UBP-HP Koalisyon Hükümeti’nin, kamudaki maaşlara Temmuz ayında yansıtılacak hayat pahalılığı ödeneğinde yüzde 2 kesintiye gitmesi, kamuda tepkiyle karşılandı, gözler maaşlara yansıyacak rakamlara çevrildi.
İlk 6 aylık enflasyon rakamı henüz belirlenmezken, Ocak-Mayıs dönemindeki hayat pahalılığı oranı yüzde 6.22 oldu. YENİDÜZEN, KTAMS ile birlikte bu oran üzerinden yüzde 2’lik kesinti miktarının brüt maaşlara ortalama nasıl yansıyacağını araştırdı.
Yapılan hesaplamalar; 2011 öncesi işe giren kamu çalışanlarının brüt maaşlarında 110 TL ile 418 TL, 2011 sonrası devlette işe başlayanlarda ise 88 TL ile 349 TL arasında kesinti yapılabileceğini ortaya koydu…
KARAR: “…Temmuz 2019 ayında uygulanacak olan Hayat Pahalılığı Ödeneği’ne ilişkin yapılacak hesaplamada, ortaya çıkacak yüzdelik artış oranın 2 puan eksiltilerek tasarruf sağlanması amaçlanmıştır…”
Ayşe GÜLER
UBP-HP Koalisyon Hükümeti’nin Temmuz ayındaki hayat pahalılığı ödeneğinden yüzde 2 kesinti yapma kararı, gözleri maaşlara yansıyacak rakama çevirdi.
2019 yılı için 6 aylık enflasyon rakamı henüz belirlenmezken, ilk 5 ay için hayat pahalılığı oranı yüzde 6.22 oldu.
YENİDÜZEN, KTAMS’la birlikte bu oran üzerinden yüzde 2’lik kesinti miktarının brüt maaşlara ortalama nasıl yansıyacağını araştırdı.
Buna göre; şu anki hayat pahalılığı dikkate alınarak yapılan hesaplamalarda; 2011 öncesi işe giren kamu çalışanlarının brüt maaşlarında 110 TL ile 418 TL arasında değişen kesinti yapılabileceği belirlendi.
Bu rakam 2011 sonrası devlette işe başlayanlar için 88 TL ile 349 TL arasında…
18 bin 500 kamu çalışanı ve yaklaşık 15 bin devlet emeklisi maaşlarından yapılacak yüzde 2’lik kesinti ile kamu maliyesi 80 milyon TL tasarruf etmiş olacak.
Alınan kararı değerlendiren KTAMS Başkanı Güven Bengihan, şu anda 5 aylık hayat pahalılığının 6.22 olduğunu söyledi, bu durumda personel giderlerinin bütçede öngörülen rakamın altına çekilecek olmasına rağmen çalışanların haklarının gasp edileceğini belirtti.
Öte yandan Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu ise geçmiş hükümet döneminde Temmuz-Aralık aylarını kapsayan hayat pahalılığının yanlış hesaplanarak, yüzde 2.03 oranında fazladan ödeme yapıldığını savunarak, “Amacımız, yanlış uygulamayı ortadan kaldırmak. Hayatı pahalılaştırmak değil, ucuzlatmak” dedi.
2011 ÖNCESİ…
416 TL yerine 283 artış…
Kamuda 5 aylık hayat pahalılığı artışı, 2011 öncesi kamuda istihdam edilen üniversite mezunu kamu görevlisinin brüt başlangıç maaşına 416 TL artışla yansıyacaktı.
Bu baremdeki kişilerin brüt maaşı 6 bin 688 TL’den 7 bin 104 TL’ye çıkacaktı.
Alınan karar dikkate alındığında; yüzde 2’lik kesinti ile bu rakam 6 bin 970 TL’ye gerileyecek. Yani bu baremdeki bir kişinin maaşından 133 TL kesinti yapılacak.
Öte yandan yani 25 yılını dolduran kamu görevlisinin brüt maaşı ise 5 aylık enflasyon rakamının yansıtılması halinde 12 bin 245 TL’den 13 bin 7 TL’ye yükselecekti.
6.22’lik hayat pahalılığı rakamına göre yüzde 2’lik kesinti yapılması söz konusu baremdeki kişinin maaşını 12 bin 762 TL’ye gerilemesine neden olacak. İkisi arasındaki fark ise 244 TL olacak.
