Enflasyon ve pahalılık canavarı durdurulamıyor

Ödül Muhtaroğlu

KKTC ‘de,  2024 Temmuz  ayı enflasyonu, yüzde 3.51 olarak açıklandı. Yıllık enflasyon ise, ( Geçen  Temmuz’ dan buTemmuz’a) yüzde 72.51’ e ulaştı. Böylece, yılın ilk 7 aylık toplam  enflasyonu da yüzde 37.65 olarak gerçekleşti.

Yıllık gıda enflasyonu ise, yüzde 73.29 oranında gerçekleşti. Ülkedeki pahalılık, mutfağa da yansımış durumdadır.Dar gelirliler, mutfak masraflarını karşılamakta zorlanıyor.

Ana harcama grupları itibariyle bir önceki aya göre en yüksek artış, yüzde 15.11 ile haberleşme ana grubunda yaşandı.Bunda, cep telefonu görüşme ücretine yapılan yüzde 31.49 oranındaki zammın etkisi olmuştur.

Öte yandan, bazı temel ürünlerde 1 yıl içinde görülen fiyat değişimleri de şöyle olmuştur:

Elektrik, son bir yılda yüzde 93 oranında zamlandı. Tüp gaza yüzde 70’e yakın, Mazota yüzde 49 zam yapılması dikkat çekti.

Bir yılda ekmek yüzde 57 oranında zamlanırken, damacana suya yüzde 83, cep telefonu görüşme ücretine yüzde 116 zam yapıldı.

Kuzu Eti Pirzola: yüzde 87, LPG Gazı Tüp Ücreti: yüzde 69, Dana Eti Kıyma: yüzde 77, Hellim: yüzde 76, Yoğurt yüzde 105, kira ücretlerinin ise bir yılda yüzde 99 oranında zamlandığı dikkat çekti.

Süte bir yılda yüzde 64 zam gelirken, tavuğa ise yüzde 43 oranında zam yapıldı.Özel okul ücretlerine ise bir yılda yüzde 117 oranında zam yapıldı.

Belediye suyu faturalarına bir yılda yüzde 58 oranında ve özel hastane ameliyat ücretlerine de bir yılda yüzde 149 oranında zam yapıldı.

Türkiye’de ise, Haziran   ayı enflasyon oranı yüzde 3.23,  yıllık  enflasyon oranı ise, yüzde 61.78 olarak gerçekleşti. Ayni para birimi kullanmamıza rağmen, Türkiye’ den daha pahalı olduğumuzu, yıllık enflasyonlar arasındaki farktan da görebiliyoruz.

Ülkemizdeki tüm mal ve hizmetlere devamlı zam yapılması, kısa sürede  asgari ücreti ve diğer maaşları da  eritmekte ve satın alma gücü, maaşlar artsa bile  yeniden düşmektedir.

Asgari ücret artışları, piyasadaki mal ve hizmetlere zam olarak yansımaktadır.Oysa, işletmelerin maliyetini  sadece personel giderleri artırmamaktadır.

Sabit giderler  ve kurlar dengede iken, sadece asgari ücret ve personel maaş artışlarından dolayı, mal ve hizmetlere zam yapılması anlamsızdır. Hükümet ‘in piyasa denetimlerinde yetersiz kalması, pahalılığı her geçen gün artırmaktadır.

Elektrik ve  akaryakıt fiyatlarına  yapılan zamlar, üretim maliyetlerini de artırmakta, tüm mal ve hizmetlere zam olarak yansımaktadır.

Öte yandan, açlık sınırı rakamının arttığını ve net asgari ücrete yaklaştığını hep birlikte görmekteyiz. Açlık sınırı, Temmuz sonu itibarıyle 26,191 TL olarak hesaplanmıştır.Asgari ücret, gıda harcamalarına bile  yetmemektedir.

Hükümet, özellikle elektrik zamlarını halka daha  az yansıtmalı, yapılacak elektrik zamlarının bir kısmı, vatandaşa ve piyasaya ağır yük getirmeden, Maliye Bakanlığı tarafından karşılanmalıdır. Ayrıca, elektrik zamları, piyasadaki mal ve hizmetlere yapılan  zamları da tetiklemektedir.

Akaryakıtta , kurlar dengede iken ve petrol fiyatları da düşerken, mutlaka indirim yapılmalıdır.Türkiye’ de dün itibarı ile benzin ürünlerine litre başına  1 Lira 73 Kuruş indirim yapılmıştır.

Akaryakıt ürünlerde gerektiğinde zam yapılıyorsa, fiyatlar düşünce de, indirimler  gecikmeden yapılmalıdır.Ancak, bizde indirimler yapılmamakta, sadece zamlar yapılmaktadır.

Enflasyon artışları, pahalılığını da artırmakta, bu da, devletin yılda 3 defaya çıkan hayat pahalılığı ödeneğini yükseltmektedir. Bu yılın ilk 6 ayında bütçe açığı artarak yaklaşık 3.5 Milyar TL’ ye ulaşmıştır.

Ayrıca, Maliye Bakanlığı, bu ay maaş ve diğer ödemeleri için de yaklaşık 880 milyon TL ve 26.7 milyon dolar borçlanmıştır.

Bütçe açıklarının artması, devletin borçlanmasının artması demektir. Devletin borçları arttığı zaman da, Hükümet, kontrolündeki vergi, resim ve  harçlara zam yapmaktadır.  Bu da, dar gelirlilerin satın alma gücünü düşürmekte ve halkı günden güne fakirleştirmektedir.

Hükümet, ekonomideki sorunları çözmede başarısız olmuştur.Halkın ve ekonominin en büyük düşmanı, enflasyon ve pahalılık canavarı  bir türlü durdurulamamaktadır.