hayvanları, hayvancılardan aracısız temin edeceğine işaret eden Şahali, teslim alınan hayvanların hijyenik koşullarda kesiminin sağlanarak, fiyat denetimi altında satışa arz edileceğini belirtti.
Şahali, bu yolla hayvan üreticilerinin gelirinin arttırılması yanında, yasadışı ölçü birimlerinin kullanımın da engellenmiş olacağını vurguladı.
Maalesef üç gündür hiç arzu edilmeyen olaylarla karşı karşıya kalındığına işaret eden Şahali, tarım ve hayvancıların evi olan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nda muhataplarıyla çok daha uygar koşullarda bir arada olmayı arzu ettiklerini söyledi.
Kıbrıs Türk Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği’nin, demokratik ülkelerin olmaza, olmazı olan demokratik eylem haklarını geçekleştirdiklerini ifade eden Erkut Şahali, hükümet olarak dile getirdikleri en önemli şeyin içinde geçilmekte olunan ekonomik koşullarda, toplumsal dayanışmanın ön plana çıkarılması ve toplumsal huzurun yitirilmemesi ile ilgili tüm kesimlerin sorumlu ve duyarlı olması çağrısı olduğunu anımsattı.
Toplumsal olaylarda, istemeyen olayların yaşanmasının güvenlik güçleri ile sivil unsurların karşı karşıya gelmesi sonucunu doğurduğuna işaret eden Bakan Şahali, 3 gündür yaşanan süreçte, fiziki saldırı noktasında güvenlik güçlerinin görev mandası gereği müdahale etmek durumunda kaldıklarına işaret etti.
“Kamu malına zarar ciddi bir suçtur”
Kamu malına zararın ciddi bir suç olduğunu ve mutlaka cezası, karşılığı olması gerektiğini ifade eden Bakan Şahali, “halkın malına saldırı, halkın kendine saldırı anlamına gelir. Gönül arzu eder ki, ortaya konulan gösteri ve eylemlerde bu duyarlılık hiç unutulmasın. Yaşanan arbedeler sırasında fiziki zarar gören ve sağlığı risk altına giren herkese geçmiş olsun diyorum” dedi.
Üç gündür bakanlık önünde devam eden eylemin temel sebebinin arpa fiyatlarında meydana gelen artış olduğuna dikkat çeken Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği’nin dile getirdiği diğer taleplerin de bulunduğunu ancak, hareket noktasının bu olduğunu kaydetti.
Toprak Ürünleri Kurumu tarafından sadece ithal arpa fiyatında yüzde 132 oranındaki artışın zorunlu olarak gerçekleştirilmiş olduğuna dikkat çeken Bakan Şahali, ithal arpanın 77 kuruş satış fiyatının 1.79 kuruşluk satış fiyatına zorunlu olarak yükseltildiğini anımsattı.
Karar üzerine ortaya çıkan durumun hayvan üreticilerinin içinde bulundukları koşullar gereği, hayvan besleme giderlerinin artacağı ve yürüttükleri faaliyeti, yürütmekte zorluk çekecekleri konusundaki endişe olduğunu belirten Bakan Şahali, bu endişeyi gidermek üzere süt fiyatlarında da çok önemli iyileştirmeler yaptıklarını kaydetti.
Süt fiyatlarında yüzde 40’lara varan artış…
Süt fiyatlarındaki ayarlamayı yüzde 40’lara varan artışlarla gerçekleştirdiklerini ifade eden Şahali, kuraklığı hissettikleri yıl içinde olunması nedeniyle küçük baş hayvanların süt veriminin düştüğü döneme girilmesi nedeniyle, küçükbaş hayvancılığın besleme giderlerine katkı olması amacıyla 60 kiloluk desteği hibe olarak sağlayacaklarını belirttiklerini anımsattı.
Şahali, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği’nin eylemleriyle birlikte, birlik yetkilileri ile birden çok kez bir araya geldiklerini, ancak yürüttükleri müzakerelerde bir yere varamadıklarını kaydetti.