Ortaokul mezunu
Yapılan hesaplamaya göre; kamuda en düşük baremde görev alan, yani ortaokul mezunu olan bir kişinin başlangıç brüt maaşı ise 5 aylık hayat pahalılığının yansıtılmasıyla 5 bin 528 TL’den 5 bin 872 TL’ye çıkacaktı.
Fakat kesinti ile bu rakam 5 bin 761 TL’ye gerileyecek. Bu baremde çalışacak kişinin cebine 110. 57 TL daha az geçecek.
Bulunduğu hizmet sınıfının en yüksek derecesinin son kademesindeki bir kamu görevlisinin aldığı maaş ise 8 bin 467 TL yerine 8 bin 994 TL olarak kayıtlara geçecekti.
Bu baremdeki kesinti miktarı ise 169.35 TL olarak hesaplandı.
Polis memurlarının maaşlarında en az 128 TL kesinti
Yeni düzenleme ile Polis Genel Müdürlüğü’ne 2011 yılı öncesinde istihdam edilen polis memurlarının brüt başlangıç maaşları ise 5 aylık hayat pahalılığının eklenmesiyle 6 bin 434 TL’den 6 bin 835 TL’ye çıkacaktı.
Ancak kesinti ile söz konusu rakam 6 bin 706 TL’ye gerilecek. Kesinti miktarı, söz konusu barem için 128 TL olacak.
25 yılını doldurup, en yüksek bareme ulaşan polisin brüt maaşı ise 11 bin 199 TL’den 11 bin 896 TL’ye yükselecek olmasına rağmen, yüzde 2’lik gerileme ile 11 bin 672 TL olacak. 223 TL’lik kesinti yapılacak.
Kamudaki doktor maaşları
Yüzde 6.22’lik hayat pahalılığının yansıtılması halinde kamuda 2011 yılı öncesi işe başlayan doktorların brüt başlangıç maaşı 9 bin 909 TL’den 10 bin 525 TL’ye çıkacaktı.
Ancak söz konusu rakam 198 TL kesinti ile 10 bin 327 TL’ye gerileyecek.
En üst kademedeki doktor maaşı ise 13 bin 152 TL’den 13 bin 970 TL’ye yükselecekti. Fakat bu baremde de 263 TL’lik kesinti yapılarak, brüt kazançları 13 bin 707 TL olarak öngörülüyor.
Daire müdürleri
Öte yandan daire müdürlerinin başlangıç brüt maaşları 14 bin 865 TL’den 15 bin 790 TL’ye çıkacaktı.
Ancak bu oran üzerinden yüzde 2 kesinti yapılması, maaşın 15 bin 493 TL’ye gerilemesine neden olacak. Bu baremdeki kesinti 297 TL olacak.
En yüksek baremdeki müdürlerin brüt maaş ise 17 bin 775 TL’den 18 bin 881 TL’ye yükselecekti.
Kesinti ile söz konusu maaş 18 bin 526 TL’ye düşecek, kesinti miktarı 355 TL olacak.
Vekil maaşları…
İlk 5 aylık hayat pahalılığına göre; vekillerin brüt maaşları 20 bin 928 TL’den 22 bin 230 TL’ye çıkacaktı.
Bu rakam yeni kararın uygulanması ile 418 TL kesinti ile 21 bin 811 TL’ye gerileyecek.
2011 YILI SONRASI…
Memurlar: 5 aylık hayat pahalılığına göre; 88 TL ile 185 TL kesinti…
Yapılacak kesinti, 2011 yılı öncesinde olduğu gibi, 2011 sonrasında da kamuda işe başlayan maaşlarını geriletecek.
Buna göre; 2011 yılı sonrasında devlette işe başlayan ortaokul mezunu çalışanların brüt maaşları 5 aylık hayat pahalılığının yansıtılması halinde, 4 bin 403 TL’den 4 bin 677 TL’ye çıkacaktı.
Ancak bu oran üzerinden kesinti yapılması halinde maaşları 88 TL gerileyerek, 4 bin 589 TL olarak hesaplandı.
Aynı hizmet sınıfının en yüksek baremine ulaşan bir memurun ise cebine girecek brüt maaş 9 bin 254 TL’den 9 bin 830 TL olacaktı.
Bu baremde 185 TL kesinti yapılacağı, brüt maaşlarının 9 bin 645 TL’ye düşeceği görülüyor.
