Fehime ALASYA
Eczanelerde ücretli antijen test uygulaması bugünden itibaren, gönüllü olan eczanelerde yürürlüğe giriyor. Eczacılar Birliği Başkanı Umut Öksüz ve bazı eczacılar bu durumu YENİDÜZEN’e değerlendirdi, “Halen kendi başımıza evde test yapabilecek konuda bilinçli hareket edebilecek bir toplum değiliz” iddiasında bulundu.
Eczanelerde bugünden itibaren ücretli antijen test yapılabilecek, ancak, yurttaşların kendilerinin yapması için test satışı olmayacak.
Eczanelerin tümü sürece katılmıyor, kimi eczaneler gerekli donanımı sağlamadığı için gelişmeleri izleyecek.
Söz konusu uygulamaya 329 eczacıdan yaklaşık 65’inin katılacağı ifade edildi.
Eczanelerde test yapılmasının en başta vatandaşa kolaylık sağlayacağını düşünen birçok eczane, “Amaç bir seçenek olmak, kolaylık sağlamak” dedi. Kimi eczaneler ise mekanda gerekli donanım olmadığı ve tek başına çalıştığı için bu uygulamaya katılmayacağını belirtti.
“Riskleri fazla, bu nedenle ben katılmıyorum” diyen eczanelerin yanında, “Vatandaşa kolaylık sağlamak için yapıldı, kâr amaçlı değil” diyerek uygulamada yer alacağını dile getiren eczaneler de oldu.
Vatandaşlar belirsizlikten bezgin…
Sağlık Bakanlığı sitesinden özel bir hastaneden antijen hızlı test için randevu alıp giden bir vatandaş, 40 TL ödemeye mecbur bırakıldığını iddia ederek sistemi eleştirdi. “Kim ne yapıyor belli değil” diyen vatandaş, bir daha test yaptırmayacağını ifade etti, “Böyle rezillik olmaz, hastalık ülkede başını alıp gidecek, ben çok meraklı bir insan olarak artık bu şartlarda gidip test yapmayacağım” şeklinde konuştu.
Mücahitler test merkezi kapandı
Özellikle Başkent Lefkoşa’daki test merkezlerinden Çağlayan Bölgesi’ndeki Mücahitler Sitesi test merkezinin hiçbir açıklama yapılmadan kapatılması tepki toplarken, bölgede bulunan bazı laboratuvarların da yoğunluğunu arttırdı.
Yıldız Özkan Laboratuvarı’ndaki ücretsiz antijen test kuyrukları uzadıkça uzadı. Hem sırada bekleyen vatandaşın çilesi arttı, hem de bölgede yaşayanları gerdi.
Otopark sorunu yanı sıra çevre apartmanlarda yaşayan bazı kişilerin de kalabalıktan rahatsızlık duyduğu ifade edildi.
Karar Resmi Gazete’de yayımlandı
Eczanelerde çalışan eczacıların antijen testi yapabilmeleri konusunda yetkilendirilmesine ilişkin karar, Resmi Gazete’de de yayımlandı. Konuyla ilgili protokolün dün imzalanacağı, eczanelerde antijen testi yapılmasına ise bugün başlanacağı belirtildi.
4 Eylül tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararda, “Bakanlar Kurulu, önergede belirtilenler ışığında, ülkemizde faaliyet gösteren Eczanelerde çalışan ve ekli listede yer alan Kıbrıs Türk Eczacılar Birliğine kayıtlı Eczacıların, Antijen Testi yapabilmeleri hususunda yetkili kılınmalarına karar verdi” denildi.
Eczacılar Birliği Başkanı Umut Öksüz:
“Eczanede test yapan kişiler kayıt altında olacak”
Sağlık Bakanlığı ile antijen test uygulamasına başvuran eczaneler arasında dün bir protokol imzalandığını anlatan Umut Öksüz, bakanlıktan şifre alan eczanelerin bugünden itibaren yayınlanarak antijen test yapmasına başlayacağını anlattı.
