► TL’nin döviz karşısındaki değer kaybı nedeniyle girdi maliyetleri her geçen gün artan esnaf, bir de vergi yükü altında eziliyor. Yükü karşılayabilmek adına vergiyi fiyatlara yansıtan işletmeler müşteri kaybetmekten yakınıyor.
Esnaf ne dedi?
● Ümit Kutlu (Kuaför): Vergiler çok ağır geliyor
● Mustafa Hovarda (Restoran): Vergilerden dolayı fiyat artışına gidiyoruz, müşteri kaybediyoruz
● Zekeriya Akın (Market): Yıllık vergiler belimizi büküyor
● Özden Eminoğlu (Oto Galeri): Vergiler aracın fiyatına yakın bir değerde
● Derya Alp (Butik): Bu ülkede yasaların değişmesi lazım
● Fatoş Göler (Butik): Vergilerde biraz indirime gidilmeli
Serap ŞAHİN
TL’nin döviz karşısındaki değer kaybı nedeniyle girdi maliyetleri her geçen gün artan esnaf, bir de vergi yükünün altında eziliyor. Yükü karşılayabilmek adına vergiyi fiyatlara yansıtan işletmeler müşteri kaybetmekten yakınıyor.
YENİDÜZEN, farklı sektörlerden işletme sahiplerinin vergi yüküyle mücadelelerini dinledi.
Hayat pahallılığının nedenlerinden birinin de yüksek vergiler olduğuna işaret eden esnaf, bu konuda bir düzenleme getirilmesi gerektiği görüşünü bildirdi.
Kuaför Ümit Kutlu, vergilerin çok ağır geldiğine dikkat çekerek, vergi yükünü sadece kuaförlük yaparak kazanamadığını, aileden destek almasa, dükkânı kapatması gerekeceğini söyledi.
Restoran işletmecisi Mustafa Hovarda ise vergilerden dolayı fiyat artışına gittiklerini, bu sefer de müşteri kaybettiklerini belirtti.
Market işletmecisi Zekeriya Akın, yıllık vergilerin bellerini büktüğünü söylerken, oto galeri işletmecisi Özden Eminoğlu ise vergilerin, aracın fiyatına yakın bir değerde olduğuna vurgu yaptı.
Butik işletmecisi Fatoş Göler, vergilerde biraz indirime gidilmesi gerektiğine dikkat çekti.
ESNAF NE DEDİ?
Derya Alp (Butik): Bu ülkede yasaların değişmesi lazım
“Devlet aslında vergilerden besleniyor. Biz özel sektör için bu dönemde özellikle vergilerin düşürülmesi lazım. Hükümet özel sektörün vergileriyle kamu maaşını ödüyor. Yıllardır kamuyu küçültecek deniliyor ama küçülme yok. Yerli yersiz birçok istihdam yapılıyor ve kamu doğru dürüst de çalışmıyor. Öyle bir kısır döngüye geldik ki bu işin sonu da yok. Bu ülkede bütün yasaların değişmesi lazım. Yoksa asgari ücreti yükseltecek, vergiyi düşürecek ya da işverene sigorta desteği verecek gibi bunların hiçbiri çözüm değil. Hep birlikte gerek hükümet edenler, sivil toplum, özel sektör, vatandaş dâhil olup el ele gönül gönüle kendi adamız için elimizi taşın altına koyup yeni bir yola çıkmamız gerekir.”
Ümit Kutlu (Kuaför): Vergiler çok ağır geliyor
“Her ay düzenli olarak katma değer vergimiz var. Bunun miktarı her ay değişiyor. Yılsonunda toplu olarak ödediğimiz vergiler de var. Bunların hepsi o kadar çok ve ağır geliyor ki kuaför olarak bunlara dayanmaya çalışıyoruz. Aileden ufak tefek destekler olmasa bizim dükkânı kapatıp gitmemiz gerekecek. O derece zorlanıyoruz. Vergilerin biraz daha düşük, daha makul seviyelere çekmek çok daha iyi olacak. Her şey dövize endeksli olduğu için de paramızın değeri sürekli düşüyor.”
