Cumhuriyet Meclisi Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi, 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı bugün görüşülmeye başladı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Komite Başkanı CTP Milletvekili Fikri Toros, ülkedeki mevcut sistemin mali yönden sürdürülebilir olmadığından hareketle, sosyal devlet anlayışı ve kamu yararının öncelikli olacağı prensiplerle geliştirilecek yeni stratejilerin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Toros, “Bu görev, Kıbrıs Türk Halkının seçilmiş milletvekilleri olan bizlerin sorumluluğundadır” dedi.
Toros, 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın, hükümet programında da belirtildiği gibi, sürdürülebilir bir kamu finansmanı hedeflediği; gelir artırıcı tedbirler yanında her zamandan daha fazla bir harcama disiplini sağladığı; eldeki bilgi ve verilerin etkin kullanıldığı ve ihtiyaçların adil bir dağılımla karşılandığı inancında olduğunu vurguladı
Toros, toplam ödeneği 7 milyar 705 milyon TL olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesinde bugün görüşülmeye başladığını belirtti.
2018 yılı boyunca Türk Lirasının uğradığı ciddi değer kaybı ve faiz artışlarının, maalesef sabit gelirli halka, işletmelere ve kamu maliyesine öngörülemeyen bir boyutta olumsuz sonuçlar getirdiğini ifade eden Toros, ekonomi ve finans uzmanlarının yanısıra sektör temsilcisi kurumlarla katılımcı bir yaklaşım ortaya koyan hükümetin bir dizi tasarruf tedbirleri geliştirip, uygulamaya koyması sayesinde, ülkeyi etkisi altına alan ekonomik krizin mümkün olan en etkili şekilde yönetilmiş ve sonuçlarının asgariye indirildiğini söyledi.
“BÜTÇENİN KOMİTE AŞAMASINI 28 KASIM’DA TAMAMLAYARAK MECLİS’E SEVKİNİ
HEDEFLİYORUZ”
Buna rağmen hayat pahalılığının yıl sonu itibarıyla yüzde 40.5 gibi devasa bir oran olarak öngörüldüğünü belirten Toros, krize neden olan temel sebeplerin ne kadar devam edeceği belirsizliğini korurken, mali kaynakların ivedilikle, etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla hazırlanan 2019 mali yılı bütçesinin komite aşamasını 28 Kasım günü tamamlayarak Meclis Genel Kuruluna sevkini hedeflediklerini kaydetti.
2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı görüşmeye başlarken öncelikle bir ülkenin kamu bütçesinde hedeflediği performans ve oluşturacağı değerlerin büyük önem taşıdığını söyleyen Fikri Toros, “ekonomik büyümenin bileşenleri olan Yatırım, Üretim, Katma değer, Eğitimli ve Sağlıklı bir toplum yaratmak temel hedeftir. Tüm bunlar için de etkin kaynak dağılımı şarttır” dedi.
Bir yandan makro-ekonomik hedefler bağlamında kamu borçlarına ve bütçe açıklarına ilişkin verileri değerlendirirken, diğer yandan da her alanda bütçe imkânları ölçüsünde finansal sürdürülebilirliğe bakmanın zaruri olduğunu ifade eden Toros, şöyle devam etti:
“Eğer herhangi bir alan için ayrılan bütçe sürdürülebilir finansman için yetersiz kalıyorsa bu hedefe ulaşmak için gerekli yapısal düzenlemelere gitmek günümüz siyasetinin en temel görevi olduğu bilinmelidir”.
Mali sürdürülebilirliğin sağlanmasının bu bakımdan çok önemli olduğunu belirten Toros, bu idealden şaşmadan çalışmanın herkesin hedefi olması gerektiğine dikkat çekti.
Toros, mevcut sistemin mali yönden sürdürülebilir olmadığından hareketle, sosyal devlet anlayışı ve kamu yararının öncelikli olacağı prensiplerle geliştirilecek yeni stratejilerin kaçınılmaz olduğunu belirterek, “Bu görev, Kıbrıs Türk Halkının seçilmiş milletvekilleri olan bizlerin sorumluluğundadır” dedi.
Devletin temel sorumluluğunun, kamu yararı ve sosyal adalet çerçevesinde yasalar tahtında oluşturulan tüm kurum ve kuruluşlarıyla halkın ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak, iç ve dış güvenliğini sağlamak olduğuna dikkat çeken Toros, çağdaş demokratik devlet anlayışının, yönetsel
“BÜTÇE GÖRÜŞMELERİNDE İKTİDAR VE MUHALEFETİN GÖRÜŞ VE DEĞERLENDİRMELERİSÜRECİN EN ÖNEMLİ UNSURLARI”
Bu açıdan, bütçe yasa tasarısı görüşmelerinde iktidar ve muhalefetin görüş ve değerlendirmelerinin sürecin en önemli unsurları olduğuna işaret eden Fikri Toros, “Bu temel anlayıştan yola çıkarak, 2019 bütçesi devlet-vatandaş ilişkilerinin etkin ve verimli bir şekilde düzenlenmesine, halkın memnuniyeti ve kamu yararına yönelik kalıcı icraatlara katkı koyacaktır” dedi.
