BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, bir yapı oluşturup, müzakerelere zemin yapmaya çalışacakları belgenin, tarafların pozisyon ve görüşlerinden oluşacağını; kesinlikle bir BM önerisi olmayacağını söyledi.
Bu belgenin, Güvenlik ve Garantilerle ilgili tüm tarafların katıldığı teknik düzeydeki son Mont Pelerin toplantısında ve burada gerçekleştirmekte olduğu toplantıların yanı sıra garantör ülkeler ve AB ile yaptığı görüşmelere dayanacağını belirten Eide, “O belgede, Kıbrıs probleminin çözümünü bulmayacaksınız çünkü müzakereler başlamadan müzakere edecek değiliz” dedi.
Eide, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile gerçekleştirdiği görüşmeden çıkışta yaptığı açıklamada, son 2 hafta içinde meydana gelen gelişmelere ve BM Genel Sekreteri’nin liderlerle New York’ta yaptığı “önemli toplantıya” değindi.
Espen Barth Eide, iki liderin, toplantıdan sonra yapılan ortak açıklamada da dile getirildiği gibi, çözümlenmemiş konuları ele alıp, çözmek amacıyla Kıbrıs konferansının yeniden toplanması için Cenevre’ye gitme konusunda anlaştıklarını belirtti.
Eide, o günden beridir iki taraf, garantörler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin yanı sıra gözlemci olarak AB ve BM ile yaptığı yoğun görüşmelerde, sürecin başarıyla sonuçlanması için oldukça ciddi bir kararlılık bulunduğunu belirtti.
13 gün sonra, 28 Haziran Salı günü başlayacak konferansın, gerektiği kadar süreceğini kaydeden Eide, kendilerinin birkaç hafta planladıklarını ancak sürenin gelişmelere bağlı olduğunu ve iyi hazırlanmak gerektiğini söyledi.
Eide, çalışmalarının, daha çok pratik ve lojistik temelde sürecek olsa da ayrıntıların büyük önem taşımasından dolayı somut konularda devam edeceğini belirtti. Orada bulundukları süre içinde bütün konuların masada olacağını ve birbirleriyle bağlantılı şekilde ele alınacağını kaydeden Eide, ancak bir konunun, diğerlerinden daha az müzakere edildiği ve bütün tarafları ilgilendirdiğinden dolayı ayrı bir öneme ve ilgiye ihtiyaç duyulduğundan iyi hazırlanmak gerektiğini vurguladı.
Espen Barth Eide, basında da oldukça tartışılan ortak belge konusuna da değinerek, bu belgenin, güvenlik ve garantilerle ilgili tüm tarafların katıldığı teknik düzeydeki son Mont Pelerin toplantısında ve burada gerçekleştirmekte olduğu toplantıların yanı sıra garantör ülkeler ve AB ile yaptığı görüşmelere dayanacağını belirtti.
Eide, “Bir yapı oluşturup, müzakerelere zemin yapmaya çalışacağımız, tarafların pozisyon ve görüşlerinden oluşacak belge kesinlikle bir BM önerisi olmayacak” dedi.
Eide, şöyle devam etti:
“O belgede Kıbrıs probleminin çözümünü bulmayacaksınız çünkü müzakereler başlamadan müzakere edecek değiliz. Her iki taraf da bunu istemediğini ve müzakerelerin Cenevre’de devam etmesini istediklerini çok açık bir şekilde ortaya koydu ancak boş bir odaya girip de nereden başlayacağımızı sormaktansa, onlar arasında iletişim kurmaya yardımcı olarak nereden başlayacağımızı bulmaya ve arguman geliştirmeye çalışıyoruz”
Sürecin zor olacağını ancak kolay çözüm bulunmadığını kaydeden Eide, “ülkenin jenerasyonlar boyudur bölünmüş olmasına rağmen çözüm olabileceğini düşündüğünü” belirtti. Eide, bütün taraflardan beklentilerinin vizyon, kararlılık, istek ve liderlik olduğunu kaydeden Eide, bu kararlılık ve isteğin, kutunun dışını da düşünme istekliği ve farklı düşünmeyi, gerçekten neye ihtiyaç duyulduğu konusunda birbirilerine dürüst olmayı de içermesi gerektiğini söyledi.
Tarafların kendi gerçekleri dışında da gerçekler olduğuna da saygı duyması gerektiğini kaydeden Eide, “Benim gerçeğim doğrudur ama başka gerçekler de olduğunu çünkü farklı insanların farklı deneyimleri olduğunu dikkate alarak hep birlikte nasıl güvende olabiliriz üzerinde çalışmamız gerekiyor” dedi.
Eide, yeni yapının, “bir tarafa arzuladığı güveni sağlarken, karşı tarafa da güvensizlik yaratmayacak” şekilde çalışması gerektiğini vurguladı.
Zor olacağını ama kendisinin Kıbrıs’ta olacağını ve sürekli taraflarla görüşeceğini kaydeden Eide, gerektiği sürece çalışacaklarını ve en sonunda belge oluştuğunda, konferansın pratik yönlerine odaklanacağını belirtti.