Üniversite mezunu…
Üniversite mezunu olarak, kamuda bu tarihten itibaren işe başlayan kişilerin başlangıç brüt maaşı 5 bin 349 TL’den 5 bin 682 TL’ye yükselecek olmasına rağmen 106 TL’lik kesintiyle, 5 bin 575 TL’ye gerileyeceği görülüyor.
Bulunduğu hizmet sınıfının en yüksek derecesinin son kademesindeki bir kamu görevlisinin aldığı maaş da brüt 12 bin 148 TL’den 12 bin 903 TL’ye çıkacaktı.
Ancak 242 TL’lik kesinti ile 12 bin 660 TL’ye düşecek.
Doktorların brüt maaşları en az 222 TL gerileyecek
5 aylık hayat pahalılığı dikkate alındığında, doktorların brüt maaşlarında da ortalama 222 TL ile 349 TL arasında kesinti yapılacağı görülüyor.
2011 yılı sonrasında kamuda istihdam edilen doktorların 11 bin 128 TL olan başlangıç brüt maaşı 11 bin 820 TL’ye yükselecekti.
Bu baremin brüt maaşındaki kesinti 222 TL olacak, ceplerine girecek maaş 11 bin 598 TL olacak.
Bulunduğu hizmet sınıfının en yüksek derecesinin son kademesindeki bir doktorun brüt maaşı ise 17 bin 484 TL’den 18 bin 571 TL’ye yükselecek olmasına rağmen cebine 349 TL kesinti ile 18 bin 222 TL girecek.
Vekiller…
2011 öncesi ve sonrası vekillerin brüt maaşlarında çok fark oluşturulmasa da yine de eksiklik hissedilecek.
İlk 5 aylık hayat pahalılığına göre; vekillerin brüt maaşları 20 bin 746 TL’den 22 bin 36 TL’ye çıkacaktı.
Bu rakam yeni kararın uygulanması ile 414 TL kesinti ile 21 bin 621 TL’ye gerileyecek.
Daire müdürünün brüt maaşı 13 bin 550 TL
2011 yılı sonrasında kamuda herhangi bir dairede görevli müdürün başlangıç brüt maaşı ise 13 bin 550 TL’den, 14 bin 393 TL olacaktı. Ancak bu kişilerin brüt maaşlarının 271 TL gerileyerek, 14 bin 122 TL’ye düşeceği hesaplandı.
En yüksek baremdeki daire müdürünün brüt maaşı ise 345 TL kesinti ile 18 bin 367 TL yerine 18 bin 22 TL olacak.
Polis maaşları…
Hayat pahalılığı artışındaki kesinti polis maaşlarında da hissedilecek.
2011 yılı sonrasında PGM’de göreve başlayan bir polisin başlangıcı brüt maaşı 5 aylık hayat pahalılığının yansıtılması halinde 4 bin 813 TL’den 5 bin 113 TL’ye yükselecekti.
Fakat bu baremdeki bir kişinin brüt maaşı 96 TL kesinti ile karşı karşıya kaldı.
En yüksek kademede bulunan polis memurları ise brüt 11 bin 532 TL yerine, 11 bin 315 TL maaş alacak.
Bu baremdeki kesinti ortalama 217 TL olacak.
KTAMS Başkanı Güven Bengihan:
Alım gücü artırılacak denmesine rağmen, hayat pahalılığı hakkı gasp ediliyor
KTAMS Başkanı Güven Bengihan, 2019 bütçesi hazırlanırken, 6 aylık hayat pahalılığı oranının 8.4 olarak öngörüldüğünü hatırlattı, personel giderlerinin de buna göre düzenlendiğine işaret etti.
Şu anda 5 aylık hayat pahalılığının 6.22 olduğunu söyleyen Bengihan, bu durumda personel giderlerinin de bütçede öngörülen rakamın altına çekileceğini belirtti.
Bengihan, hayat pahalılığındaki düşüş nedeniyle bütçede yüzde 3 oranında fazlalık oluşacağını ifade ederek, “Bu durum söz konusu iken bunun üzerine yüzde 2’lik kesintiye gidilmesi, çalışanların ve emeklilerin hayat pahalılığı hakkını gasp etmektir” dedi.
YENİDÜZEN’e konuşan Bengihan, hükümet programında alım gücünün artırılacağına yönelik sözler verildiğini ancak alınan kararın buna ters bir uygulama olduğunu vurguladı.
Kararda ne denildi?
