Kıb-Tek Yönetim Kurulu Başkanı Turan Büyükyılmaz:
“Kesintilerin nedeni üretim yetersizliği”
“Temmuz-Ağustos’ta da aynı sıkıntıları yaşayacağız. İhtiyaç duyulan enerji, özellikle havaların da soğuması ile 340 megavata çıkıyor. Toplamda 280 megavata ulaşıyoruz, 50 megavat eksik enerji oluyor.
“Türkiye ile imzalanan protokolde yer almasına rağmen, yaşanan sıkıntılar nedeniyle adaya ulaşmayan 50 megavat 2 dizel santral var. Bu ay sonunda gelirse kesinti olmayacak. Başka çözüm şansı yok”
- Bir yanda zam, diğer yanda kesintiler… Ülkede yaşanan elektrik kesintilerinin nedeni nedir?
- “Elektrik kesintilerinin nedeni üretim yetersizliğidir. Bunu çözme şansımız yok. Elimizdeki jeneratörler ve AKSA’dan aldığımız enerji arzı karşılamıyor. Hem jeneratörler hem de AKSA’dan aldığımız enerjiyi birleştirdiğimizde talebe yetemiyoruz. Günü birlik, ihtiyaç duyulan enerji, özellikle havaların da soğuması ile 340 megavata çıkıyor. AKSA’nın bize sağladığı enerji miktarı 100 megavat. Şebekeden de 180 megavat geliyor, toplamda 280 megavata ulaşıyoruz. Buna rağmen 50 megavat eksik enerji oluyor.
Havaların sıcak veya soğuk olduğu dönemlerde bu sorunu yaşıyoruz. Bu sorunun çözülebilmesi için de yatırıma ihtiyaç var. Yatırım konusunda yaşanan sıkıntı da eskiye dayanıyor.”
- Kesintilerin önüne geçebilmek için ne yapılması gerekiyor?
- “Elektrik kesintilerini önleyebilmek için yeni santraller alınabilir. Şu anda yaşadığımız sıkıntıyı, havaların sıcak olduğu, talebin arttığı aylarda; Temmuz-Ağustos’ta da yaşayacağız.
Türkiye ile imzalanan protokolde yer almasına rağmen, yaşanan sıkıntılar nedeniyle adaya ulaşmayan 50 megavat 2 dizel santral var.
Bu santrallerin bu ay sonunda gelmesini bekliyoruz. Tabii ki bu santraller bize hibe olarak verilecek. Söz konusu santraller gelip, kullanmaya başladığımızda şu anda yaşanan dönüşümlü kesintiler olmayacak. Bu sorunun çözülmesinin başka imkanı yok. Ya güneyden akım satın alacağız ya da arızalı santrallerin gücünü en düşük seviyeye düşüreceğiz ve buna yakın enerji üreteceğiz. Teknecik’te 3 tane sıkıntılı jeneratör sorunu var. Bunların arızaları giderilse de yeterli olmaz.”
Eski Ekonomi ve Enerji Bakanlarından, eski CTP Milletvekili Özdil Nami:
“Çoklu tarifenin kaldırılması büyük darbe”
“Şebeke aşırı yükleniyor, jeneratörlerin 3’ü devre dışı. 4’lü hükümet sonrasında görev gelenlerin bu konuda büyük ihmalleri var…”
“Seçime gidildiği için zamanında fiyat düzenlemesi yapılmadı. Maliye gerekli kaynağı kuruma yapmadı, Kıb-Tek borçlandığı için faiz yükü bindi. Ekonomiyi zedeleyecek şekilde de tarife düzenlemesine gidildi.”
- Bir yanda zam, diğer yanda kesintiler… Ülkede yaşanan elektrik kesintilerinin nedeni nedir?
- “Elektrik kesintilerinin birkaç tane sebebi var. Bir tanesi, şebekeye gelen aşırı yük… Özellikle akaryakıt kullanımında PİK saatlerde aşırı yüklenme oluyor.
UBP’nin elektrikte çoklu tarife sistemini ortadan kaldırması bu konuyu kötüleştirdi, şebeke sağlığı açısından büyük bir hata oldu, büyük darbe vurdu.
Şebekeye aşırı yüklenme yaşanıyor. İkinci neden ise jeneratörlerin 3’ü devre dışı… Devrede olsaydı, elektrik arzında sıkıntı yaşanacaktı. Ne yazık ki bakım ve onarımları zamanında yapılmadı. 4’lü hükümet sonrasında göreve gelenlerin büyük ihmalleri var… Jeneratörler artık eskimeye başladı. Görevde olduğumuz dönemde uluslararası ihale hazırlayıp, Merkezi İhale Komisyonu’na göndermiştik. Türkiye’den kablo ile elektrik projesi gerçekleşemiyor, yeni jeneratörlerin devreye konulmasını söylemiştik. Bu da olmadı…”
- Kesintilerin önüne geçebilmek için ne yapılması gerekiyor?
- “Elektrikte çoklu tarife sistemine geri dönülmeli. Gerek şebeke gerekse çalışmayan jeneratörlerin süratle bitirilmesi gerekiyor.
Şebekenin daha güçlü olması için yatırım yapılmalı. Yeni makine alınmalı. AKSA’nın devreden çıkma zamanı yaklaştı. Uluslararası ihalenin MİK’e gönderilmesi gerekiyor. Şu ana kadar mevcut makinelerle idare edilebilecek noktadaydık. Üretme kapasitemiz var ama üretim yapılamıyor.”
Şu anda akaryakıtları var. Ama geçmişte getirilen kirli yakıtların zarar verdiği iddia ediliyor. Bu konuda bilirkişi raporu hazırlanmalı.
Kurum ne yazık ki popülist yaklaşımlarla kullanıldı. Seçime gidildiği için zamanında fiyat düzenlemesi yapılmadı. Maliye gerekli kaynağı kuruma yapmadı, Kıb-Tek borçlandığı için faiz yükü bindi. Ekonomiyi zedeleyecek şekilde de tarife düzenlemesine gidildi.”