Söz konusu uygulama ile test yapımındaki yığılmaların bir nebze de olsa önlenebileceğini, bazı bölgelerde testlere erişimin daha kolay olacağı görüşünü paylaşan Öksüz, eczanelerde ücretsiz antijen test yapılmasıyla test ücretlerinin de 40 TL’nin altına düşebileceği öngörüsünü paylaştı.
Eczanelerde antijen test satışını “sakıncalı” diye nitelendiren Öksüz, “Bu konuda bilinçli hareket edebilecek bir toplum değiliz. Evde test yapan ve pozitif çıkan kişiler kendini saklayabilecek ama burada yapılan test sonuçları kayıtlı olacak” iddiasında bulundu.
60’ı aşkın eczanenin bu uygulamaya katıldığını kaydeden Öksüz, “Önce testin satışını yapacağız, ardından uygun olan bir noktada sürüntü örneği alıp bu kişilere testini yapacağız, yurttaşın test kitini alıp eve giderek kendinin yapmasına izin vermeyeceğiz.” dedi.
“Testlerin direk satılması bulaşı arttırır” iddiası
Antijen testlerinin eczanelerde ücretli yapılmasının önemli bir ekonomik getiri sağlamayacağını belirten Umut Öksüz, test satışına ise karşı çıktı.
İngiltere başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinde yurttaşlar ve özellikle de öğrenciler, online kurslar sonrasında kendi testlerini yaparak, test kitlerini ibra etmek üzerinden seyahat ve belirli etkinliklere katılabiliyor.
Eczacılar Birliği Başkanı Umut Öksüz ise düşüncelerini şöyle paylaşıyor:
“Bu testlerin direk satılması bulaşı daha da arttıracak. Evde test yapan ve Pozitif çıkan kişiler kendini saklayabilecek. Kayıtlı olmayacak. Ama burada (eczanelerde) yapılan test sonuçları kayıtlı olacak, Pozitif çıkan kimse hemen Bakanlığın bilgisine olacak çünkü eczacılar bunu sisteme girecek. Hala bu konuda bilinçli hareket edebilecek bir toplum değiliz. Kişi saklanacak ve iki yıldır verilen emek heba olacak.”
“Sonucu sisteme işlenecek”
“Hasta sistemden eczane seçip ücretli antijen test için eczacısını seçecek, randevu alacak, çıkıp gelecek, testini yapacak, sonucu sisteme işlenecek.” diyen Öksüz, taramaların artması için böyle bir uygulamaya gidildiğini anlattı.
“Ecza depoları Bakanlık onaylı test getirecek, rekabet artacak, fiyatlar düşecek”
Eczanelerde hızlı test uygulamasının başlamasındaki bir diğer olumlu etki olarak da ülkeye depolar tarafından getirilen testlerin yaygınlaşacağını, rekabetin artacağı ve vatandaşın daha uygun fiyata test yapabileceği anlamı da taşıdığını belirtti.
Ülkeye getirilecek olan hızlı testlerin, Sağlık Bakanlığı onaylı kaliteli antijen testler olacağını belirten Öksüz, ‘Her isteyen depo, istediği testi getiremeyeceğini’ ifade etti. Öksüz, ecza depolarının bakanlık yetkisi dahilinde test getirebileceğini, piyasada 40 TL ve altı maliyete testler bulunabileceğini kaydetti.
“Eczacılarda test yaptırmak vatandaş için sadece bir ücretli seçenek olacak”
Kıbrıs’ın güneyinde de benzer bir uygulama olduğunu anlatan Öksüz, “Sadece burundan yapılan basit uygulamalı, hassas testler olacağından uygulaması zor olmayacak. İleriki günlerde çocuklar için lolipop testler gelecek. İnsanlar ilerleyen dönemde bu testleri evinde yapacak ama önemli olan bu bilincin yayılmasıdır.” dedi.
