Türkiye’de seçim çalışmaları bütün hızıyla sürüyor. Adına “Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” dedikleri kendine özgü bir başkanlık sisteminin ilk kez yürürlüğe gireceği 24 Haziran seçimleri için geri sayım başladı.
Henüz son düzlüğe girilmedi ama çok yaklaşıldı. Bana göre bu seçim sürprizlere gebe bir seçim olacak. İlk kez Cumhurbaşkanı adaylarının öne çıktığı ve siyasi partiler gölgede kaldığı bir seçim yaşanıyor.
AKP’de Erdoğan, CHP’de ise Muharrem İnce öne çıkıyor. Şimdiki başbakan Binali Yıldırım ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçtaroğlu neredeyse görünmüyorlar. Bunun nedeni elbette yeni sistemde bütün yetkilerin Cumhurbaşkanı seçilecek kişide olmasıdır.
Seçilecek olan ülkenin cumhurbaşkanı olunca % 50+1 oy almak da şart oluyor. Bu sağlanamazsa 15 gün sonra 2. Tur seçim yapılır ve bu kez en yüksek oyu alan 2 aday yarışır.
Seçime 15 gün kala görünen seçimin 24 Haziran’da değil, 8 Temmuz’da sonuçlanacağıdır. 24 Haziran’da sonuçlanacak olan parlamento seçimleri ise yine sürprizlerle dolu olacak.
Birincisi AKP Meclis çoğunluğunu sağlayamayacak. Hatta daha da ötesini söyleyim AKP+MHP de çoğunluğu sağlayamayacak. Yeni Anayasa’da milletvekili sayısı da arttı. 550’sen 600’e çıkarıldı. Bu durumda illerin çıkaracağı milletvekili sayısı da değişti. En çok artış 9 milletvekili ile İstanbul’da oldu. Geçen seçimde 88 milletvekili çıkaran İstanbul bu seçimde 97 milletvekili çıkaracak. Neredeyse milletvekillerinin 1/6’sı İstanbul’dan seçilecek.
Çoğunluk için 301 milletvekili gerekir. İddialar seçim sisteminden dolayı AKP’nin en son genel seçimde aldığı % 49.5 oyu alması halinde bile bu sayıya ulaşamayacağı yönündedir. Hatta AKP çevreleri sanki Erdoğan garanti kazanıyormuş gibi meclis çoğunluğu sağlayamamaları durumunda şimdiden erken parlamento seçiminden bahsediyorlar.
Son günlerde yayınlanan anket sonuçları bu tesbitlerimi doğrulamaktadır. AKP’ye yakın araştırma şirketleri bile Erdoğan’ı en çok %46.5- 48 bandında veriyor. Diğer bazı araştırma şirketleri ise Erdoğan’ı %42-43 bandında gösteriyor.
Muharrem İnce’nin performansı ikinci sıraya iyice yerleşmesini sağladı. İnce’nin oy oranı da % 29-30 bandına oturdu. İnce iyi bir çıkış yakaladı. Kalan 15 günde daha da yukarıya tırmanabilir.
Meral Akşener adaylığının ilk günlerindeki oy oranından epey gerilerdedir. Bunun nedeni Muharrem İnce’nin performansının beklenenin çok üzerinde olmasıdır. Akşener’e CHP’den giden oylar İnce ile beraber büyük oranda geri dödü. Akşener % 19’lardan %10 civarına geriledi.
Bir digger gerileyen de Erdoğan oldu. Başlangıçta % 53 civarında olan Erdoğan % 43 civarına geriledi. Bu gerileme de sürüyor.
Üstelik Erdoğan’ın kaybedebileceği görülürse gerileme çok daha hızlı olacak diye düşünüyorum.
Kıbrıslıların son 2 seçimde yakından tanıdığı “Gezici Araştırma şirketi” burada yaptığı gibi Türkiye’deki seçimlerde de algı operasyonlarını sürdürüyor. Gezici direktörü Murat Gezici’nin açıkladığı anket sonuçlarında algı operasyonu çok net görülüyor.
Gezici araştırma şirketi 24 Haziran 2018 seçimlerine ilişkin son anket sonuçlarını açıkladı. Anket sonuçlarına göre, Cumhurbaşkanlığı yarışının medya desteği olmamasına rağmen halkın en çok konuştuğu isim olan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ile Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında geçeceğini söyleyenlerin oranı %70.Gezici'nin anketine göre, ilk turda Erdoğan'ın % 46 -47 aldığı, Akşener'in % 28 -29 aldığı, İnce’nin18-19, Demirtaş'ın % 8-9, Karamollaoğlu'nun ise % 1-2 civarında olduğu görülüyor.
Gezici anketinde öne çıkan bir başka algı operasyonu da “z kuşağı” olarak ifade edilen gençlerin oy dağılımıdır. Gezici’ye göre sandığa ilk defa gidip oy kullanacağım diyenlerin oranı % 4,5. Bu gençlerin % 62’si İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'e oy vereceğini söylüyor.
Kamuoyu araştırma şirketi SONAR’ın 29 Mayıs – 3 Haziran tarihleri arasında yapılan son seçim anketi sonuçlarına göre; CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin oyu son bir haftada yüzde 10 yükseldi, ikinci tura kalan cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan’la, İnce yarışacak. 2. turda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın oyu ise yüzde 53.7 seviyesinde görülüyor
Sonar araştırma şirketinin 7-17 Mayıs tarihleri arasında 26 ilde 3 bin kişi ile yaptığı bir önceki anket sonuçları şöyleydi:
Başka ciddi araştırma şirketleri de Muharrem İnce’nin hızlı yükselişini görüyorlar. Şu anda % 30’un üzerine çıkan İnce son 15 günde yaşanacak gelişmelerle daha da tırmanabilir.
Ama Erdoğan’ın kaybedebileceği görülürse, seçmen buna inanırsa Erdoğan bu seçimi kaybeder diye düşünüyorum.
Türkiye buna hazır mı derseniz. Doğrusu ben de henüz Erdoğan’sız bir döneme hazır olup olmadıklarını bilmiyorum. Üstelik konjonktür de buna uygun mu emin değilim.
Herşeye rağmen İnce’nin çıkışı izlenmeye ve değerlendirmeye değerdir diye düşünüyorum.