Kararda şu ifadelere yer verildi: Devletin Ekonomik ve Sosyal Ödevlerinin Sınırı ile ilgili Anayasa’nın 66’ıncı maddesi “Devlet, bu Anayasa’da belirtilen ekonomik ve sosyal amaçlara ulaşmak ödevlerini, ekonomik gelişme ile mali kaynaklarının yeterliği ölçüsünde yerine getirir” hükmü uyarınca, ekonomik koşullar ve bütçe imkanlarındaki zorunluluğun ivediliği dikkate alınarak, bütçe giderlerinin yüzde 80’inin personel giderlerinden oluştuğu gerçeğinden hareketle, 2019 Mali Yılı’nda Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası’na göre bağlanan gelir ve ayrıklara Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez konsolide edilerek uygulanan Hayat Pahalılığı Ödeneği Hakkını düzenleyen değiştirilmiş şekliyle 16/1976 Sayılı Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası’nın Geçici 8’inci maddesinin (4)’üncü fıkrasına istinaden Temmuz 2019 ayında uygulanacak olan Hayat Pahalılığı Ödeneği’ne ilişkin yapılacak hesaplamada, ortaya çıkacak yüzdelik artış oranın 2 puan eksiltilerek tasarruf sağlanması amaçlanmıştır.
Ekonomik koşullar ve bütçe imkanlarındaki zorunluluk dikkate alınarak, bütçe giderlerinin yüzde 80’inin personel giderlerinden oluştuğu gerçeğinden hareketle, Ocak ve Temmuz ayında yılda iki kez uygulanan hayat pahalılığı ödeneği hesaplamasında ortaya çıkacak yüzdelik artış oranından iki puan kesinti yapılmasını kararlaştırdı.
Maliye Bakanı Amcaoğlu’ndan hayat pahalılığı düzenlemesi açıklaması:
“Geçtiğimiz hükümet döneminde yüzde 2.03 oranında yanlış hesap yapıldı”
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, geçmiş hükümet döneminde temmuz-aralık aylarını kapsayan hayat pahalılığının yanlış hesaplanarak, yüzde 2.03 oranında fazladan ödeme yapıldığını, şimdi yapılanın ise bu yanlış uygulamanın düzeltilmesi olduğunu ifade etti.
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu “Amacımız, yanlış uygulamayı ortadan kaldırmak. Hayatı pahalılaştırmak değil, ucuzlatmak” dedi.
Bakan Amcaoğlu, temmuz- aralık ayını kapsayan altı ay için gerçekleşmesi gereken hayat pahalılığı oranının %29.96 olması gerekirken, ödenen oranın %31. 99 olduğunu ve ortaya %2.03 oranında fark çıktığını kaydetti. Amcaoğlu, şimdi yapılanın bu yanlış uygulamayı ortadan kaldırmak olduğunu söyledi.
Konunun, kamuoyunda “kamu çalışanları ve emekli maaşlarında hayat pahalılığı oranında yüzde 2 kesinti” olarak yansıtıldığını kaydeden Amcaoğlu, hayat pahalılığı ödeneği ile ilgili %2.03 oranında yapılan yanlış hesaplama ile bütçede 80 milyon TL açık oluştuğunu belirtti.
Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, katıldığı bir televizyon programında konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Amcaoğlu şunları söyledi:
“18 bin 500 kamu çalışanı ve yaklaşık 15 bin devlet emeklisine %32’lik hayat pahalılığı ödeneğini verebilirsiniz. Ancak akabinde dönüp, ‘başka çaremiz yok’ diyerek tüm vergi ve harçlara %32 zam yaparsınız. Bundan sadece kamu çalışanı ve kamu emeklisi değil, özel sektör çalışanları da dahil tüm ülke insanı etkilenir. Birim maliyet ve alım gücü zayıflar. Kamu tarafına fazla maaş enjekte ederek, arkasından da zamlayarak bütçenin sürdürülebilir ve devamlılığını sağlayamazsınız. Geçmiş hükümet bu yanlışı bile bile yaptı, kamu maliyesini de zarara uğrattı. Oysa bizim esas amacımız tüm halkın alım gücünü yukarıya çekmek. Hayatı pahalılaştırmak değil, ucuzlatmaktır.”
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, Ersin Tatar Başbakanlığında UBP – HP koalisyon hükümetinin ilk günde akaryakıt zammını kapıda bulduğunu ancak, “iktisadi aklın üstün gelerek” bu zammı yapmadığını, bugün gelinen noktada ikinci bir akaryakıt ve elektrik zammını da engellediğini kaydederek, “zam yok” dedi. (TAK)