BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide ve grubunun önümüzdeki Salı günü yeniden başlaması beklenen müzakerelerde çeşitli konularda sözlü öneriler sunacağı ancak bu önerilerin taraflar açısından bağlayıcı olmayacağı haber verildi.
Fileleftheros “Köprü Kurucu Fikirler Zamanı… Eide Sözlü Öneri Sunmak İçin Yeşil Işık elde Etti… Beş Başlıkta Al-Ver İçin Paket-Görüşme, Güvenlik Sona” başlık ve spotlarıyla manşete çektiği haberinde BM’nin, anlaşmazlıkların üzerine köprü kurmak için fikirler sunacağını yazdı.
Gazete güvenilir bilgilerini kaynak göstererek “müzakerelere ara verilmeden önce BM temsilcilerinin müzakereleri kolaylaştırmak için öneri sunabilecekleri konusunda uzlaşmaya varıldığını belirtti. Eide ve grubunun; var olan boşlukların kapatılması ve anlaşmazlıkların üzerine köprü kurulması şartlarının oluşması maksadıyla çeşitli konularda sözlü fikirler sunacağına işaret etti.
Sunulacak fikirlerin taraflar açısından bağlayıcılığı olmayacağı belirtilen haberde “Eide’nin, BM tarafından hakemlik uygulanmasını hedeflediği” de öne sürüldü.
Gazete 11 Nisan Salı günü başlayacak müzakerelerin Kıbrıs sorununun 6 ana başlığından 5’inin (Yönetim, Mülkiyet, Ekonomi, AB, Toprak) paket halinde görüşülmesine çalışılacağını, Güvenlik başlığının en son, uluslararası konferans çerçevesinde görüşüleceğini belirtti, şu ifadeleri kullandı:
“Paketleştirme usulü, al-ver şartlarını oluşturacak. BM’nin, Türk tarafının ve uluslararası oyuncuların, prosedürün haziran sonuna kadar tamamlanmasını istedikleri aşikârdır. Yani haziran sonuna kadar anlaşmaya varılması, eylül veya ekimde de referandum yapılması gerektiği istenci varlığını koruyor. Bu, Kıbrıs MEB’inde faaliyet gösterecek şirketlerin haziranda yapacakları araştırmalarla da ilgilidir. Yani, haziranda yapılacak sondajlardan önce bir sona varılması isteniyor.”
Gazete “Başkan, Kocias’tan Farklı Düşünüyor” başlığıyla ayırdığı bölümünde Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis’in Eide konusunda Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias’tan farklı düşündüğünü ve Eide’ye destek belirttiğini yazdı.
Anastasiadis, Eide konusunda Kocias’tan farklı görüşte
Habere göre Anastasiadis geçen hafta AB üyesi ülkelerin Güney Kıbrıs’taki büyükelçilerini bilgilendirmesi sırasında Belçika Büyükelçisi’nin; Kocias’ın, Eide’nin 4 özgürlük konusundaki entrika çevirdiği görüşüne katılıp katılmadığını sormasına karşılık Eide’nin yapmakta oluğu işe değer verdiğini ve desteklediğini söyledi.
Gazete Belçika Büyükelçisi’nin Atina’ya da akredite olduğunu bu nedenle Anastasiadis’e, Kocias’ın Eide ile ilgili görüşüne katılıp katılmadığını doğrudan soramayacağını yazdı.
Haftalık Kathimerini bu haftanın, Enosis Plebisiti bağlamında, okullarda işlenecek yıldönümlerini belirleme yetkisinin Rum meclisinden Eğitim Bakanlığı’na devredilmesi yasasının geçirilmesi ve Rum yönetiminin enerji şirketleriyle anlaşmalara imza atması ile tamamlandığını ancak bu iki konunun Kıbrıslı Türk lider Akıncı ve Kıbrıslı Rum lider Anastasiadis’in bu hafta yapacağı görüşmenin gündeme gelmesinin beklendiğini yazdı.
Haberi “Kıbrıs Sorununun Zor Konuları Önümüzde… Enosis Mesafesinin Haricinde Bundan Sonra Enerjideki Gelişmeler de Müzakere Kapsamında” başlığıyla aktaran gazete Kıbrıslı Türk lider Akıncı’nın Rum meclisinde cuma günkü oylamada yaşananları, müzakere masasında daha fazlasını istemek için kullanabileceğini, Anastasiadis’in salı günkü görüşmeye buna karşı hazırlıklı gitmesi gerektiğini savundu.