Mustafa Hovarda (Restoran): Vergilerden dolayı fiyat artışına gittiğimizde de müşteri kaybediyoruz
“Vergilerin yüksek olmasından dolayı fiyatların da yükselişi ve asgari ücretin düşük olması hayat şartlarını yeterince zorluyor. İnsanların alım gücü düşüyor. Vergilerden dolayı fiyat artışına gittiğimizde de müşteri kaybediyoruz. Çünkü et pahalı, tavuk pahalı her şey pahalı. Devletin vergileri biraz daha düşük tutması, fiyatları denetlemesi gerekiyor.”
Zekeriya Akın (Market): Yıllık vergiler belimizi büküyor
“Biz hem vergi hem de elektrik ücretinden çok yakınıyoruz. Çünkü bunları karşılamak için mecburen fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyoruz. Özellikle yıllık vergiler belimizi büküyor. Esnafın ayakta kalabilmesi için vergilerin azaltılması gerekiyor. Devleti ayakta tutan bence esnaftır. Vergi veremeyelim demiyoruz ama ayakta kalabilmemiz için vergilerin de biraz mantıklı olması gerekiyor.”
Özden Eminoğlu (Oto Galeri) :Vergiler aracın fiyatına yakın bir değerde
“Devlete ödediğimiz gümrük vergileri, katma değer vergileri gibi neredeyse bu vergilerin toplamı aracın bizim alış fiyatımıza çok yakın bir değerde. Bu çok ciddi bir meblağdır. Özellikle son dönemlerde elektrikli araçlara ciddi bir yönelme oldu. O da yakıt türlerinin pahalılaşmasından dolayı olduğunu düşünüyorum. Bununla ilgili bir indirime değil de, daha da bir artışa gidilmesi çabasındalar. Ödediğimiz vergilerin dışında, yaptığımız her satış üstünden de belli bir oranda KDV ödüyoruz. Ben kendime bile bir araç gümrüklerken bir kar göstermek zorunda bırakılıyorum. Ve kazanç sağlamadığım ürünün vergisini ödemek zorundayım. Çünkü en az yüzde 15 kar göstermek zorundayız. Dolayısıyla bu konuda bir iyileştirilme yapılması gerekiyor. Otomotiv sektöründe rekabet yeterince artmış durumda. Bir aracın bedelini de biz belirleyemiyoruz aslında. Devletin belirlediği değer üzerinden yüzde 37 civarında bir vergi alınıyor. Özellikle dünyada elektrikli araçlara olan taleple örneğin Kıbrıs’ın güneyinde ciddi muafiyetler sağlanıyor nu konuda. Seyrüseferleri ve gümrük vergileri sıfır denecek kadar azdır. Geleceğe daha hızlı geçiş olmasına adına bu vergilerin ciddi oranda düşürülmesi gerekiyor.
Fatoş Göler (Butik): Vergilerde biraz indirime gidilmeli
“Devletten isteğimiz vergilerde biraz indirime gitmesidir bence. Çünkü zaten döviz yükseldikçe doğal olarak biz de fiyatlarımızı arttırmak zorunda kalıyoruz. Aynı zamanda vergileri ödeyebilmek için de yapıyoruz bunu. Kiralar yükseliyor, elektrik, su, personel ödemesi hepsi ayakta kalmamızı zorlaştırıyor. Hayat pahalılaştık sonra biz de personellerimizin ödemesini arttırmak zorunda kalıyoruz. Bunların hepsi bizim fiyatlarımıza yansıyor. Şimdi bir ekmek bile 10 TL olmuş, insanlar doğal olarak kısıtlama yoluna gidiyor ve giyime harcama yapmak lüks oluyor. Bundan dolayı bizim sektörümüz de etkileniyor. Vergilerde biraz indirime gidilirse esnaf biraz olsun ayakta kalabilir diye düşünüyorum. TL’nin değer kaybetmesiyle kendi vatandaşımızdan çok yabancı uyruklulara satış yapmaya başladık. Aynı zamanda gümrük vergileri de aynı şekilde çok ağır geliyor. Sonuçta ülkede üretim yok hep ithal olduğu için ürünlerimizi Türkiye’den getirmek zorundayız. Bu konuda da bir düzenleme olması çok iyi olur diye düşünüyorum. Taşımacılığı, gümrüğü derken bunlar esnaf olarak bizim belimizi çok büküyor.”