Devletin ekonomik aktivite gerçekleştirme araçlarından en önemlisini bütçenin oluşturduğuna da işaret eden komite Başkanı Fikri Toros, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Bütçeler, tahmini rakamlardan oluşan, geçerlilik süresi boyunca gelir ve gider öngörüsü sunan mali disiplin planıdır. Genelde ekonominin yönlendirilmesi ve düzenlenmesinde, özelde ise ekonomi politikalarının yürütülmesinde bütçe içerisinde yer alan kalemlerin sınıflandırma tekniğini oluşturan bütçe sistemleri büyük bir öneme sahiptir. Elbette bütçe disiplini ve mali disiplin gibi kavramlar fevkalade önemlidir. Bu nedenle, bütçe hazırlanırken kamu kaynaklarının verimli kullanımı esas alınmalıdır. Buna paralel olarak, ülke kaynak ve olanaklarımızın da dikkate alınması gereklidir. Unutulmamalıdır ki borçlanarak veya kamu kuruluşlarının görev zararlarını büyüterek bütçenin yönetilmesi, yürütülmesi veya finanse edilmesi sürdürülebilir değildir”.
Toros, 2019 mali yılı bütçe yasa tasarısının, hükümet programında da belirtildiği gibi, sürdürülebilir bir kamu finansmanı hedeflediği; gelir artırıcı tedbirler yanında her zamandan daha fazla bir harcama disiplini sağladığı; eldeki bilgi ve verilerin etkin kullanıldığı, ve ihtiyaçların adil bir dağılımla karşılandığı inancında olduğunu vurguladı.
Toplam TL 7 milyar 705 milyon olan 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı kalemleri hakkında bilgiler verdi.
Toros, kalemleri şöyle sıraladı:
“Personel Giderleri 2,milyar 645 milyon 211 bin, Sosyal Güvenlik Kurumuna Devlet Primi Giderleri 154 milyon 448 bin, Mal Ve Hizmet Alım Giderleri 555 milyon 974 bin, Faiz Giderleri 230 milyon, Cari Transferler 3 milyar 448 milyon 177 bin, Sermaye Giderleri 185 milyon 890 bin, Sermaye Transferleri 150 bin, Borç Verme 100 bin, Yedek Ödenekler 585 milyon 050 bin, Finansal 6 milyar 880 milyon, Mahalli Gelirler 4 milyar 512 milyon 116, bin, Fiyat İstikrar Fonu 770 milyon, Diğer Fon Gelirleri 112 milyon, Döner Sermaye Gelirleri 6 milyon 834 bin, Özel Gelirler 209 milyon 050 bin, T.C. Yardımları 695 milyon, T.C. Kredileri 575 milyon.”
Toros, 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısını kapsamlı bir şekilde görüşerek hedeflenen tarihte Genel Kurula sunulmasını sağlayacaklarına inanç belirterek, tüm katkı koyanlara teşekkür etti.
ULUÇAY: “PİYASALARIN RAHATLATILMASI İÇİN ÇALIŞMAK GEREK”
Komite Başkanı Fikri Toros’tan sonra söz alan Meclis Başkanı Teberrüken Uluçay, uzun soluklu bir hazırlık döneminden sonra bütçenin komite aşamasının bugün başladığını kaydetti.
2018’de dış faktörler ve TL’nin değer kaybı nedeniyle yaşanan sıkıntılara işaret eden Uluçay, 2019’un da nasıl olacağını bugünden söylemenin mümkün olmadığını, bu nedenle 2019 için katılımcılardan gelecek öngörülerin yol gösterici olacağına inanç belirtti.
Öngörülerin alınacak tedbirler konusunda bir yol haritası ortaya koyacağına inanç belirten Uluçay, milletvekillerinden gelecek önerilerle bu yol haritasının 2018’de yaşanan olumsuz durumun giderilmesi ve 2019’da doğabilecek olumsuz durumların giderilmesi için yapılacakların ön plana çıkacağı bir bütçe görüşmesi öngörüsünde bulunduğunu söyledi.
Kamu sektörünün yaşadığı ve yaşayacağı durumun önüne geçmek için ciddi tedbirler öngörüldüğünü ifade eden Uluçay, ancak özel sektörün içinden geçtiği durumu anlamak ve sıkıntıları gidermek için tedbirlere ihtiyaç olduğunu, özellikle iş insanlarının durumlarını çözmek için adımlar atılması gerektiğini belirtti.
Uluçay, özel sektör çalışanlarının alım güçlerini artırmak için çalışmak gerektiğine de işaret ederek, piyasaların rahatlatılması için çalışmak gerektiğini söyledi.
Uluçay, elbirliğiyle hareket edilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.