Şahali şöyle devam etti:
“Hükümet olarak hesap bilir, hesap yapabilir bir tavır içinde olduk. Sahip olmadığımız kaynaklarla üreticilere yardımcı olmak gibi bir durumla karşı karşıyaydık. Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın 2018 yılı Tarım Destek Bütçesinin büyüklüğü 150 milyon TL’dir. Dün akşam itibarıyla sahip olduğumuz bu bütçenin tam olarak 3’te birine denk gelen 45 milyonluk ek bir kaynağı Kıbrıs Türk tarım kesiminin kullanımına arz etmek koşuluyla, içinde bulunduğumuz olumsuzlukların etkisini telafi edebilmek bakımından yapılabileceğin azamisini yaptığımızı zaten Başbakan Tufan Erhürman şahsında hükümet olarak ifade ettik.”
Sahip oldukları kaynaklardan fazlasını seferber ederek ortaya koydukları yaklaşımın maalesef muhatapları tarafından kabul görmediğini vurgulayan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, bugün de eylemlerin dozunu aşarak devam ettiğini kaydetti.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Şahali “Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği ile henüz bir uzlaşıyı yakalamamış olabiliriz, eylem henüz son bulmamış olabilir ama küçükbaş hayvan üreticisi içinde bulunduğu zor koşulları ifade etme ihtiyacı hissetmemelidir, biz bunu zaten biliyoruz ve bu konuda elimizi yardım amaçlı uzatmaya karar vermiştik” dedi.
“Diyalog için Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ve hükümetin tüm kapıları açık”
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ve hükümetin Hayvan Üreticileri ve Yetirticileri Birliği ile diyalog için tüm kapılarının açık olduğuna dikkat çeken Bakan Şahali, eylemin ilk gününde bakanlığın kapılarının kırıldığını anımsattı. Şahali, “Kırık kapılarımızla kapılarımızın açık olduğu çok daha belirgin bir biçimde görülüyor” dedi.
Arzu edildiği takdirde, kabiliyetleri ve sahip oldukları kaynaklar çerçevesinde ve bu kaynakların toplumsal kaynaklar olduğu bilincinden diyaloğa her an ve her zeminde hazır olduklarını vurgulayan Bakan Erkut Şahali, tek ön koşullarının, şiddete başvurulmaması olduğunu, şiddete başvurulduğu takdirde diyalog için zeminin ortadan kalkacağını vurguladı.
“Dayanışma, siyasetten ari olmalı”
Zor zamanın dayanışma içinde aşılacağına inanç belirten Bakan Şahali, bu dayanışmanın siyasetten ari bir zorunluluk, zaruret olduğunu kaydetti.
Çok farklı mecralarda kendisinin ve hükümetin istifa etmesi yönünde çağrılar yapıldığını ifade eden Şahali şöyle devam etti:
“Toplumsal sorumluluk, dile gelen istifa çağrılarında içinde bulunduğumuz sorunların nasıl aşılacağına ilişkin çözüm önerileri ile birlikte dile gelmesini de gerektirir. Salt istifa edin, biz gelelim demekle Kıbrıs Türk halkı şunu çok net olarak bilmelidir ki hiçbir sorunun çözümü için en küçük bir projesi olmayanların sadece makamlara gelme isteği içinde olduğu anlaşılmalıdır. Şu an yaşadığımız sorunların çok önemli bir kısmının doğrudan sorumlusu değiliz. Özellikle döviz kurlarından kaynaklanan sebepler bizlerin, hem sorumluluğu olmayan , hem de çözebilme kapasitesi üzerinde olan sorunlardır. İstifa çağrısı yapanların örneğin dolar kurunu nasıl aşağıya çekeceğini, dolarla ithal edilen arpayı nasıl ucuzlatabileceklerini de topluma açıklamaları gerekiyor.”
“Bizimle kuruş hesabı yapıyorlar” diyenlere seslenen Bakan Şahali, devlet yönetiminin ciddiyet ve hesap kitap istediğini, tarımın bir üretim faaliyeti olması nedeniyle aynı zamanda ekonomik bir faaliyet olduğunu ve hesaba kitaba dayalı olması gerektiğini vurguladı.
“Doğruya doğu, eğriye eğri demek dışında hiçbir şansımız yoktur”
Tarımın hesap kitap yapabilenlerin işi olduğuna dikkat çeken Bakan Şahali, “Saman kazık çakmak mümkün değildir. Arkanızı döndüğünüzde o kazığın devrilmesi an meselesidir. Doğruya doğu, eğriye eğri demek dışında hiçbir şansımız yoktur” dedi.
