“5 bin işletme kapandı, 50 kişi işsiz kaldı, hükümet görmezden geliyor…” Bu süreçte 50 bin kişinin işsiz kaldığına 5 bine yakın işletmenin de kapandığına işaret eden Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Kanber, “Bu veriler gerçek verilerdir. Ancak üzülerek görüyoruz ki hükümet tarafından ne yazık ki bunlar görmezden geliniyor, bu konuda da bir çalışma yürütülmüyor” dedi.
Hüseyin ÖZBARIŞCI
Corona Virüs (COVID-19) tedbirleri kapsamında son bir yıl içerisinde iki kez “kapanma” yaşayan esnaf hayat mücadelesi veriyor, destek istiyor.
YENİDÜZEN’e değerlendirmelerde bulunan Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber, bugüne kadar yapılan tün uyarılara rağmen Hükümet’in kendilerini dikkate almadan hareket ettiğini belirterek, esnafın ayakta durması için mücadelelerini sonuna kadar sürdüreceklerini dile getirdi.
Bu süreçte 50 bin kişinin işsiz kaldığına 5 bine yakın işletmenin de kapandığına işaret eden Kanber, “Bu veriler gerçek verilerdir. Ancak üzülerek görüyoruz ki hükümet tarafından ne yazık ki bunlar görmezden geliniyor, bu konuda da bir çalışma yürütülmüyor” dedi.
YENİDÜZEN’e değerlendirmelerde bulunan esnaf ise uygulanan yanlış politikalar dolayısıyla dayanacak güçlerinin kalmadığını belirterek, “işyerinizi açın demekle olmuyor, esnaf ilgisizlikten batma noktasında” dedi.
Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Başkanı Mahmut Kanber:
“Esnafın ayakta kalması için mücadelemizi sürdüreceğiz”
Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Odası (KTEZO) Başkanı Mahmut Kanber YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada, sağlık konusunda bu dönemde yeterli tedbir alındığını ancak, ekonomi konusunda başarılı olunamadığını söyledi. Esnafın haklarını korumak ve farkındalık yaratmak için oda olarak bir eylem planı hazırladıklarını aktaran Kanber, “dedi.
Kanber şöyle devam etti:
“Bu dönemde özel sektör hep geri planda tutuldu. Hep mağdur olan özel sektör çalışanları ve esnaflar oldu. Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkar Odası olarak bizler her seferinde hükümete uyarılarda bulunduk, neler yapılması gerektiğini anlattık ama kimse bizi kaale almadı. Gelinen aşamada, yeni makam aracı alınması, hükümet tarafından atamaların devam etmesi aslında kaynağın olduğunun göstergesidir ama ne yazık ki hükümet esnafa “üzgünüz paramız yoktur” açıklamasını yapıyor. Sosyal devlet anlayışında böyle bir açıklama olamaz. Oda olarak kaynakların daha şeffaf hale getirilmesini istiyoruz ve esnafın ayakta durabilmesi için oda olarak biz mücadelemizi sürdüreceğiz.
“50 bin işsiz kaldı, 5 bine yakın iş yeri kapandı”
Bu süreçte işsizlik sayılarında artış olduğunu da dile getiren Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Kanber, bir buçuk ay öncesine kadar ülkemizde 50 bine yakın kişinin işsiz olduğunu, 5 bin civarında iş yerinin de kapandığını söyledi. Kanber, “Bu veriler gerçek verilerdir. Ancak üzülerek görüyoruz ki hükümet tarafından ne yazık ki bunlar görmezden geliniyor, bu konuda da bir çalışma yürütülmüyor” ifadelerini kullandı.
“Açıldık demekle açılma olmuyor”
Önceki gün gerçekleştirdikleri basın toplantısında da açıklamalarda bulunan Mamut Kanber, “Açıkçası çarşılar açıldık demekle açılma olmuyor” diyerek, hükümete eleştirilerde bulunmuştu.
Kanber konuşmasının devamında şu noktalara değinmişti:
“Bugün Girne çarşısına girdiğinizde, binlerce esnaf siftahsız iş yerini kapatıyor. Lokmacı’da birçok iş yeri kapalı, açık olanlar siftahsız kapatıyor. Mağusa’da üniversite yolu veya Suriçi esnafının yanı sıra Güzelyurt, Lefke, İskele gibi bölgelerde de bunların yaşanmasının bir açıklaması olmalı.”
Eylem kararı alınmıştı
Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası yönetim kurulunun geçtiğimiz gün gerçekleştirdiği basın toplantısında “Yazıklar Olsun” sloganıyla bir eylemlilik sürecine girildiğine işaret ederek, çeşitli bölgelerdeki işyerlerini ziyaret edip, tepkilerini beraber ortaya koyacağı belirtilmişti. Oda tarafından hazırlanan ve esnafın problemlerinin dile getirildiği videonun da tüm mecralarda paylaşılacağı açıklanmıştı.
