Ertuğrul SENOVA
Türkiye’nin 21 yıllık Tayyip Erdoğan iktidarı, Kıbrıs’ın kuzeyinde kurulan sandıklardan ikinci kez mağlup çıktı, ancak yetmedi. Erdoğan, geçici sonuçlara göre genel oyların yüzde 52’isini alarak, iki kutuplu olduğu sandıkla tescillenen bir Türkiye’de yeniden tahta oturmaya hak kazandı.
Ancak Kıbrıs’ın kuzeyinde, rakibi Kemal Kılıçdaroğlu’na karşı bir kez daha kaybetti.
Erdoğan, Kıbrıs’ın kuzeyinde kurulan 141 sandıktan, resmi olmayan sonuçlara göre yüzde 41.85 oranında oy alırken, Kılıçdaroğlu, oyların 59.21’ini aldı.
Son 10 yılda Kıbrıs’ın kuzeyindeki Türkiyeli seçmenin sandığa katılım oranı yüzde 12’den, yüzde 59.21’e yükseldi, katılım yükseldikçe, Erdoğan’ın oylarında düşüş gözlemlendi.
Birinci tura oranla, Kemal Kılıçdaroğlu’nun Kıbrıs’ın kuzeyindeki oylarını yüzde 5.72 puan arttırdığı gözlemlendi. Bir önceki seçimde yüzde 3.66 oranında oy alan Sinan Oğan ve yüzde 3.43 oranında oy alan Muharrem İnce’nin oylarının büyük bir kısmının Kılıçdaroğlu’na kaydığını görüldü. Erdoğan ise oy oranını yüzde 2.44 oranında arttırabildi.
2014 yılından itibaren Kıbrıs’ın kuzeyindeki seçmenini kademeli şekilde kaybeden Erdoğan; 2014’teki yüzde 54.8’lik oy oranını, 2018’de yüzde 48.8’e, 2023’te ise önce yüzde 39.41’e, ardından da 41.85’e düşürdü. Bu süreçte, sandığa giden seçmen sayısı ise giderek arttı.
İkinci tur: Kılıçdaroğlu yüzde 60’ı zorladı
2014 yılından bu yana Kıbrıs’ın kuzeyinde kurulan sandıklarda ikinci kez ikinci sıraya gerileyen Tayyip Erdoğan, ilk turdaki yüzde 39 bandındaki oy oranını, Sinan Oğan ve Muharrem İnce’siz ikinci turda yüzde 41.85’e yükseltirken, Kemal Kılıçdaroğlu ise yüzde 60’ı zorladı.
Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşam süren Türkiye Cumhuriyeti seçmeninin yüzde 59.21’inin katılım gösterdiği seçimde, Kemal Kılıçdaroğlu oyların yüzde 58.15’ini alırken, Erdoğan ise 41.85’ini alabildi.
Erdoğan’ın en başarısız seçim sonucu: 2023 seçimlerinin birinci turu
Türkiye’nin 21 yıllık Tayyip Erdoğan iktidarı, 2014 yılından bu yana Kıbrıs’taki en düşük oy oranını 2023 Cumhurbaşkanı seçimlerinin birinci turunda aldı.
2014 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Kıbrıs’ın kuzeyindeki seçmenlerden yüzde 54.8 oranında oy alan AKP’nin adayı Tayyip Erdoğan, 2023 yılına gelindiğinde oy oranını 39.41’e düşürdü.
2014 yılından itibaren Kıbrıs’ın kuzeyindeki seçmenini kademeli şekilde kaybeden Erdoğan; 2014’teki yüzde 54.8’lik oyunu, 2018’de yüzde 48.8’e, 2023’te ise yüzde 39.41’e düşürdü.
Bu süreçte, sandığa giden seçmen sayısı da giderek arttı.
Erdoğan’ın yüzde 50’yi geçtiği 2014’te, Kıbrıs’taki Türkiyeli seçmenin yüzde 12’si sandığa gitmişti. 2018’e gelindiğinde, Erdoğan’ın oyları yüzde 48’e düştü, katılım ise yüzde 40’a yükseldi.
Son olarak 14 Mayıs 2023 seçimlerinde, katılım yüzde 52’ye yükseldi, Erdoğan’ın oy oranı ise yüzde 39’u geçemedi.
