Ayşe GÜLER
Türkiye ile ABD arasındaki siyasi ilişkilerle patlak veren ‘döviz krizinde’ ibre ters döndü, kurlar az da olsa aşağıya çekilmeye başladı.
TC Merkez Bankası'nın sert faiz artışı, TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD ve Almanya ziyaretlerinden olumlu beklentiler, TL’nin kademeli olarak değer kazanmasına yol açtı.
TC serbest piyasasına göre; Dolar dün sabah saatlerinde 6 TL’nin aşağısına inerek, 5.95 TL’den işlem gördü.
Dövizde yaşanan düşüş eğilimi, gözleri ülkemizdeki piyasalara çevirdi.
DOLAR, 5.95 TL’YE GERİLEDİ… TC serbest piyasasına göre; Dolar dün sabah saatlerinde 6 TL’nin aşağısına inerek, 5.95 TL’den işlem gördü. Dövizde yaşanan düşüş eğilimi, gözleri ülkemizdeki piyasalara çevirdi…
Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, dövizdeki düşüşün sürmesi ve petrol fiyatlarının da dengede kalması halinde akaryakıt fiyatlarında artış beklenmediğini, hatta indirimin bile konuşulabileceğini belirtti.
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, dövizdeki düşüşün istikrarlı gitmesi halinde fiyatlarda düşüşün gündeme gelebileceğine değindi, akaryakıt ve enerji de de yüksek fiyatların geri çekilebileceğini aktardı.
Öte yandan Kıbrıs İlim Üniversitesi İşletme Bölüm Başkanı, Ekonomist Doç. Dr. Erdal Güryay da TL’nin değer kaybının istikrarlı şekilde sürmesi, 1-2 ay devam etmesi halinde fiyatlara yansıyabileceğini de belirterek, “Yine de önümüzü göremiyoruz. Kısa vadede umutlanmayalım.” dedi.
İLGİLİ KESİMLER NE DÜŞÜNÜYOR?
Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu:
“Dünya petrol fiyatları düşer, dengeli seyir yaşanırsa, akaryakıt indirimi konuşulabilir”
Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, dövizdeki düşüşün sürmesi ve petrol fiyatlarının da dengede kalması halinde akaryakıt fiyatlarında artış beklenmediğini söyledi.
Dünya petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki gelişmelerin akaryakıt zamlarını doğrudan etkilediğini söyleyen Muhtaroğlu, son günlerde dünya petrol fiyatlarının arttığını, bu durumun olumsuz bir gelişme olduğunu aktardı.
Muhtaroğlu, dünya petrol fiyatlarının düşmesi, dengeli bir seyrin yaşanması halinde de kur düşüşleri ile birlikte yeni akaryakıt zamlarının gündeme gelmeyeceğini, hatta indirimin de konuşulabileceğini belirtti.
Döviz kurlarında birkaç gündür gerileme yaşandığını, bu düşüşün kalıcı olup olmamasının önemli olduğuna dikkat çeken Muhtaroğlu, TL’nin değer kazanmasıyla yıl sonunda yüzde 40.5 olarak öngörülen hayat pahalılığı oranının da daha fazla artmasını beklemediğini dile getirdi.
Muhtaroğlu, “Geriye kalan 3 ayda, dövizdeki düşme, akaryakıt ve elektrik fiyatlarının zamlanmaması durumunda çok yüksek enflasyon oranlarının olmasını beklemiyorum” şeklinde konuştu.
Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk ise Türkiye’nin Eylül ayı içerisinde finans ve mali konularda almış oldukları kararlar, dış siyasette yaşanan olumlu gelişmelerin dövizde gerilemeye neden olduğunu belirterek, bu gerilemenin süreceği dair sinyallerin de gelmeye başladığını kaydetti.
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz:
“Dövizdeki düşüş istikrarlı giderse, fiyatlarda düşüş gündeme gelebilir”
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, dövizde yaşanan düşüşün sevindirici ve ümit verici olduğunu ancak bu şekilde sürüp, sürmeyeceği konusunda bilinmezlik yaşandığını belirtti.
Deniz, buna karşın kredi faiz oranlarının oldukça yükseldiğine işaret ederek, TC Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yüzde 26’ya çıkartması ile borçlanma faizlerinin yüzde 40’a dayandığını kaydetti.
Kredi faiz oranlarındaki yüksekliğin maliyetlere olumsuz etki yapacağını, bu konuda indirime gidilmesinin söz konusu olmadığını dile getiren Deniz, bu nedenle dövizdeki düşüşün fiyatlara yansıyıp, yansıyacağını da belli olmadığını söyledi.
Deniz, yine de kredi faizlerindeki artışa rağmen, dövizdeki düşüşün istikrarlı gitmesi halinde fiyatlarda düşüşün gündeme gelebileceğine değindi, akaryakıt ve enerji de de yüksek fiyatların geri çekilebileceğini aktardı.
Hükümetin TL’deki değer kaybı karşısında aldığı tedbirlerin 4 aylığına rahatlama getireceğini ifade eden Deniz, “Bu konuda uzun soluklu bir rahatlama beklenmemeli” dedi.