Eczacılar olarak aldıkları biyokimya uygulama derslerinde sürüntü almak, sonuç analizi gibi birçok tıbbi konuda da eğitim gördüklerini dile getiren Öksüz, eczacılardan test yaptırmanın vatandaş için sadece bir ücretli seçenek olacağını anlattı.
“Sağlık örgütleri kendi arasında çelişirse pandemiyle savaşamayız”
Kararın açıklanmasından sonra antijen testlerinin eczanelerde uygulanmasına tepki gösteren Laboratuvarların birlik başkanları ile de görüştüğünü anlatan Öksüz, tamamen iyi niyetle hareket ettiklerinin altını çizdi. Süreç içinde hep iyi niyetle bu sorunu gidermeye çalıştıklarını kaydeden Öksüz, “Asla bu meslekte kimseyi karşı karşıya getirmek istemiyorum. Kimseyi karşıma almamak için çaba sarf ediyorum. Sağlık örgütleri kendi arasında çelişirse pandemiyle savaşamayız. Üzerime düşen her şeyi yaptım ama olmadı. Yargı yoluna başvuracaklarını belirttiler” dedi.
“Vatandaşın hayatını daha da kolaylaştırmak için…”
“Eczacılar, pandemi savaşında bir ülkenin askeridir” diyen Öksüz, dünyada uygulanan antijen testleri örneklerini de bakanlığa sunduklarını ve bu yolla görevlendirildiklerini kaydetti, gelinen noktada kısaca süreci değerlendiren Kösüz, birlik mesajı verdi. Öksüz, “Eczacı vatandaşın birinci basamak sağlık danışanıdır. Bunu ilk günden beridir söylüyor, eczacıların da pandemi ile mücadelede kullanılması için talepte bulunuyoruz. Vatandaşın hayatını daha da kolaylaştırmak için biz her zaman yardıma hazırdık, hazırız” dedi.
ECZACILAR NE DEDİ?
Zehra - Umay Öksüz (Akdeniz Eczanesi): “Amaç bir seçenek olmak, kolaylık sağlamak”
“Burada eczacı gözetiminde yapılan uygulama bulaşı da engelleyecek. Dışarıda, hastalarımızı rahatsız etmeden bu uygulamayı yapacağız. Kimseye bir rahatsızlık verilmeyecek. Amaç kırsal kesim veya uzak bölgelerde olan kişiler için de bir seçenek olacak. İmkanı olan eczacılar buna katılacak, gerekli steril tedbirler ile çalışılacak. Bu da vatandaşın güvenini kazandıkça her geçen gün giderek artacak. Bizler biyokimya dersleri de aldık, halkın faydasın olacak bu kolaylığa katkı koymak istiyoruz.”
Umut Sözüöz: “Riskleri fazla, bu nedenle ben katılmıyorum”
“Uygulamada tek başına çalışan bir eczacı olarak bunun altından kalkamayabilirim. Ayrı bir eleman gerekebilir, tek çalışırken hem hasta ile ilgilenip hem de kayıt oluşturma olayına falan yetişemem. Bu nedenle uygulamaya katılmadım. Kısa süre de olsa gerekli koruma ve hijyen mutlak suretle şart, bunların getirisi de olmayacaktır. Riskleri fazla, bu nedenle ben katılmıyorum.”
