Türkiye’de MTA’yı kuran, Türk Masonluğunun önde gelen Kıbrıslısı:Enver Necdet Egeran
Enver Necdet Egeran’ı Kıbrıslılar olarak ne kadar bilir, ne kadar tanırız bilemiyorum ama; Egeran; bugün Türkiye tarihinde Maden Teknik Arama’nın kurucularından, ayrıca Türk Masonloğu’nun, yurtdışında kabulü ve büyük organizasyonda yer almaları için büyük çaba harcayan Masonlar Büyük Locası’nın Büyük Üstat’ı.
Egeran’ın Kıbrıs’ta hangi bölgede doğduğunu şu an bilemiyoruz ama 1907 Kıbrıs doğumlu olduğu belgelerde gösteriyor.
Lise tahsilini Kıbrıs’ta, Maden Yüksek Mühendisliği’ni Türkiye’de, Maden ve Petrol Jeolojisi Yüksek Mühendisliğini ve aynı konuda Doktorasını ise, Mustafa Kemal Atatürk’ün önerisiyle ve devlet desteği ile gönderildiği Fransa’da tamamladı. 25 yıl bürokrasi’de görev yaptı, Maden ve Petrol aramalarını yönetti ve Raman’da ilk petrolün bulunmasını sağladı. Devletten emekli olduktan sonra Amerikan Mobil petrol firmasının 12 yıl süreyle Genel Müdürlüğünü yaptı, 23 yıl süreyle de kendi danışmanlık şirketini yönetti.
1949 yılında katıldığı Türk Masonluğunun dünya düzenli Masonluğunca tanınması ve kabul edilmesi sürecinde en etkin rolü oynamış isimdir.
1909’daki kuruluşunda ve 1948’deki uyanışında yapılan hatalar yüzünden Düzenli Mason Dünyası’na kabulü neredeyse imkansız hale gelen Türk Masonluğu bir avuç üyesinin gayretleri sayesinde 1965’de İskoçya Büyük Locası tarafından yapılan konsekrasyon töreni ile Dünya Masonluğu’ndaki yerine kavuşmuştur. İşte Egeran, dış ilişkileri ve eşsiz ikna kabiliyeti ile bu çabalarda büyük bir rol oynamıştır.
Egeran bu çabalar öncesinde 1964 yılında Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası’nın Büyük Üstatlık görevini de üstlenmişti.
2 Mayıs 1965 Konvanı’nda da Enver Necdet Egeran Büyük Üstatlığa seçilmiştir. Ancak Türk Masonluğunun bu çalkantılı dönemlerinde vuku bulan tatsız olaylar neticesnde Egeran, Büyük Üstatlıktan ve Masonluktan 14 Kasım 1965’de istifa etmek zorunda kaldı.
Egeran’ın istifa etmesi ya da ettirilmesinde rol oynayan konu ise; Adalet Partisi Genel Başkanlığı’na aday olan Süleyman Demirel’e mason olmadığına dair belge vermesi gösteriliyor. Bu belge hala tarıtışılmaktadır.
Egeran için ayrıca şu eleştiriler de yer almaktadır:
1954 yabancı şirketlerin Türkiye’de petrol aramasına izin veren Petrol Kanunu’nun kabul edilmesinde en büyük çabayı sarf edenlerden birisidir Egeran. Aynı zamanda MTA’nın (Maden Teknik Arama) ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün kurucularından. Daha sonra emekli olup 1956’da Mobil’in başına geçince, Mobil’in Türkiye’de petrol bulduğu kuyuları beton dökerek toprak üzerine çıkmasını engellediği söylentilerinin yaygın olduğu tarihte Mobil’in tek söz sahibi idarecisiydi. Eleştiriye göre (bu iddia gerçek ise) Türkiye’nin yıllardır petrol yönünden dışarıya bağımlı kalması ve belki de Ortadoğu’nun sayılı petrol ürticisi ülkelerinden biri olma şansını kaybetmesine neden olmuştur şeklinde eleşltirel bir yaklaşım da var Egeren için.
Masonluk üzerine iki kitabı var Egeran’ın: “Gerçek Yüzüyle Masonluk” ve “Güncelleşen Masonluk”.
Kıbrıslı Enver Necdet Egeran, 2005 yılında 98 yaşında İstanbul’da vefat etmiştir.
--------------------------------
kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Enver_Necdet_Egeran
Tunç Timurkan-Önceki Büyük Üstat-16.05.2005
Hakan Yılmaz Çelebi-Masonmlar Türkiye’deki Petrolu Kime Saklıyor-http://www.netpano.com