Deniz, DPÖ’nün yıl sonu için öngördüğü yüzde 40.5 seviyesindeki hayat pahalılığı oranının da dövizde düşüş yaşanması halinde yüzde 25-26 dolaylarına gerilebileceğini kaydetti.
HP oranının hem özel hem de kamu sektöründeki çalışanların maaşlarına yansıtılmasının kaçınılmaz olduğunu söyleyen Deniz, “Döviz artışlarından yukardan aşağıya herkes fakirleşti, bu durumun da rahatlatılması gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk:
“Kurlarda yaşanan düşüş piyasaya yansıtılmaz”
Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk, Türkiye’nin Eylül ayı içerisinde finans ve mali konularda almış oldukları kararlar, dış siyasette yaşanan olumlu gelişmelerin dövizde gerilemeye neden olduğunu belirterek, bu gerilemenin süreceği dair sinyallerin de gelmeye başladığını kaydetti.
Geçmiş tecrübelerine dayanarak, kurlarda yaşanan düşüşün piyasaya yansıtılmadığını gösterdiğini dile getiren Avunduk, en azından krizden önce, kriz esnasında ve krizin hafiflediği dönemlerde çarşı fiyatlarının tespit edilmesi gerektiğini belirtti.
Avunduk, çıkarılan yasa gücünde kararname ile Tüketicileri Yüksek Fiyattan Koruma Yasası’nın çalıştırılması gerektiğine işaret etti.
Hayat pahalılığının %40’ın üzerinde tahmin edilmesinin ‘ekonomik yıkım’ etkisini yarattığını söyleyen Avunduk, bu durumun tüm toplumun alım gücünün büyük oranda düştüğü ve halkın ciddi bir fakirleşme yaşandığını gösterdiğini söyledi.
Hükümetin kamu gelirlerini artırarak, giderlerde tasarruf yapmayı hedeflemesi gerektiğini vurgulayan Avunduk, TC kaynaklı yatırımları sonuna kadar kullanmak ve ekonomik gelişim sağlayacak kamu yatırımlarına hız vermenin şart olduğunu kaydetti.
Avunduk, piyasa regülasyonu ve rekabet ortamının da sağlanması gerektiğini söyleyerek, ülkeye yurtdışından gelen döviz girişinin de artırılmasının önemine değindi.
‘Dışa bağımlılığın’ azaltılarak, kamu maliyesinin yerel kaynaklardan karşılanmasının esas alınması gerektiğine dikkat çeken Avunduk, bu bağlamda KKTC ve TC arasında 2019-2021 Ekonomik Programının hazırlanarak, uygulanmasının şart olduğunu sözlerine ekledi.
Kıbrıs İlim Üniversitesi İşletme Bölüm Başkanı, Ekonomist Doç. Dr. Erdal Güryay:
“Düşüşün kalıcılığı önemli”
Kıbrıs İlim Üniversitesi İşletme Bölüm Başkanı, Ekonomist Doç. Dr. Erdal Güryay, dövizdeki düşüş eğiliminin nedeninin Amerika ve Türkiye arasındaki ‘ılımlı’ ilişkilere bağladığını söyledi, bu düşüşün kalıcılığının belli olmadığını aktardı.
Güryay, gelişmelere bağlı olarak da önümüzdeki günlerde Türkiye’de tutuklu bulunan Amerikalı rahibin de serbest bırakılacağını kaydetti.
TL’nin değer kaybının istikrarlı şekilde sürmesi, 1-2 devam etmesi halinde fiyatlara yansıyabileceğini de belirten Güryay, ancak bu durumun hızlı bir şekilde olamayacağını ifade etti.
Güryay, “Yine de önümüzü göremiyoruz” diyerek, kredi faiz oranlarının yüzde 20’den yüzde 40’lara çıktığını, bu durumun da maliyetlere etki ettiğini belirtti.
“Kısa vadede umutlanmayalım.” diyen Güryay, “İstikrarın devam edeceği umudu var. Uzun vadede olumlu yansıyacağını düşünüyorum” şeklinde konuştu.
TC Merkez Bankası'nın sert faiz artışı, TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD ve Almanya ziyaretlerinden olumlu beklentiler, TL’nin kademeli olarak değer kazanmasına yol açtı.
DÖVİZ NEYDİ, NE OLDU?
28 günde 53 kuruş ile 61 kuruş arasında DÜŞÜŞ!
TC Serbest Piyasası’na göre 1 Eylül’de 6.55 TL’den işlem gören Dolar, dün günü 6.02 TL’den kapattı.
Doların 28 günde, 53 kuruşluk düşüş yaşadığı kayıtlara geçti.
Eylül başında 7.58 TL olan Euro dün itibariyle 6.97 TL’ye, Sterlin ise 8.47 TL’den 7.87 TL’ye geriledi.
TL karşısında Euro’nun 61 kuruş, Sterlin’in ise 60 kuruş değer kaybettiği görüldü.