Konuşması sırasında ülkeye arpa ithal eden kurumlarla ilişki olduğu yönündeki eleştiriler hakkında da bir açıklama yapan Bakan Şahali, ülkeye arpa ithalinin sadece TÜK aracılığıyla yapıldığını vurguladı.
Bakan Şahali, “Eğer yaşadığımız sorunların tamamı görevde bulunduğum bu 7 aylık süreçte meydana gelmişse sorumluluğun tamamını koşulsuz olarak üstleniyorum. Tarımın içinde bulunduğu sorunların tamamını çözmek benim şu anda bu makamda bulunan kişi olarak sorumluğum dahilindedir. Bunları çözme gayreti içindeyim, ancak bugüne kadar gelen süreçte oluşmuş sorunlar bu konuda mütehassıs olan benden önceki bakanların da eseridir” dedi.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Şahali, yaşanan eylemlilik sürecinin, demokratik teamüller çerçevesinde devam ettiği sürece taraflarından hüsnükabul gördüğünü ve sorunları çözmek için diyaloğa her zaman açık olacaklarını kaydetti.
Bakan Şahali konuşması sonrasında gazetecilerin sorularını da yanıtlayarak, eylemin birinci günü dile gelen taleplerle, sonrasında gelen talepler arasında farklılıklar bulunduğunu, belki de bu tek bir zeminde ceryan etmiş olsaydı, çözüme karşılıklı uzlaşı arayışıyla erişmiş olabileceklerini söyledi.
Değişken taleplerin, değişken karşılıklar bulduğunu ve çözüme ulaşmanın zorlaştığını ifade eden Bakan Şahali, “Arzum hiç kimsenin canının yanmadığı bir eylemlilik ortamının söz konusu olmasıydı, ama maalesef bu söz konusu olmadı. Fiziki şiddetin önlenmesi görevi birinci derecede güvenlik güçlerinindir. Dilerim ki tekrarı olmaz. Dilerim ki kimsenin canı yanmaz” dedi.
Bir gazetecinin, hükümetin seçimlerde söyledikleriyle bugün yapılanların bir birini tutmadığı söylemlerini sorması üzerine ise Bakan Şahali, şöyle konuştu:
“Söylemlerden vazgeçildiğine ilişkin basit bir değerlendirme yerine aslında hesap kitaba dayalı gerçekçi bir değerlendirmenin yapılması gerek. Hayvan beslemenin temel girdilerinden biri olan arpanın yüzde 132 oranında fiyatını arttırmak için bir siyasinin çıldırmış olması lazım. Bu içinde bulunduğumuz koşulların ne kadar sıra dışı olduğunun çok somut bir göstergesidir. Biz arpanın fiyatını 77 kuruşta tutuğumuz sürece sahip olduğumuz kamusal kaynakları sonuna kadar kullanarak hayvancımızın yanında olduğumuz kanıtladık. Ancak bundan ötesi artık sahip olduğumuz kaynaklarla değil, aslında gelecekte sahip olmamız gereken muhtemel kaynaklardan eksiltmek anlamına gelmektedir. Kıbrıs Türk halkı yıllardır maalesef çocuğunun tabağından yemek yiyerek, yani geleceğinden eksilterek yol alamaya çalıştı. Şu anda çocuklarımızın hayatı da ipotek altındadır. Torunlarımızın hayatını ipotek altına alacak yanlışlar yapmak gibi bir hakkımız yoktur. Önce çocuklarımıza hayatını iade edeceğiz, ondan sonra da kendi ayakları üzerinde duran bir ülke yaratacağız”.
Daha geniş bir kesimin daha etkili bir şekilde yararlanabileceği bir öneri varsa buna açık olduklarını ve bunu memnuniyetle görüşmeye hazır olduklarını vurgulayan Bakan Erkut Şahali, içinde bulunulan sıkıntıyı aşmak üzere dile gelecek talepleri görüşmeye ve olanaklar çerçevesinde gerçekleştirmeye hazır olduklarını sözlerine ekledi.