‘Alış- veriş’in en çok olduğu dönemlerden biri olan yaklaşan yılbaşı esnafı güldürmedi… Çarşıda hareket biraz artsa da satışların düşük ve geçtiğimiz yıllardan uzak olduğunu söyleyen esnaf, müşterilerin çoğunun da güneyden veya yabancı öğrenciler olduğunu belirtti.
Derya ULUBATLI
Yeni yıla girmeye bir hafta kala sokağa inen YENİDÜZEN esnafla konuştu, satışların durumunu sordu. Ülkedeki ekonomik yıkımın yılbaşı harcamalarını da etkilediğini söyleyen esnaf, düşük giden hasılattan yakındı, “böyle giderse küçük esnaf bitecek” dedi.
Döviz kurlarındaki dalgalanma, günden güne artan pahalılık ve düşen alım gücü, yaklaşan yılbaşı için yapılan harcamaların da geçtiğimiz yıllardan düşük olmasına yol açtı. Bazı dükkan sahipleri yılın geneline göre bu dönemde satışlarda biraz hareketlenme yaşandığını ancak bunun yine de yetersiz olduğunu söylerken, bazıları ise yeni yıla sayılı günler kalmasına rağmen satışlarında hiçbir hareketlenme olmadığını dile getirdi. Esnafın geneli, hasılatın geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre oldukça düşük seyrettiği konusunda hemfikir oldu.
“Müşterilerin çoğu güneyden gelenler ya da yabancı öğrenciler…”
Bu dönemde alışveriş yapan müşterilerin çoğunun güneyden gelen Kıbrıslı Rumlar ya da ülkede yaşayan yabancı öğrenciler olduğunu belirten Yenikent esnafı, Kıbrıslı Türklerin alım gücünün ise sürekli değer kaybeden Türk Lirası ve artan pahalılıklardan dolayı eridiğini anlattı. TL kazanan insanların önce karnını doyurma derdinde olduğunu ifade eden mağaza sahipleri, “eskiden 10 alıyorlarsa şimdi 5 alıyorlar. Satışlar geçtiğimiz yılların yeni yıl dönemine göre yarı yarıya düştü” dedi.
Betül Sütçü: “Bu hafta biraz hareketlendik ama yine de çok düşük”
“Geçtiğimiz yıla göre işler halen çok düşük. Fiyatlar geçen seneye göre daha yüksek ama hasılatımız halen düşük bu da aslında işlerin ne kadar düşük olduğunu gösteriyor. Yeni yıl olması bu hafta itibariyle işlere biraz hareketlilik getirdi ancak bu da geçtiğimiz yeni yıl dönemlerine göre çok düşük. Onların yarısı kadar bile kazanamıyoruz. İnsanlar ancak ihtiyacı olanı alıyor. Eskide 3 tane alıyorsa şimdi 1 tane almayı tercih ediyor. Hepimizin alım gücü düştü”.
Emine Hale: “Yeni yılda artış olmasını diledik, olmadı…”
“Yeni yılda satışlarımızda bir artış olmasını dilerdik, hepimizin de umudu o yöndeydi ancak maalesef beklenen olmadı. Gördüğünüz gibi dükkanımız bomboş. Kendi özel müşterilerimin dışında yılbaşı alışverişi neredeyse hiç yok. Bugün saat 3 oldu, yılbaşına da bir hafta kaldı ama ben halen siftah yapamadım. Bu tablo bizler için çok üzücüdür. Geçtiğimiz yeni yıla göre satışlar çok düştü. Ne olacağını biz de bilmiyoruz. Artık umut kalmadı diyebiliriz”.
Çiğdem Özsoy: “Eskiden 10 alan şimdi ancak 5 alabiliyor”
“Yeni yıla hem kuzeyden hem de güneyden ekstra bir ilgi var, biraz artış var ama ilerleyen süreçte nasıl gideceği tam bir muamma. Özellikle kurların dengesiz ilerleyişinden dolayı bizim tüm ana maddemiz de ithal olduğu için hepimiz dövize bağlı kalıyoruz ve önümüzü göremiyoruz. Müşterilerimiz de bu fiyat artışının farkında. İnsanlar eskiden 10 kişiye hediye alıyorsa şimdi 5 kişiye alıyor. ‘Ben kendime yeni bir şey almayayım, onun yerine hediye alayım’ diye düşünüyorlar. Bir yerlerden kısmak zorunda hissediyorlar bu da piyasaya yansıyor. Bugün yeni yılda dolayı her yerde biraz hareketlilik var ancak önemli olan bunun normal zamanda nasıl olacağıdır. Bu ay 10 lira kazanç sağlasam, önümüzdeki ay 1 lira kazansam ne yazık ki bizim için bir sürdürülebilirliği olmuyor. Bu sıralar sadece ümit edip kazanç bekliyoruz”.