Öte yandan Kemal Kılıçdaroğlu, yüzde 53.5 oranında oy alarak, 2014 yılından sonra, 2023 seçimlerinin ikinci turuna kadar muhalefetin Kıbrıs’ın kuzeyinde aldığı en yüksek oy oranına ulaştı.
14 MAYIS 2023 SEÇİMLERİ
Cumhurbaşkanı seçimi: “Yüzde 52 katılım; yüzde 53.49 ile ilk sırada Kılıçdaroğlu”
Cumhurbaşkanı seçimi için Kıbrıs’ın kuzeyinde 308 sandık kuruldu, seçme hakkı bulunan TC vatandaşlarının yüzde 52’si sandığa gitti. 70 bin 40 kişi oy kullandı, oyların 69 bin 497’si geçerli sayıldı.
YSK’nın resmi olmayan verilerine göre, Kıbrıs’ın kuzeyindeki sandıklardan en fazla oy, yüzde 53.49 ile Kemal Kılıçdaroğlu’na çıktı. İkinci sırada, yüzde 39.41 ile Recep Tayyip Erdoğan yer alırken, üçüncü en fazla oyu alan isim 3.66 ile Sinan Oğan oldu. Seçimlere 2 gün kala yarıştan çekildiğini açıklayan ancak YSK tarafından çekilme talebi kabul görmeyen Muharrem İnce ise oyların yüzde 3.34’ünü aldı.
28 MAYIS 2023 İKİNCİ TUR CUMHURBAŞKANI SEÇİMLERİ
Cumhurbaşkanı seçimi için Kıbrıs’ın kuzeyinde bu kez 141 sandık kuruldu, seçme hakkı bulunan TC vatandaşlarının yüzde 59.20’si sandığa gitti; 72 bin 704 kişi oy kullandı.
Resmi olmayan sonuçlara göre, Kıbrıs’ın kuzeyindeki sandıklardan en fazla oy, yüzde 58.15 ile Kemal Kılıçdaroğlu’na çıktı. Sandıktan ikinci çıkan isim Erdoğan olurken, oyların yüzde 41.85’ini alabildi.
ÖNCEKİ İKİ SEÇİMLERDE NELER YAŞANDI?
2014 seçimleri: Yüzde 12 katılım; yüzde 54,8 ile ilk sırada Erdoğan
2014 yılında Türkiye’de gerçekleşen Cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin YSK, Kıbrıs’ın kuzeyinde toplam 92 bin 171 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kayıtlı seçmen olduğunu açıklamıştı.
Toplamda 33 sandıkta 92 bin 171 seçmenden 11 bin 144'ü oy kullanmış, katılım yüzde 12 civarında kalmıştı.
Seçimde, AKP’nin adayı Tayyip Erdoğan oyların yüzde 54,8'ini alarak birinci sıraya yerleşirken, CHP'nin adayı Ekmeleddin Mehmet İhsanoğlu yüzde 37 ile sandıktan ikinci, HDP'nin adayı Selahattin Demirtaş ise yüzde 8.12 ile üçüncü sırada çıkmıştı.
2018 seçimleri: Yüzde 40 katılım; yüzde 48,8 ile ilk sırada Erdoğan
Haziran 2018'de gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarında ise bu kez Kıbrıs’ın kuzeyinde toplam 60 sandık kuruldu, seçmen sayısı bu kez 106 bin 446’ya yükseldi. Seçimde, seçmenlerin 42 bin 819'u oy kullandı, toplam katılım oranı yüzde 40’a çıktı.
Seçim sonucunda AKP’nin adayı Tayyip Erdoğan bu kez oy oranını düşürdü; yüzde 48,8’e geriledi ancak yine de birinci sıraya yerleşti. CHP'nin adayı Muharrem İnce yüzde 37.54 ile sandıktan ikinci, HDP'nin adayı Selahattin Demirtaş yüzde 7.84 ile üçüncü, İyi Parti'nin adayı Meral Akşener yüzde 5.37 oy oranıyla dördüncü sırada çıktı.
Seçmen sayısı son 9 yılda 47 bin 940 kişi arttı
İki seçimin verileri incelendiğinde, Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşam süren, Türkiye’deki YSK’ya kayıtlı seçmenin 2014’ten 2023’e 47 bin 940 arttı.
2014 yılında 92 bin 171 olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kayıtlı seçmen sayısı, 2023’e gelindiğinde 140 bin 111’e yükseldi.
Bu rakam, 2014’ten 2018’e 14 bin 275, 2018’den 2023’e ise 33 bin 665 kişi arttı.