Öte yandan, iş yerlerinin kapılarına asmak üzere hazırladıkları ve bir yanında “Hükümete rağmen açığız”, diğer yanında ise “Kapalı ancak hükümete rağmen açacağız” mesajlarının yer aldığı levhalar ile “Hükümete karşı” etiketi bulunan dezenfektan dağıtılacağı da düzenlenen basın toplantısında belirtilmişti.
Esnaf ne dedi?
Arzu Varak: “Sadece kapımız açık, satışımız var mı yok mu bunu kimse sorgulamıyor”
“Kapanıp tekrar açıldıktan sonra koşullarımız gereği, elimizdeki imkânlarla kendi kendimize dönmeye çalışıyoruz. Bu süreçte bankalarda öteleme oldu ama sonrasında bunlara ekstra faizler uygulandı. Bana göre devletin bize yaptığı katkı yeterli değil. Biz özel sektör olarak çok mağdur durumdayız. Herhangi bir gelirimiz yok ve satıyorsak kazanabiliyoruz. Piyasanın durgun olması doğal olarak satışlarımızı da etkiledi. Bir deneme olayı ortaya atıldı. Deneme olmadan insanlar bir şey alabilir mi? Kaç defa alıp evine gidip gelecek? Ben küçük bir esnafım ve ürünlerim bir seridir. Bir ürünü verdiğimde ve sonra ürün geri geldiğinde benim kaybım oluyor.
Açığız ama sırf devlete yükümlülüğümüzü yerine getirmek için açığız. Sadece kapımız açık, satışımız var mı yok mu bunu kimse sorgulamıyor. Devleti ayakta tutan özel sektördür. Biz özel sektör çok yalnızız.”
Korcan Senova: “Bir yol gidiyoruz ama o yolun nereye gittiğini bilmiyoruz”
“Esnafın durumu günden güne daha da kötüye gidiyor. Bir yol gidiyoruz ama o yolun nereye gittiğini bilmiyoruz. Ne yapacağımız hakkında hiçbir fikrimiz yok. Bundan sonra kapanmayacağımız da belli değil. İnsanlar da haklı olarak bu durumda pek fazla para harcamak istemiyor. Bu durum tamam tüm dünyada vardır ama diğer dünya ülkeleri insanına yardımcı oluyor. Bizimkiler aksine destek yerine köstek oluyor. Türkiye ile protokol bugün imzalanacak, yarın imzalanacak diye diye bir türlü imzalanamadı. Ben imzalanacağına da inanmıyorum. Benim inancım günden güne azalıyor. Çoğu zaman ülkeyi terk etmeyi bile düşünüyorum.”
Fatih Bağ: “İş yerinizi açın demekle olmuyor, esnaf ilgisizlikten batma noktasında”
“Bir ay kapattık ve benim zararım 5 bin TL oldu. Devlet bize gidip öteleyin dedi ama hiç de öyle olmadı. Bu konuda bize yalan söylediler ve ben hiç çalışmadan cebimden 5 bin TL ödedim. Bu süreçte zaten işlerimizde düşüş oldu. İnsanlar korku içerisinde ve alışverişleri sadece gıdaya yönelik. Zaten bir belirsizlik var. Bir de destek yerine köstek olmaları bizleri daha da sıkıntıya sokuyor. İş yerinizi açın demekle olmuyor, esnaf ilgisizlikten batma noktasında.”
Zeki Yavuz: “Esnaf tamamen kendi haline bırakıldı”
“İşlerimiz çok düşük. Masraflarımızı ancak da çıkarabiliyoruz. Eve ekmek götürebiliyorsak götürüyoruz. Ama ben buna da şükrediyorum. Kapalı kaldığımız dönem çok kötüydü. Bu süreçte yeterli destek almadan ayakta durabildik. Çoğu arkadaşımız battı gitti. Esnaf tamamen kendi haline bırakıldı. Artık esnafın dayanacak gücü kalmadı. Unutulmaması lazım ki, devleti özel sektör ayakta tutar.”
Necat İsmailov: “Birçok kişi dükkânını kapattı. Böyle giderse daha çok esnafın kapatması da yakındır”
“Tüm esnafın derdi aynıdır. Çünkü bu süreçte herkes mağduriyet yaşadı. Bu sorun dünyanın sorunu ama diğer ülkelerde belli başlı bir sistem var. Ben kapalıyken bile elektrik ve kira ödedim. Kimse bu esnafın halini sormuyor. Birçok kişi dükkânını kapattı. Böyle giderse daha çok esnafın kapatması da yakındır.”
Ahmet Deprem: “Salgının gelmesi ve hükümetin izlediği yol esnafı tamamen bitirdi”
“Salgın öncesinde esnafın durumu yine değildi ama yine de işimiz dönüyordu. Salgının gelmesi ve hükümetin izlediği yol esnafı tamamen bitirdi. Tamam, onların da yeterli kaynağı yok ama sistem yanlış. Maalesef kendi kendimizi döndüremiyoruz ve başka yerden para gelmesini bekliyoruz. Özel sektöre daha fazla destek verilmeli, devleti ayakta tutan özel sektördür.”