Gazete Kıbrıs sorunuyla ilgili büyük resme, Rum yönetiminin enerji şirketleriyle yaptığı anlaşmalar ve sondaj prosedürünün hızlandırılmasının da eklendiğine dikkat çekti.
Politis “Maratonun Son Mili mi?.. Kıbrıs Müzakereleri Salı Günü Yeniden Başlıyor” başlığıyla manşete çektiği haberinde, “jeopolitik gelişmeler ile zaman parametresinin çok yakında ülkenin bugününü ve geleceğini belirleyeceği için Kıbrıs’ın, yakın tarihinin en kritik kavşağında bulunduğu” yorumunu yaptı, “müzakereler çökerse ne olacağını” sordu.
“Bu sefer diğer seferler gibi değil…”
Gazete yabancı unsurun, Kıbrıs sorunuyla ilgilenen güçlü oyuncuların bir süredir her iki tarafa da açıkça, bu seferin diğer seferler gibi olmadığını vurguladığına işaret ederek özetle şu gerekçeleri ortaya koyduklarını yazdı:
“1-İki lider BM tarafından hazırlanan bir planı görüşmüyor. Akıncı ve Anastasiadis’in kendi çözüm planına varması isteniyor. Bu da kendi aidiyetlerindeki müzakerelerde olası bir başarısızlığın, iki toplumun kendi arasında anlaşamadığı, Kıbrıs meselesinin halli için başka yöntemler aranması gerektiği mesajını verecek.
2-Doğu Akdeniz’deki enerji projeleri bekleyemez. Kıbrıs’la veya Kıbrıs olmadan ilerleyecek. İsrail Enerji Bakanı kısa süre önce Bloomberg’e İsrail’den Türkiye’ye bir doğal gaz boru hattı inşa edilmesi konusunda hükümet yetkilileri arasındaki görüşmelerin yazda tamamlanabileceğini, Jerusalem Post’a da boru hattının Kıbrıs’ın toprağından değil münhasır ekonomik bölgesinden geçeceği için İsrail’in Lefkoşa’nın onayına ihtiyaç duymadığını açıkladı.
3- Batı, Rusya’nın Türkiye’yi kendi etki menziline çekmesine müsaade etmeye niyetli değildir, bu nedenle Türk-AB ilişkileri iyi düzeyde tutulmalı.
İsrail ve Mısır’la ilişkilerinden dolayı yeni ABD hükümeti şu anda Süveyş Kanalı ve enerji rezervlerinden dolayı Amerikan dış politikasının en üst önceliği konumunda bulunan Doğu Akdeniz’le AB’den çok daha fazla ilgileniyor, Doğu Akdeniz ile dünyanın herhangi başka bir yerinden daha çok ilgileniyor.
ABD bölgedeki ilişkilerine Kıbrıs’ı da eklemek istiyor ancak Kıbrıs, ancak sorunu halledilirse önemli rol oynayabilir. Bu sahneye ilaveten, Hükümet Sözcüsü Nikos Hristodulidis ABD ve İsrail’e, bu ülkelerin davetiyle ziyaretlerde bulundu. Bu nedenle Kıbrıs sorunuyla ilgili oyun 2018’deki başkanlık seçimlerinden çok daha büyüktür.”
“BM kaygılı”
Diplomatik bir kaynağın “BM, Akıncı ile Anastasiadis arasındaki bütün kimyanın bozulmasından kaygı duyuyor. Bu, derhal aşılması gereken bir şeydir çünkü kaybedecek başka zaman yok” dediğine işaret eden gazete bunun dışında Eide’nin BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanlığı için yaptığı sözleşmesin önümüzdeki Eylül ayında biteceğini, Kıbrıs sorununda ciddi gelişme olmadan da yenilenmeyeceğini vurguladı. Gazete diplomatik kaynağın şu sözlerine de dikkat çekti:
“Exxonmobil Quatar Petroleum ile birlikte Kıbrıs’ta”
“Kıbrıslılar ExxonMobil’in Quatar Petroleum ile birlikte Kıbrıs’ta olduğunu unutmamalı. Katar Türkiye’nin yakın dostudur. Geçen sene iki ülke Katar’da Türk askeri üssü kurulmasına dair tarihi bir anlaşma imzaladı.
Amerikalılar size bunu söyledi, çok iyi biliyorsunuz. Konsorsiyum Kıbrıs’a, Kıbrıs sorunu çözülecek diye geldi. Aksi halde, planlamaların alaşağı olması beklenmeli.”