Doğu Akdeniz doğal gazını Avrupa’ya iletmek için İsrail-Kıbrıs-Girit-Yunanistan güzergahına denizaltı boru hattı projesine ABD’nin ardından Fransa’nın da “ekonomik açıdan sürdürülemez” gözüyle baktığı ancak güneyin, EastMed isimli projeyi “solunum cihazında tutmakta” ısrar ettiği, bu durumun hükümet-muhalefet ve hatta hükümet içi zıtlaşmalara yol açtığı güneydeki basına yansıdı.
Fileleftheros’un haberine göre, EastMed projesine ABD’nin “ekonomik açıdan sürdürülebilir” bulmayarak desteğini çekmesinin ardından Fransa’dan da benzer bir görüş dile getirildi. Fransa’nın Atina Büyükelçisi Patrick Mezonav, ülkesinin AB dönem başkanlığını devralması nedeniyle pazartesi akşamı Yunan basınına yaptığı açıklamada “EastMed ilgi çekici bir proje ancak bugün ekonomik şartlar, elektrik bağlantısı veya sıvılaştırılmış doğal gaz başta olmak üzere başka enerji tedarik yöntemleri aranmasını zorunlu kılıyor” dedi.
“Onu kast ettiğini zannetmiyorum, şahsi görüşleri olabilir”
Projeyle ilgili yaşanan gelişmelerin Kıbrıs Rum iç cephesinde kargaşa yarattığına ve hükümet kanadı içerisinde farklı yaklaşımlar kaydedildiğine dikkat çekilen haberde,Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanı Nikos Anastasiadis’in, Dışişleri Bakanı Yoannis Kasulidis’in önceki gün yaptığı açıklamayı “onu kast ettiğini zannetmiyorum, şahsi görüşleri olabilir” diyerek toparlamaya çalıştığı belirtildi.
Gazete, Yoannis Kasulidis’in önceki gün RİK’e yaptığı açıklamada “EastMed boru hattı inşaatı baştan beri havadaydı artık geriye kalan, ekonomik açıdan sürdürebilir olmadığının teyit edilmesidir. Ben şahsen EastMed’i, özellikle Kıbrıs sorununun çözümü çabalarıyla ilgili sorun yaratma aracı olarak gördüm” dediğini hatırlattı.
Gazeteye göre Amerikalıların açıklamalarının ardından ortaya çıkan tepkilerden rahatsız olan Anastasiadis, EastMed projesinin üç hükümetin (Kıbrıslı Rum, Yunan ve İsrail) ortak kararı olduğunu hatırlatarak “Kıbrıs’ta birileri Kıbrıs hükümetini suçluyorsa Kıbrıs’ın komşu ülkeler ve özellikle AB üzerinde büyük bir nüfuza sahip olduğunu teslim ettikleri için kendilerine teşekkür ederim” dedi.
Proje için karar alındığını ve sürdürülebilirlik araştırması yapılmakta olduğunu, araştırmada uygulanabilir olduğu belirlenirse projenin hayata geçirileceğini, değilse, Akdeniz havzasındaki doğal gazın AB’ye taşınmasına olanak tanıyacak alternatif çözümler aranacağını söyleyen Anastasiadis, “AB için hayati öneme sahip bir konudur, güvenlik, tedarik yeterliliği konusudur vb...” dedi.
Haberde AKEL’in EastMed için “boş sözler” olarak nitelendirdiği, muhalefetin de Anastasiadis hükümetini sözde “Kıbrıs MEB’ini zırhlandırmayı başaramamak ve Kıbrıs Cumhuriyeti’ni Türkiye’ye karşı savunamamakla” eleştirdiği de aktarıldı.
“Masaya dönerek ama Türk şartını kabul ederek inisiyatif alabilirim”
Habere göre Anastasiadis AKEL’e cevaben, “AKEL’den ne Ulusal Konsey’de ne de Meclis’te yapılan görüşmelerde duymadığım şey, Kıbrıs Cumhuriyeti MEB’ini zırhlandırmak için denizaltı veya savaş gemisi veya savaş uçağı almamız önerisi” dedi, şunları ekledi:
“Artık muhalefet yapmak için boşa konuşmak yerine somut eylem önerileri yapılması zamanı geldi. Diyaloğun yeniden başlaması için inisiyatif almamızı kast ediyorlarsa –ki bunu sıklıkla duyuyorum- doğrudan söylesinler. Masaya dönerek ama iki devlet temelinde bir diyalog olacak şeklindeki Türk şartını kabul ederek inisiyatif alabilirim. Yapmam önerilen bu mu?”
“Önce kendi dışişleri bakanına cevap versin”
Bunun üzerine AKEL sözlü ama hedef belirten bir cevap vererek Anastasiadis’ten, “EastMed konusunda AKEL’den önce kendi dışişleri bakanına cevap vermesini” istedi, şöyle devam etti:
“Yanılgılarının ve bütün politikalarının çökmesinin sorumlusu Averof Neofitu ve Nikos Hristodulidis ile birlikte kendisidir, zamanında uyaran bizler değil.”
Politis, “Başkanlığın Haklı Gösterme Operasyonu” başlıklı haberinde Anastasiadis’in dün de AKEL’e saldırarak EastMed projesinin çöktüğü izlenimini dağıtmaya çalıştığını ancak Dışişleri Bakanı Kasulidis’in kamuoyu önünde yaptığı “boru hattı sorun yaratma aracı oldu” açıklamasını yorumlamaktan yine kaçındığını yazdı.
Alithia haberi, “Başkan’ın AKEL’in EastMed’i ‘Sıfırlamasına’ Cevap… Boş Sözler Yerine Öneri Yapsın… Anastasiadis: AKEL’den Tek Duymadığım, Kıbrıs Cumhuriyeti MEB’ini Zırhlandırmak İçin Denizaltı veya Savaş Gemisi veya Savaş Uçağı Almamız”… Mezonav: Şartlar Başka Yöntemler Aranmasını Dikte Ediyor” başlık ve spotlarıyla aktardı.
Haravgi de haberine “Anastasiadis Savunma Pozisyonunda, AKEL’e Saldırıyor” ve “Suçlu Averof Neofitu ve Nikos Hristodulidis… Anastasiadis ‘Kasulidis’i Boşladı’ ve AKEL’e Saldırdı” başlığını attı.
Metsola: “AB Kıbrıs sorununun çözümünde belirleyici rol oynaması gerekiyor”
Avrupa Parlamentosu yeni Başkanı Roberta Metsola, AB’nin Kıbrıs sorununun çözüm çabalarında belirleyici rol oynaması gerektiğinisöyledi.
Fileleftheros ve diğer gazetelere göre Metsola düzenlediği basın toplantısında yöneltilen soruları cevaplandırırken, Kıbrıs sorununun, Avrupa’nın deneyimini kullanarak belirleyici rol oynaması ve BM himayesindeki çabalara katkı koymasıyla çözülmesi gerektiğini” savundu.
Metsola “Kıbrıs bölünmüş olduğu sürece asla gerçekten tam olamayız” dedi ve Avrupa’nın bir savaş mirası olduğunu ancak aynı zamanda tedavi mirasına da sahip olduğunu söyledi.