Hüseyin ÖZBARIŞCI
Mormenekşe’de enginar hasadı başladı. Geçen sezon Covid-19 salgınından dolayı zarar eden üreticiler, bu yıl da aynı sorunları yaşamak istemediklerini, aksi takdirde işlerinin çok olacağını söyledi. YENİDÜZEN’e düşüncelerini aktaran bazı üreticiler de, enginar üretimindeki maliyetler ve işçiliğin yüksek miktarlarda olduğunu dile getirerek, 10 yıl önce 1 TL’ye satılan ürünün, bugün de aynı fiyata satıldığını belirtti. Fiyatın düşük olmasından dolayı üreticinin zarar edebildiğini kaydeden enginar üreticileri, yavaş yavaş sektörden uzaklaşmaya doğru gittiklerini ifade etti.
YENİDÜZEN’e konuşan Momenekşe Enginar Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Gazi de “Geçen yıl 40 kuruşa sattığımız enginarın, 60 kuruşa KDV Stopajını ödedik” diyerek, Bakanlar Kurulu’nun enginar üreticileri için KDV’yi kaldırması gerektiğinin altını çizdi.
Üreticiler ne dedi?
Mehmet Gazi: “Geçen yıl çok sorun yaşadık, bu yıl da aynı sorunlar yaşanırsa bu sektör artık biter”
Mormenekşe Enginar Üreticileri Birliği Başkanı ve enginar üreticisi Mehmet Gazi, Covid-19 salgınından dolayı geçen yıl sezonun kötü gittiğini aktararak, bu yıl da aynı sorunların yaşanması halinde sektörün bitebileceğini söyledi.
Gazi şunları söyledi;
“Geçen yıl coronavirüs salgınından dolayı bayağı bir sıkıntı yaşadık. Fiyat konusunda, tahlilleri almada, izin çıkarmada çok sıkıntı çektik. Şimdi yeni bir sezona başladık. Temennimiz bu sıkıntıları yeniden yaşamamak… Geçen yıl 40 kuruşa sattığımız enginarın, 60 kuruşa KDV Stopajını ödedik. Zaten ürün değer kaybetti, bir de birlik kesmek zorunda kalınca üreticinin eline 33 kuruş para geçti. Biz enginar üreticileri Tarım Fonu’nun dışındayız ama aslında vergimizi ödüyoruz ama sigorta kapsamında değil. Ben bir öneri getirmiştim, Bakanlar Kurulu oturup bir karar alsın KDV’yi kaldırsınlar, gerekirse KDV’yi tarım sigortasına aktarsınlar biz de ürünümüzü sigortalamış olalım. Geçen yıl yaşanan sorunlardan dolayı birçok üreticimiz cebinden çıkardığı parayı tekrar cebine koyamadı. Uzun lafın kısası enginar üreticisi geçen yıl cebine para koyamadı. Bu yıl da aynı sorunlar yaşanırsa bu sektör artık biter.”
Hamza Doygundağ: “Eğer ürünümüzü Türkiye’ye ihraç edemezsek, işimiz çok zor”
Enginar üreticisi Hamza Doygundağ, geçen sezon ürünün ihracatı konusunda çok sıkıntılar yaşadıklarını belirterek, bu yıl ürünün bir şekilde ihracatını yapmaları gerektiğini ifade etti.
Doygundağ şöyle konuştu:
“Geçen yıla göre maliyetler çok arttı. Sular tuzlu olduğu için ben enginarımı Şubat veya Mart aylarında keserim. Böyle olunca da, 30 kuruşa enginar kesmiş oluyorum. Salgından dolayı geçen sezon çok sıkıntılar yaşadık ve masraflarımızı çıkaramadık. İç piyasa yetersiz, eğer ürünümüzü Türkiye’ye ihraç edemezsek, işimiz çok zor. Ürünümüzü bir şekilde ihraç edebilmemiz lazım.”
Remzi Rıylı: “Yavaş yavaş bu işten vazgeçmeye doğru gidiyoruz”
Enginar üreticiliği yapan Remzi Rıylı, enginar üretiminde maliyetlerin yüksek olmasından yakınarak, verilen emeklerin karşılığının alamadığını ve artık bu işten vazgeçme noktasına geldiklerini ifade etti.
Rıylı düşüncelerini şöyle dile getirdi;
“Ben yıllardır bu işi yapıyorum. Enginar üretimi yaparken maliyetlerin yüksek olmasından dolayı verdiğimiz emeklerin karşılığını tam olarak alamıyoruz. Bu konuda artık bir adım atılmalı. Her sezon zarar ediyoruz ve ne yazık ki yavaş yavaş bu işten vazgeçmeye doğru gidiyoruz. Maliyetlerin günden güne yükselmesinden dolayı öyle bir olduk ki, bu işi yapmak bizi kurtarmıyor. Özellikle geçen yıl çok sıkıntılar yaşadık, daha da sezonun başındayız. Umarım bu yıl da aynı sorunların yaşanmaması için yetkililer bazı adımlar atar.”
Yusuf Ercen: “Gelir ve gider birbirini tutmuyor”
Enginar üreticisi Yusuf Ercen, yıllardır enginar üretimi yaptığını, maliyetlerin yüksek olması ve ürünün ucuza pazarlanmasından dolayı bu sektördeki işlerini küçülttüğünü dile getirdi.
Ercen şunları söyledi;
“Enginarın üretimi yaklaşık 8-9 ayda gerçekleşir ve maliyetler oldukça yüksek. 10 yıl önce 1 TL’ye sattığımız ürünü halen daha 1 TL’ye satıyoruz. Gerek işçilik, gerekse maliyet açısından 10 yıl öncesini kıyaslayacak olursak, o zamanlarda daha ucuza üretim yapabiliyorduk. Bugün gelinen noktada gelir ve gider birbirini tutmuyor. Yüksek maliyetlerin dışında bir başka sorunumuz da pazarlamadır. Devlet bu işe atmalı ve tüccara destek çıkmalıdır. O insanlar da ürün talebinde bulunduğu zaman biz de üreticiler olarak daha yüksek fiyat verebilelim ki biz de para kazanalım. Ben bu işi yıllarca yaptım ama bu dengesizlik olduğu için bu işi küçültmek durumunda kaldım.”
Ali Cenap Oğur: Üretici üretimini yalnız başına yapıyor”
Enginar üreticisi Ali Cenap Oğur, enginar üreticisinin çektiği sıkıntılardan bahsederek, devletten sadece küçük bir katkı aldıklarını ve maliyetlerle işçiliğin yüksek olmasından dolayı üretim yapmanın kendilerini kurtarmayacak noktasına geldiğini ifade etti.
Oğur, şu noktalara değindi:
“Şu anda hasada yeni başladık. hasadın başı olduğu için az miktarda ihracat yapıldı. Bu sektörün en önemli sorunu girdilerin fazla olmasıdır. Üretici üretimini yalnız başına yapıyor. Devlet sadece ufak bir teşvik veriyor. Geçen yıl Covid-19 salgınında pazarlamada da sıkıntı yaşamıştık. Aldığımız ürün fiyatları ve işçilik günden güne artıyor. 10 yıl önceki fiyatlarla şimdi ki fiyatlar aynıdır. Üreticiyi bu durum kurtarmıyor.”