Elif Efekan: “Yılbaşı öncesi biraz artış var ama müşterilerin çoğu güneyden”
“Bu son üç günde biraz satışlar arttı ama gelen müşterilerin çoğu da zaten güneyden oluyor. Kıbrıslı Türklerden gelen çok fazla kişi yok. Sürekli zam geliyor ve biz de fiyatlarımızı artırıyoruz. Bu da TL kazananlara fazla geliyor o yüzden kazancımızı çoğunlukla güneyden gelenlerle sağlıyoruz. Özellikle yeni yılda oradan gelenler de biraz arttı. Bir şekilde devletimizin bu zamlara önlem almasını ve halkımızı desteklemesini istiyoruz. Biz eğer halk olarak vekil, temsilci seçiyorsak onların bizlerin durumunu iyileştirmek için çalışması gerekiyor. Şimdi yılbaşı öncesi olduğu için biraz artış oldu ancak bu da yeterli değil. Genel durum çok kötü”.
Eren Parlan: “Hiçbir artış olmadı, genel satışlar çok düşük”
“Ne yazık ki yılbaşında satışlarımızda hiçbir artış olmadı. Bekliyoruz ancak bir şey göremiyoruz. Euro ve Sterlinin yükselmesi halkın alım gücünü çok düşürmüştür. Güneyden de çok az müşterimiz var. Genel olarak satışlar çok düşük”.
Güler Kurtdağı: “Müşterilerin yüzde 80’i güneyden geliyor, eski yılbaşı satışları kalmadı”
“Genel olarak satışlarımız çok düştü. Gerek dövizin durumu gerek pahalılık insanların alım gücünü çok düşürdü. Şu an geçmiş yıllardaki yılbaşı satışlarımızı yapamıyoruz. Genel durumumuza göre biraz daha hareketlendik ancak önceki yılların bu dönemki satışlarıyla kıyas bile kaldırmaz. Zaten şu an müşterilerimizin yüzde 80’i de güneyden geliyor. Her şekilde kuzeye satış yapmakta zorluk yaşıyoruz”.
Filiz Erkoç: “Geçtiğimiz yıllara kıyasla kazancımızda yüzde 60 düşüş var”
“Genel durumumuz oldukça kötü. Özellikle dövizdeki belirsizlik halen devam ediyor. Bu da halkta para harcama korkusuna yol açıyor. İnsanlar market ihtiyacını bile karşılayamayacak durumdayken başka harcamalara para ayırmak istemiyor. Bu da geriye kalan esnafın durumunun içler acısı olmasına yol açıyor. Yeni yıla girilmesine son bir hafta kaldı ve 30 yıllık bir firma olarak söyleyebilirim ki hiçbir dönemde son bir haftaya bu kadar kötü girmemiştik. Geçtiğimiz yıllara kıyasla yüzde 60 civarında bir düşüş var. Dükkana giriş oranları da gün sonu hasılatımız da oldukça düşük. Artık bu güvensizlik ve belirsizliğin bir an önce bitmesi gerekiyor yoksa birkaç ay içerisinde küçük esnafın sonu gelecek. Döviz stabil kalmalı ve TL biraz değer kazanmalı. Devletimiz bu artışları ve fiyatları denetlemeli. Kıbrıs gibi küçük bir yerde bu denetimi yapmak zor olmamalı. Bu ülkede sadece memur yok, esnaf da var ve bu insanlar bitmek üzeredir. Sabırla yardım bekliyoruz”.
Gözen Alemdar: “Güneyden gelenler ve buradaki yabancı öğrenciler hareketlenme sağladı”
“Genel duruma göre yeni yılda bir artış olduğunu söyleyebilirim ama bu artışı sağlayan kesimler genellikle yabancılar. Hem güneyden alışverişe gelenler hem de buradaki yabancı öğrenciler yeni yılda hareketlenmeyi sağladı. Bizim halkımız da geliyor ama herkesin alım gücü düştüğü için daha sınırlı sayıda insan gelebiliyor”.