KKTC’ye ambargolar konusu her açıldığında ‘Ercan’a direkt uçuş’ konusu da gündem olur. ‘KKTC forever’ diyenlerin topluma umut vermek için bunu söyledikleri aşikardır.
2020 Nisan seçimleri yaklaşınca Ercan meselesi yeniden ortaya atıldı. Başbakan Tatar ‘teknik yöntemlerle Ercan’ın direkt uçuşlara açılabileceğini’ söyledi.
Nedir bu ‘teknik yöntemler’, söylemedi.
Bu konuda ‘lobi çalışmaları’ olduğunu belirtmekle yetindi, özellikle İngiltere’den direkt uçuş olmasının ne kadar faydalı olacağını falan anlattı.
Öte yandan kimi hükümet kaynakları ‘İngiliz FIR hattı’nın kullanılarak Ercan’a direkt iniş-kalkışlar olabileceğini söylüyor. Kıbrıs Postası’nda sevgili Ulaş Barış’ın haberi manşetteydi birkaç gün önce…
***
Peki ama gerçekten de Ercan’a ‘teknik yöntemler’ ve/veya ‘İngiliz FIR hattı’ ile direkt uçuşların önü açılabilir mi?
Bu soruların yanıtını havacılık konusunu teknik, yasal, siyasal bakımdan iyi bilenlere sordum.
Her şeyden önce Ercan Devlet Havaalanı’nın ‘güvenlik’ ya da ‘altyapı’ bakımından uluslararası standartlara uygun olduğunu söylüyor uzman isimler…
Bu anlamda bir mani, bir engel yok…
ICAO, yani Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü de engel değilmiş Ercan’a direkt uçuşlara…
Peki engel ne?
Engel siyasi…
Yani KKTC’nin statüsü…
Daha doğrusu ‘yasal olmayışı’…
***
KKTC’nin toprağı gibi havası da ‘yasal’ değil… Türkiye dışında hiçbir ülke için ‘KKTC hava sahası’ diye bir kavram yok. Tıpkı denizde ‘kıta sahanlığı’ ve ‘karasuları’ olmadığı gibi…
Yani ne toprağımız, ne suyumuz, ne havamız yasal…
Tümü de ‘Kıbrıs’ adına kayıtlı uluslararası bütün metinlerde…
Yani kara da, deniz de, hava da Kıbrıs Cumhuriyeti’ne ait…
Fiili durum adanın kuzeyinde Kıbrıs Cumhuriyeti’ne kontrol imkanı vermiyor. Dolayısıyla adanın bu yarısında kontrol fiilen KKTC makamlarında… Gökyüzünde bizim tarafın kullandığı bölüme ‘tavsiyeli hava sahası’ deniliyor ve gelip geçen bütün uçaklar Ercan Sivil Havacılık ile temas ediyor.
‘Tanıma’ olmasa da uçuş güvenliği bakımından bu tür bir ilişki var uluslararası uçak firmaları ile Ercan arasında…
Ama Türkiye’deki bir havaalanına konmadan gelip de Ercan’a inmiyor hiçbiri… Ve Ercan’dan kalkıp Türkiye dışında direkt başka bir ülkeye uçmuyorlar.
***
Uçabilmeleri için ne lazım peki?
İki şey…
Birincisi, Ercan’a direkt uçma niyetinde bir havayolu şirketi lazım. Niyetlenecek, karar verecek ve uçmaya hazırlanacak.
Ama yetmez.
Zira kalış ya da iniş yapacağı ülkeden ‘OK’ alması da lazım… Bir uçak ‘nereye gideceği’ni bildirmeden, kalkacağı ülkeden uçuş izni alamıyor.
Ercan için izin başvurusu yapılamıyor mu?
Yapılabiliyor. Ama hiçbir ülke böyle bir izin vermedi henüz.
Bırakın İngiltere’yi, Almanya’yı, Amerika’yı…
‘Kardeş’ Azerbaycan bile Ercan’a direkt uçuş izni vermiyor!..
Demek ki ‘gardaşlık’ işe yaramıyor uluslararası işlerde…
Peki, bir şirket izin almadan Ercan’a direkt uçabilir mi?
Evet, mümkün…
Yalnız bir sorun var…
Eğer böyle ‘izinsiz’ bir uçuş yapılırsa, sivil havacılık ruhsatları iptal edilebilir, yani ‘kara liste’ye alınabilir.
Benzerlerini deniz limanlarında da yaşadık geçmişte bunun…
***
Ercan’a direkt uçuşun nasıl mümkün olacağı sorusuna uzmanlar ‘Bildiğimiz bir şey yok’ diye cevap veriyor.
Zaten bu teknik, yasal ve siyasal bilgiler ışığında öyle bir ihtimal –en azından şu an- gözükmüyor.
Başbakan’ın ‘teknik yöntemler’den kastı nedir, bilmiyoruz ama böyle bir ‘teknik’ olmadığı yönünde ciddi bir inanış var.
Direkt uçuşlar ‘İngiltere’nin FIR hattı’ ile çözümlenebilir mi peki?
Eğer Ercan Ağrotur Üssü’ne taşınabilirse, belki...
Ki bu ‘şaka’ bile değil…
Ama zaten İngiltere’nin Kıbrıs’ta FIR hattı yok!..
Sadece egemen üs bölgelerinin, yani Dikelya ve Ağrotur üzerindeki ‘koridorlar’ İngiliz’e ait…
“Kaldı ki İngiltere Ercan’a direkt uçuş yapmak istese, böyle dolambaçlı bir yola neden ihtiyaç duysun ki? Verir British Airways’e izni, kalkar Heathrow’dan Boeing, 4 saat sonra iner Ercan’a, olur biter.”
Böyle diyor uzmanlar…
Yani ‘direkt uçuş’ meselesi bir ‘balon’dur muhtemelen…
***
Dün İngiliz Yüksek Komiserliği'nden de bilgi istedim konuya dair. Gelen cevap net:
"Haberler doğru değil. İngiltere'nin pozisyonunda herhangi bir değişiklik yoktur. İngiltere ile Kıbrıs'ın kuzeyi arasında direkt uçuşlar, Birleşik Krallık'ın uluslararası sorumlulukları ile uyumlu değildir."
Durum budur.