Simge Sonap (Arasta Eczanesi): “Vatandaşa kolaylık sağlamak için yapıldı, kar amaçlı değil”
“Bu uygulamaya yalnız çalıştığım için katılmadım ama genel olarak halkın faydasına olacağını düşünüyorum. Benim eczanem uygun değil, ben tek başıma bunu yaparken hastam ile de ilgilenemem, müşteri park yerim de yok. Bu zaten dünyanın her yerinde olan bir uygulama. Herkes ücretsiz uzunkuyruklara girmek istemeyebilir, risk grubundadır ve cebinden ödeyip daha tenha bir yerde test yapmak ister, eczane seçip yapar. Bu çok normal. Üstelik eğer biz eczacılar bu testleri satıyor olsaydık o zaman laborant arkadaşlarımıza saygısızlık yapmış olurduk. Biz kar etmek, para kazanmak için bu uygulamayı kabul etmedik, vatandaşa kolaylık sağlamak için kabul ettik.”
Mine Osman: “Tek başıma bu ortamı oluşturmam çok zor, bu nedenle katılmadım, ilerleyen günlerde katılabilirim”
“Bunu yapabilecek ortamda eczanem yok, henüz hazırlıklı bir eczane değilim. Eğer gerekli ortam ve düzeneği sağlayabilirsem vatandaşa yardımcı olmak tabi ki isterim. Eğer hem kendi hastamı koruyacak hem de sağlıklı olarak uygulayabileceksem bu uygulamaya katılırım. Tek başıma bu ortamı oluşturmam çok zor, bu nedenle katılmadım, ilerleyen günlerde katılabilirim.”
Mustafa Gürman (Mustafa Gürman Eczanesi): “Vatandaşın hayatını kolaylaştırmak için yapılan bir adımdır”
“Bu uygulamaya katılacağız çünkü kaliteli testlerle, yapılan çok basit bir testtir. Yurt dışında kişiler bunu kendi evlerinde dahi yapabiliyor. Beklemek istemeyen kişiler olabilir, risk gruplarında olabilir, bu nedenle eczaneleri tercih edenlere hizmet vereceğiz. Biz tüm bunları kayıt altına alacağımız için Pozitiflerin de takibi olacak. Merkezlerin çok az olduğu bölgelerde buna talep olabilir. Bu sadece vatandaşın hayatını kolaylaştırmak için yapılan bir adımdır.
Türkan Şentip (Türkan Şentip Eczanesi): “Tek çalışan bir eczane olduğum için bu konuda yatırım yapmayı düşünmedim”
“Bu uygulamaya katılmayacağım. Tek çalışan bir eczane olduğum için bu konuda yatırım yapmayı düşünmedim. İlerleyen vadede ne olur bilemeyiz, bekleyip göreceğiz. Laborantların işine karışıyormuşuz gibi hissediyorum. Testin satışını yapsak belki daha doğru olurdu ama burada da Pozitif hasta takibi çok kolay olmayacaktır. Büyük ve güvenilir bir sistem olmalı. Güneyde hem uygulayan hem de satışını yapan eczaneler var biliyorum ama bunun için daha hijyen ve izole mekan gerekebilir.”
Laboratuvarlar, PCR ve antijen testlerine yeniden başladı
Özel laboratuvarlar, PCR ve antijen testlerine dünden itibaren yeniden başladı.
Bir süredir Sağlık Bakanlığı ile iş birliği içinde yürütülen ve laboratuvarların kendi gerekçeleriyle ara verdiği PCR ve antijen testlerine, bakanlıkla sağlanan konsensüsün ardından dün yeniden başlandığı açıklandı.
Sağlık Bakanlığı, PCR ve antijen testi yapacak laboratuvarların dünden itibaren bakanlığa müracaat ederek test kitlerini temin edebileceklerini duyurmuştu.
Sıkıntı yaşayanlar 13 Eylül’e dek kayıtsız uçuş yapabilecek
Ayrıca adaya gelecek yolcular güncellenen AdaPass sistemi üzerinden yolcu formunu adapass.gov.ct.tr adresine girerek doldurabilecek ve QR kodlarını alabilecek.
AdaPass sistemine kayıtta sıkıntı yaşayanların ise 13 Eylül’e kadar AdaPass sistemine kayıt olmaksızın uçuşlarını gerçekleştirebilecekleri bildirildi.